ॐ Welcome to TirumalaHills - Dharmo Rakshati Rakshita - Govinda Govinda Govinda ॐ

<div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3vt2U_YRUrDY_ZudFIHxKDZUm2i1XYuXVfL4ltRNb3PmKLzFmekZUq0eHQLX-Iqwr10lmnoqiUkEKuFEznsurM374vcg2p348yELVL3V44t6VwjDqdhHUtRp0K-ryB3YSx7EmXJc4vKE/s1600/1655884310364771-0.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3vt2U_YRUrDY_ZudFIHxKDZUm2i1XYuXVfL4ltRNb3PmKLzFmekZUq0eHQLX-Iqwr10lmnoqiUkEKuFEznsurM374vcg2p348yELVL3V44t6VwjDqdhHUtRp0K-ryB3YSx7EmXJc4vKE/s1600-rw/1655884310364771-0.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🙏 *తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యుడు* 🙏</div><div><br></div><div>*"వేంకటాద్రి సమస్థానం బ్రహ్మాండే నాస్తి కించన* </div><div>*వేంకటేశ నమో దేవో న భూతో న భవిష్యతి"*</div><div><br></div><div>🙏 *తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యుడు* 🙏</div><div><br></div><div>💫 శ్రీవారి భక్తుల్లో అగ్రగణ్యుడైన తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యులు దాదాపుగా ముప్ఫెరెండు వేల సంకీర్తనలు రచించి శ్రీవారి ప్రాభావం తెలుగు, తమిళ, కన్నడ దేశాల్లో వ్రేళ్ళూను కోవటానికి ఎంతగానో పాటుపడ్డాడు. ఆ పదకవితాపితామహుని గురించి ఎంత చెప్పుకున్నా తక్కువే.</div><div><br></div><div>🌈 *అన్నమయ్య పూర్వీకులు* 🌈</div><div><br></div><div>💫 వందలకొద్ది మైళ్ళ పొడవునా వ్యాపించి ఉన్న శేషాచల శ్రేణుల పరిసరాల్లో, నేటి కడపజిల్లా, రాజంపేట పట్టణ పరిసర ప్రాంతంలో *"తాళ్ళపాక"* అనబడే సస్యశ్యామలమైన గ్రామం ఉంది. ఆ ఊరి ఆరాధ్యదైవమైన, జనమేజయమహారాజుచే ప్రతిష్ఠింప బడ్డ, *"తాళ్ళపాక చెన్నకేశవుని"* ఆరాధిస్తూ, విద్యాపారంగతుడైన *"విఠలయ్య"* అనే నందవరీక శాఖకు చెందిన సద్రాహ్మణుడు ఆ గ్రామంలో నివసించేవాడు. వారు ఋగ్వేద శాఖకు చెందిన భరద్వాజస గోత్రీకులు. అతని ఏకైక పుత్రుడు నారాయణయ్యను విద్యాబుద్ధుల కోసం ఊటుకూరు అనే గ్రామంలో ఒక గురువు గారి వద్ద చేర్పించాడు. పుట్టుకతో మందబుద్ధి అయిన నారాయణయ్య, గురువుగారు విధించే శిక్షల వల్ల చదువుసంధ్యల మీద విరక్తి కలిగి, ఆత్మహత్య చేసుకోవాలనే ఉద్దేశంతో ఊరి పొలిమేరలో ఉన్న పాముపుట్టలో చెయ్యి పెట్టాడు. ఇంతలో, ఆ గ్రామదేవత అయిన *"చింతాలమ్మ తల్లి"* ప్రత్యక్షమై చిన్నతనంలోనే జీవితం మీద విరక్తి తగదని, చెన్నకేశవస్వామిని ఆరాధిస్తే సర్వవిద్యలు సమకూరుతాయని, ఉత్తరోత్తరకాలంలో, శ్రీవేంకటేశ్వరుని అనుగ్రహం వల్ల ఒక పరమభక్తుడు మనుమనిగా జన్మించి వారి వంశాన్ని ఉద్ధరిస్తాడని భవిష్యవాణి పలికింది.  కాలాంతరాన, నారాయణయ్యకు "నారాయణసూరి" అనే కుమారుడు కలిగాడు. యుక్తవయస్కు డయ్యాక అతనికి "లక్కమాంబ" అనే యువతితో వివాహమైంది.</div><div><br></div><div>🙏 *అన్నమయ్య జననం* 🙏</div><div><br></div><div>💫 చాలా కాలం వరకూ సంతానం లేకపోవడం చేత, పసుపుబట్టలతో, సంతానార్థులై, నారాయణసూరి-లక్కమాంబ దంపతులు తిరుమలను చేరుకుని, ఆలయ సాంప్రదాయాన్ని అనుసరించి స్వామి పుష్కరిణిలో స్నానమాడి, ఆదివరాహుణ్ణి దర్శించుకుని, ఆలయంలో ప్రవేశించి శ్రీనివాసుని సేవించుకున్నారు. వారి మనోరథాన్ని తెలుసుకున్న సర్వాంతర్యామి ఆ దంపతులకు స్వప్నంలో దర్శనమిచ్చి, తన ఆయుధమైన *"నందకఖడ్గాన్ని"* వారికి ప్రసాదించాడు. సఫల మనోరథులైన దంపతు లిరువురూ ఆశ్చర్యానందాలతో తాళ్ళపాక తిరిగి చేరుకున్నారు. నవమాసాలు నిండిన తర్వాత వైశాఖ శుద్ధ పౌర్ణమి, విశాఖానక్షత్రంలో, 1408వ సం. సంవత్సరం, మే 9వ తేదీ నాడు, నవగ్రహాలు ఉచ్చస్థితిలో నుండగా, స్వామివారి నందకఖడ్గ అంశతో, లక్కమాంబ పండంటి మగబిడ్డకు జన్మనిచ్చింది. తల్లిదండ్రులు ఆ పిల్లవానికి *"అన్నమయ్య"* అని నామకరణం చేసి అల్లారుముద్దుగా పెంచసాగారు.</div><div><br></div><div>🌈‌ *అన్నమయ్య బాల్యం* 🌈</div><div><br></div><div>💫 శ్రీవేంకటేశ్వరుని వరప్రసాదంతో జన్మించిన అన్నమయ్యను చూసి తల్లిదండ్రులు మురిసిపోయారు. బాల్యం నుంచి అన్నమయ్యకు వేంకటేశ్వరుని కథలు వినడం, పాటలు పాడటం నిత్యకృత్యా లైపోయాయి. పువ్వు పుట్టగానే పరిమళించినట్టు, ముక్కుపచ్చలారక ముందునుంచే అతని కోతికొమ్మచ్చులు, ఆటపాటలు, గుజ్జనగూళ్ళూ అన్ని స్వామివారి చుట్టూ పరిభ్రమించేవి. ఆ విధంగా బాల్యాన్ని గడుపుతూ ఐదేళ్ల ప్రాయంలోకి వచ్చిన అన్నమయ్యకు తల్లి లక్కమాంబ రామాయణ, మహాభారతాలను, శ్రీవేంకటేశ్వరుని లీలలను వినిపిస్తూ గోరుముద్దలు తినిపించేది. జానపదులు పాడుకునే శ్రీవారి గీతాలను ఆలపిస్తూ ఆ బాలుడు అందరిని అలరించే వాడు. ఎక్కువ సమయం గుళ్ళూ గోపురాలలోనే గడిపేవాడు.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjglThZBxl2n70deYMcOZEsWQxU86vVuoYE-HFhlGdJAWKnUd4uQQQ5iIQlfUc-IXmuxGfM3SB-R55WGFpnHG9br3M-zp5-XnojgIANR1LYgBMMhmPre9r54gbnJG4Rr2nnrnp7PguY1HE/s1600/1655884307438842-1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjglThZBxl2n70deYMcOZEsWQxU86vVuoYE-HFhlGdJAWKnUd4uQQQ5iIQlfUc-IXmuxGfM3SB-R55WGFpnHG9br3M-zp5-XnojgIANR1LYgBMMhmPre9r54gbnJG4Rr2nnrnp7PguY1HE/s1600-rw/1655884307438842-1.png" width="400"> </a> </div></div><div><br></div><div>🌈 *ఆన్నమయ్య తిరుపతి ప్రయాణం* 🌈</div><div><br></div><div>💫 చదువు-సంధ్యా లేకుండా పాటలు పాడుకుంటూ, సోమరిగా కనిపించే ఎనిమిదేళ్ల అన్నమయ్యను చూసి తండ్రి కోపగించుకునే వాడు. దాయాదులు విసుక్కునేవారు. వదినగార్లు ఆడిపోసుకునే వారు. ఆ బుడతడి నోటినుండి వెలువడే ప్రతి పదం భవిష్యత్తులో ఓ ఆణిముత్యంగా వెలుగొందుతుందని ఏమాత్రం ఊహించని ఆ కుటుంబ సభ్యులందరూ కలసి, ముక్కుపచ్చలారని ఆ చిన్నారి చేతులకు కొడవలి నిచ్చి, గడ్డి కోసే నిమిత్తం పొలానికి పంపారు. అయినవారి అనాదరణకు గురైన ఆ పసిమనసు గాయపడింది. తన ప్రారబ్దానికి చింతిస్తూ, అప్రయత్నంగా నోటి నుండి రాగాలు వెలువడడంలో తన తప్పేంటో తెలియని అన్నమయ్య ఆ వేంకటేశ్వరుణ్ణి స్మరించుకుంటూ పరధ్యానంగా గడ్డి కోస్తున్నాడు. అలవాటు లేని కారణంగా, పదునైన కొడవలి తగలడంతో ఆ చిన్నారి చేతి వ్రేలు తెగి రక్తం కారింది. బాధతో విలవిల్లాడుతున్న ఆ పసివానికి......</div><div><br></div><div>*"అడుగడుగు దండాల వాడు గోవిందా!* </div><div>*ఏడుకొండల వాడా! గోవిందా! గోవిందా!"*</div><div><br></div><div>💫 అంటూ శ్రీవారిని కీర్తిస్తూ తిరుమల క్షేత్రానికి వెళుతూన్న ఓ భక్తబృందం కనబడింది. ఇష్టదైవమైన వేంకటేశ్వరుని కీర్తనలు వినబడడంతో తన బాధను మరచిపోయి, తన్మయత్వంతో ఆ భక్తుల్ని చూస్తూ ఉండిపోయిన అన్నమయ్యకు ఒక్కసారిగా జ్ఞానోదయం అయినట్టు అనిపించి, *'బంధుత్వాలన్ని మిథ్య'* అన్నట్లు తోచింది. భక్తులందరూ తనను కూడా తిరుమల యాత్రకు ఆహ్వానిస్తున్నట్టు, ఆ క్షేత్రాన్ని చేరుకుని స్వామివారి సమక్షంలో కీర్తనలు ఆలపిస్తున్నట్లు, అలమేలుమంగా సమేతుడైన శ్రీవారు ఆ కీర్తనలను ఆదమరచి ఆలకిస్తున్నట్లు కలలుగన్నాడు. నొప్పి మటుమాయం అయింది.. మనసు తేలికపడి తన ప్రేరణ లేకుండానే అడుగు ముందుకు పడింది. వడివడిగా తిరుమల క్షేత్రం వైపు ప్రయాణం సాగించాడు. భక్తి పారవశ్యంలో మునిగి పోతూ, స్వామివారిని తలచుకుంటూ; అలుపు సొలుపులు, ఆకలిదప్పులు లక్ష్యపెట్టకుండా మైళ్ళకొద్దీ ప్రయాణం చేసి, ముందుగా, ఆ రోజుల్లో *"శ్రీపదపూరి"* గా పిలువబడే నేటి *"దిగువ తిరుపతి"* కి చేరుకున్నాడు. తిరుపతి గ్రామదేవత అయిన *గంగమ్మ* దర్శనం తరువాత, గోవిందరాజస్వామి ఆలయం చేరుకుని వారిని -</div><div><br></div><div>*తిరమై శ్రీ వేంకటాద్రి తిరుపతి లోపలనుఁ గొరబాయ నీ బ్రతుకు గోవిందరాజా!*</div><div><br></div><div>💫 అని కీర్తిస్తూ, గోవిందరాజు - శ్రీనివాసుడు అభిన్నులని చాటిచెప్పాడు. తదుపరి, దూరంగా కనబడుతున్న శేషాచల శిఖరాలను చూస్తూ, అలౌకికమైన ఆధ్యాత్మిక అనుభూతికి లోనయ్యాడు.</div><div><br></div><div>🌈 *అలిపిరి మార్గంలో తిరుమలకు...* 🌈</div><div><br></div><div>💫 స్వామివారి కీర్తనలు పాడుకుంటూ, భజనలు చేసుకుంటూ తిరుమల కొండ ఎక్కడానికి ఉద్యుక్తుడైన అన్నమయ్య, మొట్టమొదటగా అలిపిరిలో ఉన్న *"శ్రీవారి పాదమండపాన్ని"*, ఆ ప్రక్కనే కొలువై ఉన్న *"లక్ష్మీనారశింహుణ్ణి"* దర్శించుకున్నాడు. ఆయా దేవతలను సందర్శించినపుడు అన్నమయ్య ఆశువుగా గానం చేసిన:</div><div><br></div><div>🌹 *బ్రహ్మ కడిగిన పాదము బ్రహ్మము దానీ పాదము*</div><div><br></div><div>🌹 *కదిరి నృసింహుడు కంభమున వెడల*</div><div><br></div><div>🌹 *విదితముగా సేవించరా మునులు*</div><div><br></div><div>అనే పాటలు తరువాతి కాలంలో లోకప్రసిద్ధ మయ్యాయి.</div><div><br></div><div>💫 ఇలా గానామృతంలో మునిగిపోతూ, స్వామివారి పైనే మనసును లగ్నం చేసి, అలిపిరి మార్గంలోని - *తలయేరు గుండు,* *చిన్న ఎక్కుడు,* *పెద్ద ఎక్కుడు,* *గాలి గోపురం,* *ముగ్గుబావి* దాటుకుంటూ; కొండలు, కోనలు, సెలయేళ్ళతో నిండిన పచ్చని ప్రకృతికి పరవశించి పోతూ; వన్యమృగాలు, భక్తబృందాలతో సందడిగా ఉన్న మెట్లమార్గాన్ని అధిగమిస్తూ, అల్లంత దూరంలో శేషాద్రి శిఖరాన్ని తొలిసారి చూడగానే -</div><div><br></div><div>*కట్టెదుర వైకుంఠము కాణాచయిన కొండ*</div><div>*తెట్టలాయ మహిమలే తిరుమల కొండ...*</div><div><br></div><div>💫 అన్న గానం అప్రయత్నంగానే అన్నమయ్య నోటినుండి వెలువడింది. లోయలన్నీ తన గానాన్ని ప్రతిధ్వనిస్తున్నాయి. పక్షులు కిలకిల లాడుతూ ఆతని పాటకు వంత పాడుతున్నట్టున్నాయి. ఇలా మరో లోకంలో పరవశించి పోతున్న అన్నమయ్యను గమనించకుండానే, భక్తబృందం ముందుకు సాగిపోయింది. వారికోసం వెదకుతూ, *అవ్వాచారికోన* దాటి మోకాళ్ళపర్వతం చేరుకున్నాడు అన్నమయ్య. ఒక ప్రక్క ఆకలి, దాహం, మరోప్రక్క అలసట. దానికి తోడు ఎర్రటి ఎండ. ఎదురుగా చూస్తే నిట్టనిలువుగా, గుండెలవిసేలా లెక్కలేనన్ని మెట్లు! దరిదాపుల్లో తెలిసిన వారెవ్వరూ లేరు. నీరసం ఆవహించింది. మరో రెండు-మూడు మెట్లు ఎక్కగానే స్పృహతప్పి కిందపడి పోయాడు..</div><div><br></div><div><br></div><div>*("అలిపిరి" మెట్ల మార్గం ద్వారా తిరుమలకు చేరుకునే టప్పుడు, మార్గమధ్యంలో ఈ ప్రదేశాలన్నింటిని నేడు కూడా చూసి ఆహ్లాదించవచ్చు. కొండమీద తిరుమలేశుని దర్శసం ఒక ఎత్తైతే, అలిపిరి మార్గంలోని శ్రీవారితో ముడిపడిన అనేక చారిత్రాత్మక విశేషాలను, రమణీయ ప్రకృతి దృశ్యాలను దర్శించుకోవడం మరో ఎత్తు. 3550 మెట్లను, ఇద్దరిముగ్గురి సాహచర్యంతో, ఏ వయసువారైనా నాలుగైదు గంటల సమయంలో, శ్రీవారి ముచ్చట్లు చెప్పుకుంటూ అధిరోహించవచ్చు. తప్పనిసరిగా చూసి తీరవలసిన ఈ నడకదారి విశేషాల గురించి మరోసారి వివరంగా తెలుసుకుందాం.)*</div><div><br></div><div>🙏 *అలమేలు మంగమ్మ దర్శనం* 🙏</div><div><br></div><div>💫 ఇంతలోనే, *"అన్నమయ్యా! లే నాయనా!"* అంటూ ఓ స్త్రీమూర్తి ఆప్యాయమైన పిలుపు స్పహతప్పి పడిఉన్న అన్నమయ్యకు వినబడింది. పుత్రవాత్సల్యం తొణికిసలాడుతున్నట్లున్న ఆ మధురస్వరం, తన తల్లి లక్కమాంబ తనను లాలనతో పిలుస్తున్నట్లుగా అనిపించి, కొద్దిగా ఊరట చెందాడు. నడిమార్గంలో దిక్కుతోచని స్థితిలో ఉన్న తనను కాపాడమని ఆ స్త్రీమూర్తిని వేడుకున్నాడు. దయార్ద్ర హృదయురాలైన ఆ తల్లి, *"నాయనా! అందరికీ అమ్మనైన నేను అలమేలుమంగను. శ్రీవేంకటేశ్వరుని హృదయంలో కొలువై ఉంటాను. ఇప్పుడు నీవు సాక్షాత్తు పరమ పవిత్రమైన తిరుమలక్షేత్రం పై ఉన్నావు. ఈ క్షేత్రం అంతా సాలగ్రామమయం. కొండపైనున్న శ్రీనివాసుడు కూడా సాలగ్రామ శిలారూపమే! అందువల్ల పాదరక్షలతో ఈ కొండను ఎక్కడం మహాపాపం. నీ కాలికి ఉన్న పాదరక్షలను విడిచి శిఖరాన్ని అధిరోహించు. నీ మనోరథం సిద్ధిస్తుంది."* అంటూ దారీ-తెన్నూ తెలియని అన్నమయ్యను ఓదార్చింది. </div><div><br></div><div>💫 అప్పటికే శ్రీనివాసుని గురించి, అలమేలుమంగను గురించి చాలా విషయాలు తెలుసుకొని ఉన్న అన్నమయ్యకు, తన తప్పు తెలిసింది. వెంటనే కాలిజోళ్లను దూరంగా విసిరి వేశాడు. అలమేలుమంగ దర్శనంతో తన జన్మ చరితార్థం అయినట్లుగా భావించి, నిండు మనసుతో తన తప్పు క్షమించమని ఆ లోకపావనిని వేడుకున్నాడు. ఆ తల్లి తనతో తెచ్చిన శ్రీవారి అన్నప్రసాదాలను-గోరుముద్దలుగా చేసి బాలుడైన అన్నమయ్యకు తినిపించి, తనను *"ముల్లోకాలకు తల్లి"* గా చాటుకుంది.</div><div><br></div><div>💫 శ్రీవారి ప్రసాదం!! అందునా సాక్షాత్తు అమ్మవారి చేతితో తినిపించబడింది.. ఇంకేముంది! అన్నమయ్యలో సరిక్రొత్త ఉత్సాహం ఉరకలు వేసి, ఒక మహత్తరమైన ఆధ్యాత్మికశక్తి ఆవహించింది</div><div><br></div><div>*జొచ్చితి తల్లీ! నీ మరగు* </div><div>*సొంపుగ నీ కరుణా కటాక్షమె* *ట్లిచ్చెదొ నాకు నేడు పర* </div><div>*మేశ్వరి! యో యలమేలుమంగ! నీ..*</div><div><br></div><div>💫 అంటూ ప్రారంభించి, అలమేలుమంగను ఓ నూరు పద్యాల శతకంతో ఆశువుగా స్తుతించాడు.</div><div><br></div><div>💫 దాంతో పరమానందం చెందిన అలమేలుమంగ, అన్నమయ్యను మనసారా ఆశీర్వదించి, వేంకటాచలాన్ని స్వయంగా సేవించి, తరించి, ఇతరులను కూడా తరింపజేయమని ఆదేశించి అదృశ్యమయ్యింది. అమ్మవారి అనుజ్ఞను శిరసావహించిన అన్నమయ్య, తరువాతి కాలంలో పలుమార్లు శ్రీవారి దర్శనం చేసుకోవడం ద్వారా తాను తరించి, శ్రీవారి యెడ భక్తిభావం ఉట్టిపడే తన రసరమ్య గీతాలాపనతో కోటానుకోట్ల భక్తులను తరింపజేశాడు.</div><div><br></div><div>💫 కారణజన్ముడు అన్నమయ్య తిరుమలశిఖరాన్ని చేరుకోవడం, శ్రీవేంకటేశ్వరుని దివ్యమంగళమూర్తిని దర్శించుకోవడం, ఆయాసందర్భాల్లో అన్నమయ్య నోటినుండి ఆశువుగా అనేక గీతాలు వెలువడడం వివరంగా తెలుసుకుందాం.</div><div><br></div><div>💫 కరుణామయు రాలైన అలమేలుమంగమ్మ చేతి ప్రసాదసేవనంతో, ఆమె ప్రోత్సాహంతో, అన్నమయ్య నిరాశానిస్పృహలు పటాపంచలయ్యాయి. ఉత్సాహం రెట్టింపైంది. ప్రతి రాయిలోను, ప్రతి చెట్టులోనూ, ప్రతి మెట్టులోనూ, అన్నింటిలోనూ శ్రీవారే గోచరిస్తున్నారు. శ్రీవేంకటేశ్వరునిపై రాగరంజితమైన కీర్తనలను అలవోకగా ఆలపిస్తుండగా, భక్తులు ఒక్కొరొక్కరుగా అన్నమయ్యను అనుసరిస్తూ, పదంలో పదం కలుపుతున్నారు. ఇంతలోనే అల్లంత దూరంలో వేంకటాద్రి పర్వత శిఖరం గోచరించింది. ఇనుమడించిన ఉత్సాహంతో శేషాచల శిఖరాలను ఆర్తిగా అభివర్ణించాడు:</div><div><br></div><div>*అదివో అల్లదివో శ్రీహరి వాసము* </div><div>*పదివేల శేషుల పడగల మయము ||*</div><div>*అది వేంకటాచల మఖిలోన్నతము* </div><div>*అదివో బ్రహ్మాదుల కపురూపము* </div><div>*అదివో నిత్యనివాస మఖిల మునులకు* </div><div>*అదె చూడుడదె మ్రొక్కు డానందమయము ||*</div><div><br></div><div><div><br></div><div>*"వేంకటాద్రి సమస్థానం బ్రహ్మాండే నాస్తి కించన* </div><div>*వేంకటేశ నమో దేవో న భూతో న భవిష్యతి"*</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRlT6CeafIrHMBw6a7skJxeAj0W3ZOO5G4B4cB08rZgVeE3TiSfNJB3D4vneahzQcaBQroIbWX9CrOtN9fxwcRhjLX_X5ycnEDEZGFrhCbwCEYYQk6dooDq3QWOroJzyrqJ5Wefu4LkzE/s1600/1655884304321082-2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRlT6CeafIrHMBw6a7skJxeAj0W3ZOO5G4B4cB08rZgVeE3TiSfNJB3D4vneahzQcaBQroIbWX9CrOtN9fxwcRhjLX_X5ycnEDEZGFrhCbwCEYYQk6dooDq3QWOroJzyrqJ5Wefu4LkzE/s1600-rw/1655884304321082-2.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🌈 *తిరుమల కొండపై అన్నమయ్య* </div><div><br></div><div>💫‌ మోకాళ్ళపర్వతాన్ని వడివడిగా ఎక్కుతూ, మధ్యదారిలో ఉన్న *"త్రోవభాష్యకార్ల సన్నిధి"* లో భగవద్రామానుజుల వారిని సేవించుకుని, తనను అనుసరిస్తున్న భక్తబృందంతో పాటుగా శేషాచల శిఖరాన్ని చేరుకున్నాడు. ముందుగా స్వామిపుష్కరిణిలో పవిత్ర స్నానమాచరిస్తూ -</div><div><br></div><div>*సకల గంగాది తీర్థస్నాన ఫలములివి* </div><div>*స్వామి పుష్కరిణి జలమె నాకు...*</div><div><br></div><div>💫 అంటూ పుష్కరిణి మహాత్మ్యాన్ని ప్రస్తుతించాడు. క్షేత్ర నియమానుసారం ఆదివరాహస్వామిని దర్శించుకుని, వెనువెంటనే స్వామివారి ఆలయం చేరుకున్నాడు. ముందుగా మహాద్వార గోపురానికి చేయెత్తి నమస్కరించి, *"నీడ తిరగని చింతచెట్టు"* ను సందర్శించుకుని, *గరుడగంభాన్ని* ఈ విధంగా సేవించుకున్నాడు:</div><div><br></div><div>*గరుడగంభము కాడ కడు బ్రాణాచారులకు* </div><div>*వరము లొసగేని శ్రీ వల్లభుడు*</div><div><br></div><div>🙏 *తిరుమలేశుని దర్శనం* 🙏</div><div><br></div><div>💫 గరుడగంభాన్ని సేవించుకుని, బంగారువాకిలి చెంత నిలచి, ఆనందనిలయంలో కొలువై ఉన్న శ్రీవారి దివ్యమంగళ విగ్రహాన్ని తొలిసారిగా దర్శించుకుంటూ, ఆనంద పారవశ్యంతో శేషాచల శిఖరాన్ని, శ్రీవారి మూర్తిని ఈ విధంగా కీర్తించాడు:</div><div><br></div><div>*ఇప్పుడిటు కలగంటి - నెల్లలోకములకు -*</div><div>*అప్పడగు తిరువేంక - టాద్రీశు గంటి ||* </div><div>*అతిశయంబైన శే- షాద్రి శిఖరము గంటి* </div><div>*ప్రతిలేని గోపుర - ప్రభలు గంటి* </div><div>*శతకోటి సూర్య తే - జములు వెలుగగ గంటి* </div><div>*చతురాస్యు బొడగంటి – చయ్యన మేల్కొంటి ||*</div><div><br></div><div>💫 ఈ కీర్తనలో మహోన్నతమైన శేషాచల శిఖరాన్ని, ఆనందనిలయ గోపుర కాంతులను, రత్నఖచితమైన బంగారువాకిళ్ళను, దేదీప్యమానంగా వెలుగుతున్న దీపసమూహాన్ని, కనకాంబరధారియైన స్వామివారిని, శంఖుచక్రాలను, కటి, వరద హస్తాలను కళ్లకు కట్టినట్లు వర్ణించాడు.</div><div><br></div><div>💫‌తరువాత ఆలయంలోని ఇతర దేవతలను, మంటపాలను, తిరుమలక్షేత్రం లోని సమస్త తీర్థాలను, గోపురాలను, వైభవోపేతంగా జరిగే ఉత్సవాలను దర్శించుకుని వాటి విశేషాలను ఈ విధంగా పదబంధం చేశాడు -</div><div><br></div><div>*కంటి నఖిలాండతతి కర్తనధిపుని గంటి* </div><div>*కంటి నఘములు వీడికొంటి నిజమూర్తి గంటి ||* </div><div>*మహనీయ ఘన ఫణామణుల శైలము గంటి* </div><div>*బహు విభవముల మంటపములను గంటి.... ||*</div><div><br></div><div>🙏 *కటాక్షించిన స్వామివారు* 🙏</div><div><br></div><div>💫 ఇలా నిత్యం స్వామివారిని సేవిస్తున్న అన్నమయ్య ఒకనాడు ఆలయ సమీపానికి చేరుకోగానే, కాస్త సమయాతీతం కావటంవల్ల బంగారువాకిళ్ళు మూసి వేయబడ్డాయి. ఆరోజు శ్రీవారి దర్శనం కలుగక పోవడంతో విచారించిన అన్నమయ్య -  స్వామి వారిని కీర్తిస్తూ, తనకు దర్శనభాగ్యం ప్రసాదించమని రాగయుక్తంగా వేడుకొన్నాడు. అంతే! పరమాశ్చర్యంగా, తాళాలు ఊడిపడి బంగారువాకిళ్ళు తెరుచుకున్నాయి. ఈ సంఘటనతో అన్నమయ్య భక్తిప్రపత్తులను గుర్తెరిగిన అర్చకస్వాములు ఆయనను సాదరంగా తోడ్కొనివెళ్లి శ్రీవారి దర్శనం చేయించి, తీర్థ ప్రసాదాలు ఇచ్చారు. హద్దులెరుగని ఆనందంతో శ్రీవారిని స్తుతిస్తూ ఒక పద్యశతకాన్ని ఆశువుగా చెప్పాడు అన్నమయ్య! పులకించి పోయిన స్వామివారు తన ఆనందాన్ని వ్యక్తపరచినట్లుగా, మూలమూర్తి మెడలోని ఓ ముత్యాలహారం జారి స్వామి పాదాలపై పడింది. అర్చకస్వాములు దాన్ని అన్నమయ్యకు ప్రసాదంగా బహూకరించారు.</div><div><br></div><div>🌈 *"అన్నమాచార్యుని" గా మారిన అన్నమయ్య* 🌈</div><div><br></div><div>💫 తిరుమలలో *"ఘనవిష్ణుయతి'* అనే ఒక వైష్ణవగురువుకు స్వామివారు స్వప్నంలో కనిపించి, వేంకటాచల వీధుల్లో పాటలు పాడుకుంటూ పరిభ్రమిస్తున్న అన్నమయ్య రూపురేఖలను వర్ణించి చెప్పి, అతనికి వైష్ణవమతాన్ని ప్రసాదించమని ఆదేశించి, తన శంఖు-చక్ర ముద్రలను ప్రసాదించారు. ఆ గురువుగారు, శ్రీవారి ఆదేశానుసారం, తిరుమలవీధుల్లో తిరుగాడుతున్న అన్నమయ్యను గుర్తించి అతనికి వైష్ణవమతాన్ని ముద్రాంకితంగా ప్రసాదించారు. ఆ క్షణం నుంచి అన్నమయ్య, *"అన్నమాచార్యుని"* గా వినుతికెక్కారు</div><div><br></div><div>💐 *అన్నమయ్య వివాహం* 💐</div><div><br></div><div>💫 అటు, తాళ్లపాకలో అన్నమయ్య హఠాత్తుగా అదృశ్యం కావటంతో ఊరూ వాడ వెదకి విసిగి వేసారిన అన్నమయ్య తల్లిదండ్రులు చిక్కిశల్యమై మంచాన పడ్డారు. అతని ఆచూకీ కోసం వారి కులదైవమైన చెన్నకేశవుణ్ణి వేడుకున్నారు. చుట్టుప్రక్కల ఉన్న పుణ్యక్షేత్రాలన్నీ గాలించి, చివరి ప్రయత్నంగా తమ పుత్రుణ్ణి తమకు తిరిగి ప్రసాదించమని ఆ శ్రీనివాసుణ్ణి వేడుకోవడం కోసం తిరుమల క్షేత్రం చేరుకున్నారు. </div><div><br></div><div>💫 శ్రీవేంకటేశ్వరుని సన్నిధిలో పాటలు పాడుకుంటూ తిరుగుతున్న అన్నమయ్యను చూసి, ఆ దంపతులకు పుత్రోత్సాహం పెల్లుబికింది. స్వగృహానికి తిరిగి రావలసిందిగా అన్నమయ్యను బ్రతిమాలుకున్నారు. స్వామివారి చరణాలను వీడి రానంటూ భీష్మించిన అన్నమయ్యకు శ్రీవారు స్వప్నంలో సాక్షాత్కరించి తల్లిదండ్రుల మనస్సు కష్టపెట్టరాదని, వారు కోరినట్లు ఇంటికి తిరిగి వెళ్లి గృహస్థాశ్రమం స్వీకరించమని, దానివల్ల తన కటాక్షం మరింతగా సిద్ధిస్తుందని నచ్చజెప్పారు. దాన్ని సుగ్రీవాజ్ఞగా భావించిన అన్నమయ్య, తల్లిదండ్రులతో కలిసి స్వగ్రామానికి చేరుకున్నాడు. </div><div><br></div><div>💫 గేయాలు, కీర్తనలు, శతకాలతో స్వామి వారిని నిత్యం కీర్తిస్తూ కొంతకాలం గడిపిన తర్వాత, అన్నమయ్యకు *అక్కలమ్మ-తిరుమలమ్మ* అనే ఇరువురు కన్యలతో వివాహం జరిగింది.</div><div><br></div><div>🌈 *తిరుమలకు తిరిగి వచ్చిన అన్నమయ్య* 🌈</div><div><br></div><div>💫 అన్నమయ్యకు వివాహమయ్యింది కానీ దాంపత్య జీవితం ఎంతో కాలం సాగలేదు. మనస్సంతా స్వామివారి పైనే లగ్నమై ఉంది. తిరుమలలో ఘనవిష్ణుయతి వైష్ణవమతాన్ని ప్రసాదించి నప్పటినుండి ఆ మతంపై అన్నమయ్యకు మక్కువ ఎక్కువయ్యింది. స్వామివారిని సాక్షాత్కరింపజేసుకోవడానికి వైష్ణవమే సులభమార్గమని భావించిన అన్నమయ్య, అప్పట్లో ప్రముఖ వైష్ణవ క్షేత్రమైన అహోబిలానికి వెళ్లి శఠగోపముని అనే గురువు వద్ద వైష్ణవసాంప్రదాయం లోతుగా అధ్యయనం చేశాడు. </div><div><br></div><div>💫 ‌ఆ గురువుగారు అన్నమయ్యకు నృశింహమంత్రాన్ని ఉపదేశించారు. తర్వాత శ్రీనివాసుని సన్నిధిలో స్థిరంగా ఉండే ఉద్దేశ్యంతో అన్నమయ్య తిరిగి తిరుమలకు చేరుకున్నాడు. స్వామివారిని నిత్యం అనేక కీర్తనలతో, శతకాలతో కీర్తిస్తూ, తిరుమలలో ఉన్న తీర్థాలన్నింటినీ సందర్శించి వాటి మహిమలను గానం చేస్తూ ఎంతో కాలం గడిపాడు.</div><div><br></div><div>🙏 *వివిధ వైష్ణవ క్షేత్రాల సందర్శన* 🙏</div><div><br></div><div>💫 ఆ విధంగా చాలా కాలం తిరుమలలో గడిపిన తరువాత ఒకసారి స్వామివారు అన్నమయ్యను ఆప్యాయంగా సంబోధిస్తూ...  *"నేను కేవలం తిరుమల క్షేత్రానికి పరిమితమైన శ్రీవేంకటేశ్వరుణ్ణి మాత్రమే కాదు. సర్వాంతర్యామిని! జనపదాలను సంచరిస్తూ, నా తత్వాన్ని దేశమంతటా ప్రచారం చెయ్యి. అందరూ నన్ను సేవించుకుని, నా అనుగ్రహానికి పాత్రులయ్యేందుకు ప్రయత్నించు"* అంటూ ఆదేశించారు. స్వామివారి ఆదేశంతో కొండ దిగిన అన్నమయ్య ఆంధ్ర-తమిళదేశాలను విస్తృతంగా పర్యటించి తిరుమలేశుని మహిమలను ఉధృతంగా ప్రచారం గావించాడు. ఆ పర్యటనలో భాగంగా కడప పట్టణంలో ఉన్న శ్రీవేంకటేశ్వరుని ఆలయం (దేవుని కడప), శ్రీరంగంలోని రంగనాథస్వామి ఆలయం, మార్కాపురపు చెన్నకేశవుని ఆలయం, కదిరి లోని నృశింహస్వామి ఆలయం, ఒంటిమిట్టలోనున్న కోదండరామాలయం, వాల్మీకిపురం (వాయల్పాడు) లోని రామచంద్రాలయం, బహుదానదీ తీరంలోని సౌమ్యనాథాలయం వంటి ప్రసిద్ధ పుణ్యక్షేత్రాలతో పాటు మారుమూల పల్లెల్లోని గ్రామదేవతలను సైతం దర్శించి, పూజించి, కీర్తించాడు. ఆ కీర్తనలలో కొన్నింటిని ఆస్వాదిద్దాం: </div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij4FxoLM2A2uNLoNauiUHKd94YcNFy88XAhhquHdo1Ti2t-TPyrxEVwmf4WK-a6ZllayToTNFjn6F6Ue5J_F6uKtxgMHrLM1UZIEU1IAm85Bg8tMFQmxqKG07ssgrr7PJfTTh-KurelxQ/s1600/1655884300964550-3.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEij4FxoLM2A2uNLoNauiUHKd94YcNFy88XAhhquHdo1Ti2t-TPyrxEVwmf4WK-a6ZllayToTNFjn6F6Ue5J_F6uKtxgMHrLM1UZIEU1IAm85Bg8tMFQmxqKG07ssgrr7PJfTTh-KurelxQ/s1600-rw/1655884300964550-3.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🙏 *రంగనాథుని పై -*</div><div><br></div><div>*"తొల్లియును మర్రాకు తొట్టెలనె యూగె గన* </div><div>*చెల్లుబడి నూగీని శ్రీరంగ శిశువు ||"*</div><div><br></div><div>🙏 *గండికోట చెన్నకేశవుని మీద -*</div><div><br></div><div>*"చెల్లునా నీకీపనులు చెన్నకేశవా* </div><div>*కొల్లవాడ పౌర గండికోట చెన్నకేశవా ||"*</div><div><br></div><div>🙏 *కదిరి నృశింహుని కీర్తిస్తూ -*</div><div><br></div><div>*"కదిరి నృసింహుడు కంభమున వెడలె* </div><div>*విదితముగా సేవింపరో మునులు ||"*</div><div><br></div><div>🙏 *నందలూరు చొక్కనాథునిపై..*</div><div><br></div><div>*"బరి శ్రీ వెంకటగిరి నుండి వచ్చి కూడితివి* </div><div>*మేరలో నెలదవారి మేటి చొక్కనాథా !!"*</div><div><br></div><div>🙏 *తిరుపతి లోని ఆంజనేయుని పై..*</div><div><br></div><div>*"మిగటి మిగుల హనుమంతరామ* </div><div>*దిగువ పట్టణంలో దేవ హనుమంత ||"*</div><div><br></div><div>💫 అన్నమయ్య ఏ తీర్థాన్ని సేవించినా, ఏ దేవుణ్ణి దర్శించినా అందులో ఆయనకు తిరుమలేశుడే గోచరించేవాడు. అందుచేత ఆయా దేవుళ్ళను శ్రీవేంకటేశ్వరుని ప్రతిరూపాలుగానే కీర్తించాడు. ఒక విధంగా, అన్నమయ్య దృష్టిలో తిరుమలలో కొలువై ఉన్న శ్రీవేంకటేశ్వరుడు మూలవిరాట్టు కాగా, ఇతర క్షేత్రాల్లోని దేవతలందరూ ఉత్సవ మూర్తులు. అందుచేత ప్రజలందరూ వివిధ క్షేత్రాల్లో ఆయా దేవతలకు చేసే పూజలన్నీ శ్రీవెంకటేశ్వరునికే చెందుతాయని చాటి చెప్పాడు.</div><div><br></div><div>💫 ఆ విధంగా అన్నమాచార్యుడు తన సంకీర్తనా యజ్ఞాన్ని నిరాఘాటంగా కొనసాగించి, ఆబాలగోపాలంలో శ్రీవెంకటేశ్వరుని భక్తితత్వం వ్రేళ్ళూనుకునేలా పాటుపడ్డాడు.</div><div><br></div><div>💫 ఆంధ్ర, తమిళ దేశాల్లోని మారుమూల గ్రామాల్లో సైతం ఉన్న వివిధ పుణ్యక్షేత్రాలను దర్శించుకుని, శ్రీవేంకటేశ్వరుని తత్వాన్ని నలుదిశలా వ్యాప్తి చేసి, తిరిగి తిరుమలకు చేరుకున్న అన్నమయ్య, శ్రీవెంకటేశ్వరుని మహాత్మ్యాన్ని, ఆ క్షేత్రవైభవాన్ని, శేషాచల సానువుల్లోని జంతుజాలాన్ని, వృక్షజాతులను, సెలయేళ్లను, ప్రకృతిసోయగాన్ని వర్ణిస్తూ వందలు, వేలకొద్ది కీర్తనలను గానం చేస్తూ భక్తులను అలరించేవాడు.</div><div><br></div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZ4sMP8tQd_1AY8ouplAD4L9RgBX3WoeIPIFomluACQ0IK46cjqIn7TyboVgmG277QJgFUPG_KFd96MIGBKPvff0a8V3FD1gxY_JFQSpaF1N74ZREGKReBkcbgb_LPpzQ_9SrEbssN_to/s1600/1655884297629444-4.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZ4sMP8tQd_1AY8ouplAD4L9RgBX3WoeIPIFomluACQ0IK46cjqIn7TyboVgmG277QJgFUPG_KFd96MIGBKPvff0a8V3FD1gxY_JFQSpaF1N74ZREGKReBkcbgb_LPpzQ_9SrEbssN_to/s1600-rw/1655884297629444-4.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🙏 *ఓం నమో వేంకటేశాయ*🙏</div><div><br></div><div>*"వేంకటాద్రి సమస్థానం బ్రహ్మాండే నాస్తి కించన* </div><div>*వేంకటేశ నమో దేవో న భూతో న భవిష్యతి"*</div><div><br></div><div><br></div><div>💐 ‌ *శ్రీవేంకటేశ్వరుని నిత్యకళ్యాణోత్సవం* 💐</div><div><br></div><div><br></div><div>💫 అన్నమయ్య, ఉత్సవాల్లో శ్రీవారి శోభను కర్ణపేయంగా వర్ణించడమే కాకుండా అత్యంత భక్తి ప్రపత్తులతో ఎన్నో ఉత్సవాల్లో స్వయంగా పాల్గొనేవాడు. తిరుమల క్షేత్రంలో శ్రీనివాసునికి నిత్యకళ్యాణోత్సవం ప్రవేశపెట్టింది అన్నమాచార్యుడే! శ్రీవేంకటేశ్వరుడు, అన్నమాచార్యుడు స్వగోత్రీకులు. ఇద్దరిదీ భారద్వాజస గోత్రమే! అయినా కట్టుబాట్లను త్రోసిరాజని, శ్రీనివాసునికి కన్యాదానం చేసి, సాక్షాత్తు ఆ శ్రీవారిని అల్లునిగా చేసుకున్నారు అన్నమాచార్యుల వారు!</div><div><br></div><div>💫 ఆ పరంపరను కొనసాగిస్తూ నేటికీ నిత్యకళ్యాణోత్సవంలో అన్నమయ్య వంశీయులే కన్యాదాతగా వ్యవహరిస్తున్నారు. అంతే గాకుండా, ఉగాది, శ్రీరామనవమి, ఆణివార ఆస్థానాల యందు, వసంతోత్సవం, బ్రహ్మోత్సవం, పుష్పయాగం వంటి సేవలలోనూ ఈ వంశీయులు పాల్గొని ఘనంగా సత్కరించబడుతున్నారు. శ్రీనివాసునికి అన్నమయ్య మనసావాచా కర్మణః సమర్పించుకున్న సేవల ఫలితంగా, గత ఆరు శతాబ్దాలుగా వారి వంశస్థులందరూ శ్రీవారిసేవలో తడిసి ముద్దవుతున్నారు. ఈ నాటికీ వారి వారసులే సుప్రభాత సమయంలో మేలుకొలుపు మొదలుకొని ఏకాంతసేవలో జోలపాట వరకు పాడుతారు. ఆశ్రిత పక్షపాతి అయిన శ్రీవేంకటేశ్వరుని కటాక్షంతో అన్నమాచార్యుని వంశీయులందరికీ ఆచంద్రతారార్కం ఈ భాగ్యం లభిస్తూనే ఉంటుంది.</div><div><br></div><div><br></div><div>🌈 *స్త్రీదేవతలపై కీర్తనలు* 🌈</div><div><br></div><div>💫 శ్రీమహావిష్ణువు యొక్క వివిధ అవతారాలనే కాకుండా, స్త్రీ దేవతా మూర్తులను కూడా అన్నమయ్య స్తుతించాడు. </div><div><br></div><div>ఉదాహరణకు:</div><div><br></div><div>🔯‌ శుక్రవార అభిషేకం సందర్భంగా అలమేలుమంగను..</div><div><br></div><div> *కంటి శుక్రవారం గడియ లేడింట* </div><div>*అంటి అలమేల్మంగ అండనుండే స్వామి* </div><div><br></div><div>🔯 రంగనాథుని సేవలో తరిస్తున్న గోదాదేవిని -</div><div><br></div><div>*చూడరమ్మ సతులారా సోబాన పాడరమ్మ* </div><div>*కూడున్నది పతి చూడి కుడుత నాంచారి;* </div><div><br></div><div>🔯 పెండ్లికూతురి ముస్తాబులోనున్న సీతమ్మవారిని - </div><div><br></div><div>*సిగ్గరి పెండ్లికూతుర సీతమ్మ* </div><div>*అల్లనాడే రాఘవుడు హరివిల్లు విరిచెను*</div><div>*యెల్లి నేడే పెండ్లాడి నిదవో నిన్ను;*</div><div><br></div><div>అంటూ అమ్మవార్లందరినీ రాయలసీమ గ్రామీణ నుడివడి ఉట్టిపడేలా వర్ణించాడు.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj53K67CM98DcRR0mMzd8sAMJgmYtP63NYL0QFME6qPe5JQRbczFaDP2olvxsG97e1aBtQpAsdRlz9NulQK5XHwOHgUsAvkG8zMQ_AqRrq-jUXU-iQaJA_m64Oew5wEMDn0G8ezWPK3PgY/s1600/1655884294114466-5.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj53K67CM98DcRR0mMzd8sAMJgmYtP63NYL0QFME6qPe5JQRbczFaDP2olvxsG97e1aBtQpAsdRlz9NulQK5XHwOHgUsAvkG8zMQ_AqRrq-jUXU-iQaJA_m64Oew5wEMDn0G8ezWPK3PgY/s1600-rw/1655884294114466-5.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🌈 *పెనుగొండ ఆస్థానంలో అన్నమయ్య* 🌈</div><div><br></div><div>💫 ఇలా తన సంకీర్తనా యజ్ఞాన్ని నిరాటంకంగా కొనసాగిస్తున్న అన్నమయ్య యశస్సు నలుదిక్కులా వ్యాపించడంతో, అప్పటి పెనుగొండ ప్రభువైన నరసింహరాయలు అన్నమయ్యను సత్కరించి, రాజగురువుగా తన ఆస్థానంలో నియమించుకున్నాడు. ఆ సమయంలో అలమేలుమంగా శ్రీనివాసుల శృంగారలీలలు వర్ణిస్తూ అన్నమయ్య ఓ కీర్తనను ఆలపించాడు -</div><div><br></div><div>*ఏమెకొ! చిగురు టధరమున యెడనెడ కస్తూరి నిండెను* </div><div>*భామిని విభునకు వ్రాసిన పత్రిక కాదు గదా!*</div><div><br></div><div>💫 ఈ కీర్తనను విన్న నరసింహరాయలు యుక్తాయుక్త విచక్షణను మరచి, కీర్తికండూతితో, అత్యాశతో, తనపై కూడా అలాంటి కీర్తన చెప్పమని కోరాడు. పూర్తిగా శ్రీవారి సేవకే అంకితమైన అన్నమయ్య, నారాయణుని కీర్తించిన తన నోటితో ఒక నరుని స్తుతించలేనని చెబుతూ, నరసింహరాయలు కోర్కెను నిర్ద్వంద్వంగా తిరస్కరించాడు. దానికి కోపోద్రిక్తుడైన సాళువరాజు *"మూరురాయరగండ"* అనే బంగారు సంకెళ్ళతో అన్నమయ్యను బంధించి ఖైదు చేయించాడు. అన్నమయ్య ఆర్తితో వేడుకొనగా, ఆనందనిలయుని కటాక్షంతో సంకెళ్ళు కకావికలం అయ్యాయి. భటులు చెప్పిన విషయం నమ్మని రాజుగారు తానే స్వయంగా దగ్గరుండి మరోసారి సంకెళ్లు వేయించాడు. అన్నమయ్య సంకీర్తనాలాపనతో సంకెళ్లు రెండవసారి కూడా విడిపోయాయి. ఆ వింతను స్వయంగా చూసిన నరసింహరాయల అహంకారం తగ్గి అన్నమయ్యను క్షమాభిక్ష వేడుకున్నాడు. ఆ రాజు అజ్ఞానాన్ని మన్నించి, ఇకమీదట భాగవతులను అవమానించవద్దని హెచ్చరించి, రాజాస్థానం తన గమ్యం కాదని గుర్తెరిగిన అన్నమయ్య, సకుటుంబంగా తిరిగి వేంకటాచలం చేరుకున్నాడు.</div><div><br></div><div>🌈 *ఇతర వాగ్గేయకారులతో అన్నమయ్య* 🌈</div><div><br></div><div>💫 తన వృద్ధాప్యాన్ని తిరుమల క్షేత్రంలో, స్వామివారిని కీర్తిస్తూ గడుపుతున్న సమయంలో, అన్నమయ్యకు నాలుగు లక్షల యాభదివేల కీర్తనలు వ్రాసినట్లుగా చెప్పబడుతున్న పురందరదాసుతో పరిచయమేర్పడింది. ఆ భాగవతోత్తముడు అన్నమయ్యను తన గురువుగానూ, హరి అవతారంగానూ భావించి, ఇలా కీర్తించాడు -</div><div><br></div><div>*హరియవతార మీతడు అన్నమయ్య* </div><div>*అరయ మా గురుడీతడు అన్నమయ్య* </div><div>*వైకుంఠనాథుని వద్ద వడిపాడుచున్నవాడు ఆకరమై తాళ్ళపాక అన్నమయ్య*</div><div><br></div><div>💫 పురందరదాసే కాకుండా, గొప్ప గొప్ప వాగ్గేయకారులైన త్యాగయ్య, రామదాసు, క్షేత్రయ్యలు కూడా ఇతని భక్తిప్రభావానికి లోనై, అన్నమయ్య కవితాఝరికి జేజేలు పలికారు. </div><div><br></div><div>🔯 కవితాదృష్టితో పరికిస్తే... </div><div><br></div><div>💫‌ క్షేత్రయ్య పదాలు నృత్యానికి అనువుగా, లయబద్ధంగా గోచరిస్తాయి; </div><div><br></div><div>💫 త్యాగరాజ కీర్తనలు సంగీత భరితంగా సవ్వడి చేస్తాయి; </div><div><br></div><div>💫 రామదాసు పాటలు భక్తిభావాన్ని పుణికిపుచ్చు కుంటాయి; </div><div><br></div><div>💫 జయదేవుని అష్టపదులు శృంగారభావాన్ని తొణికిస లాడిస్తాయి; </div><div><br></div><div>💫‌కానీ,  అన్నమయ్య కీర్తనలు మాత్రం – *నృత్యం, సంగీత సాహిత్యాలు, భక్తితత్వం, శృంగార భావనల – మేళవింపై శ్రోతలను ఆనందడోలికల్లో విహరింపజేస్తాయి.*</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtfEdBN6-a-VQRcFl4KVH3XMe1ivASY6P38XTgSR0dzKncq_gPM1EIFk6DCfffsM55T-FMzycz632wgYcbE1E1wniVCcF4WuyprvtoMiVyQYcW-eyUboty6TdezWia7cz_yE7KlRu-2qY/s1600/1655884290225482-6.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtfEdBN6-a-VQRcFl4KVH3XMe1ivASY6P38XTgSR0dzKncq_gPM1EIFk6DCfffsM55T-FMzycz632wgYcbE1E1wniVCcF4WuyprvtoMiVyQYcW-eyUboty6TdezWia7cz_yE7KlRu-2qY/s1600-rw/1655884290225482-6.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div><br></div><div>🌈 *రచనాశైలి* 🌈</div><div><br></div><div>💫 అన్నమయ్య లెక్కకు మిక్కిలిగా రచించి, గానం చేసిన సంకీర్తనల లోని పదాలను పరిశీలిస్తే - స్వచ్ఛమైన, సంస్కృతంతో మిళితం కాని, రాయలసీమ యాసలోని తెలుగుభాష కానవస్తుంది. ఆ ప్రాంత ప్రజల్లో ఆనాడు వాడుకలో ఉన్న సామెతలు, జాతీయాలు, పలుకుబడులు, ఊతపదాలు, నుడికారాలు - వీటన్నింటిని గమనించి వాటిని తన రచనల్లో ఒద్దికగా పొందుపరిచాడు. </div><div><br></div><div>💫 అన్నమయ్య తన కృతుల్లో తరచూ వాడిన కొన్ని పదాలను వర్గీకరించి విశ్లేషించుదాం :</div><div><br></div><div>👉 తిండి పదార్థాలు - కంచం, కూడు, అంబలి, గంజి, చింతకాయ పచ్చడి, ఆవకాయ, కారం, పెరుగు, చద్ది, నూనెలు, వెన్న, ఉప్పు, అన్నం, చద్దన్నం వంటి పదాలను ఉపయోగించి ఆనాటి రాయలసీమ లోని గ్రామీణ జీవితానికి అద్దం పట్టాడు.</div><div><br></div><div>👉 ఆర్థిక, సామాజిక స్థితిగతులను – ఇల్లు, కొట్టం, చావిడి, మేడ, గుడిసె, వంటగది, చెంబు, గొడుగు, రోలు, రోకలీ, గడ్డపార - వంటి పదాలను ఉపయోగించడం ద్వారా తేటతెల్లం చేశాడు.</div><div><br></div><div>👉 వివాహవ్యవస్థ - బొమ్మలపెళ్లిళ్లు, పెండ్లికొడుకు, పెండ్లికూతురు, విడిదిఇల్లు, బాసికం, తాళిబొట్టు, పెళ్లిపీటలు, మంగళసూత్రం, తలంబ్రాలు, అక్షింతలు, హారతులు, కొంగుముడి; - నిశితంగా గమనిస్తే, నాడు అన్నమయ్య గ్రంథస్థం చేసిన వివాహ ఆచార వ్యవహారాలు; ఆరువందల సంవత్సరాల తరువాత ఈనాడు కూడా, అతికొద్ది మార్పులతో సజీవంగా ఉన్నాయి.</div><div><br></div><div>👉 కుటుంబవ్యవస్థ - మగువ-మగడు, భార్య-భర్త, అత్తా-కోడలు, బావ-మరదలు, తల్లిదండ్రులు, కొడుకు - కూతురు; ఇలా, - ఈనాడు ఎన్నెతే బంధుత్వాలను మనం కలిగివుంటామో, ఆనాడు కూడా అవే చుట్టరికాలు అంతకుమించి ఆప్యాయతాభిమానాలు వ్యక్తం చేయబడ్డాయి.</div><div><br></div><div>👉 మూగజీవాలు - గుర్రం, ఆవు, చిలుక, నెమలి, హంస, చీమ, తేలు, జింక, ఎద్దు - వంటి వన్యప్రాణులను తరచూ ఉటంకిస్తూ తన జంతు ప్రేమను తేటతెల్లం చేశాడు అన్నమయ్య.</div><div><br></div><div>👉 జానపదాలు - ఉయ్యాల, నలుగు, జోల, కోలాటం, గుజ్జనగూళ్ళు, తందనాలు, లాలిపాటలు, చందమామ, వెన్నెల, అలా అన్నమయ్య తన రచనల్లో ఆనాటి రాయలసీమ పల్లెటూరి సొగసులను ఒద్దికగా పొందుపరిచాడు.</div><div><br></div><div>💫 అన్నమయ్య - పామరులకు సైతం సరళంగా ఆకళింపు అయ్యే సాధారణ భాషతో కూడుకున్న రచనలనే కాకుండా, విద్వాంసుల కోసం ఛందోబద్ధ, వ్యాకరణ సహిత, క్లిష్టతరమైన పెక్కు గ్రంథాలను సైతం అలవోకగా రచించి తన పాండిత్య ప్రకర్షను చాటుకున్నాడు. వారి సంకీర్తనలతో పాటుగా ద్విపదలు, శతకాలు, దండకాలు, రగడలు, భజనలు, గీతాలు, వ్యాఖ్యానాలు; ఎన్నో, మరెన్నో కూడా ఉన్నాయి. అయితే భాష ఎటువంటిదైనా, ఏ పదం ఉపయోగించినా, స్థూలంగా దాని అర్థం ఏమైనా అంతర్లీనంగా ఉన్న ఇతివృత్తం మాత్రం శ్రీవేంకటేశ్వరుడే!</div><div><br></div><div>💫 ఇలా తన సాహిత్యసంపద నంతా ఆ శ్రీనివాసుణ్ణి వేనోళ్ళ కీర్తించడానికే వినియోగించాడు.</div><div><br></div><div>💫 1424వ సంవత్సరంలో ప్రారంభించి, 1503వ సంవత్సరం వరకు 80 సంవత్సరాల కాలం కొనసాగిన సాహితీప్రస్థానం ముగిసేనాటికి అన్నమయ్య 96 సంవత్సరాల వయోవృద్ధుడు. ఆ సుదీర్ఘకాలంలో సగటున ప్రతిరోజు - రెండు లేదా మూడు సంకీర్తనలను గానం చేశాడు. ఆయన చేసిన సాహితీసేవలను గుర్తించి ఆనాటి రాజాస్థానాలు, పౌరసంఘాలు ఆయనను – *సంకీర్తనాచార్య, ద్రావిడ ఆగమ సార్వభౌమ, పంచాగమచక్రవర్తి* - వంటి బిరుదులతో సత్కరించాయి. </div><div><br></div><div>*నా నాలికపై నుండి నానా సంకీర్తనలు* </div><div>*పూని నాచే నిన్ను పొగడించితివి* </div><div>*వేనామాల విన్నుడా వినుతెంచ నెంతవాడ* </div><div>*కానిమ్మని నీకే పుణ్యము గట్టితి వింతేయయ్యా!*</div><div><br></div><div>💫 అంటూ, తన పాండిత్యమంతా శ్రీనివాసుని కృపయే తప్ప తన స్వంతం కాదని వినమ్రంగా, కవితాధోరణిలో చాటిచెప్పాడు.</div><div><br></div><div><br></div><div>*"వేంకటాద్రి సమస్థానం బ్రహ్మాండే నాస్తి కించన* </div><div>*వేంకటేశ నమో దేవో న భూతో న భవిష్యతి"*</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKw6AM0BnnwRIkn_enkkBocvP9mt7i1-RLQ8y0NRjy1B0CUuPvto68zzslcHAZSuofGjwNDcO7a6nJEaPEi27Sn0ZFFZ8gy5LIjOXFQR0gu1HNcIioPS4nngUCXr3uErnBzoYl1CMcMqg/s1600/1655884286965962-7.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKw6AM0BnnwRIkn_enkkBocvP9mt7i1-RLQ8y0NRjy1B0CUuPvto68zzslcHAZSuofGjwNDcO7a6nJEaPEi27Sn0ZFFZ8gy5LIjOXFQR0gu1HNcIioPS4nngUCXr3uErnBzoYl1CMcMqg/s1600-rw/1655884286965962-7.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div><br></div><div>🌈 *అన్నమాచార్యుని లోని సంఘ సంస్కర్త* 🌈</div><div><br></div><div>💫 అన్నమాచార్యుని పేరు లేదా వారి కీర్తన వినగానే మనకు మొట్టమొదటగా స్ఫురణకు వచ్చేది శ్రీవేంకటేశ్వరుని పట్ల ఆయనకు ఉన్న అపారమైన భక్తి తత్పరతలు! అయితే అన్నమయ్య తన అసంఖ్యాకమైన కృతులలో స్వామివారిని అచంచలమైన భక్తితో కీర్తించడము సామాజిక స్థితిగతులను కళ్ళకు కట్టినట్లు వర్ణించడమే గాకుండా; ఆనాడు సమాజంలో ప్రబలి ఉన్న సాంఘిక దురాచారాలను, అంధవిశ్వాసాలను, కులమత బేధాలను, జంతుబలులను, అంటరానితనాన్ని, స్త్రీ-పురుష వ్యత్యాసాలను, మూఢనమ్మకాలను నిర్ద్వందంగా తిరస్కరించాడు. శ్రీవేంకటేశ్వరుడు తన ఖడ్గంతో అసురులను దునుమాడి నట్లుగానే; వారి నందకఖడ్గ అంశతో జన్మించిన అన్నమాచార్యుడు, నాడు జనబాహుళ్యంలో వ్రేళ్ళూనుకుని ఉన్న సామాజిక రుగ్మతలను తన సమకాలీన స్పృహతో కూడిన సాహితీ ప్రకర్ష అనే పదునైన ఖడ్గంతో నిష్కర్షగా ఖండించాడు.</div><div><br></div><div>💫 అన్నమయ్య రచనలలో అటువంటి కీర్తనలు అసంఖ్యాకంగా ఉన్నాయి. వాటిలో కొన్నింటిని నేటి ప్రకరణంలో అవలోకిద్దాం -</div><div><br></div><div>*హరిభక్తి గలిగితే అన్నియూ ముఖ్యముగాక* </div><div>*విరహా చారము లెల్ల వృథా వృథా ||*</div><div>*పులులు గుహల నుంటె పోలింప ఋషులా* </div><div>*యెలుగు గడ్డము నెంచు నింతలోనె యోగుడా* </div><div>*పక్షులాకాశాన కేగితే దేవతలా* </div><div>*వొలసి కోతి యడవి నుంటే వనవాసమా ||* </div><div>*మాకులు మాటలాడవు మౌనవ్రతములా* </div><div>*కోక గట్టరు బాలులు కోరి దిగంబరులా ||* </div><div><br></div><div>💫 ఈ కీర్తనలో అన్నమయ్య పదలాలిత్యం, మూఢాచారాల పట్ల ఆయనకు ఉన్న ఏహ్యభావాన్ని వ్యంగ్యంగా సామాన్యులకు హత్తుకునేలా వ్యక్తం చేయగలిగే నేర్పు, ఉపమానాలను సమయస్ఫూర్తిగా ఉపయోగించటంలో వారి చాతుర్యం కొట్టవచ్చినట్లు కానవస్తాయి.</div><div><br></div><div>💫 భావార్థానికి వస్తే హరిభక్తి కలిగి ఉండటమే ముఖ్యం కానీ; శరీరాన్ని శుష్కింప జేసుకునే ఉపవాసాలు, మూఢభక్తితో కూడుకుని ఉన్న ఆచారవ్యవహారాలు అక్కరకు రావు. గుహలలో సంచరించిన మాత్రాన పులులు ఋషిపుంగవులు కాలేవు. ఆకాశంలో విహరించి నంతమాత్రాన పక్షులు దేవతలు కాజాలవు. అడవిలో నివసించడం చేత వానరములు వనవాస దీక్షలోనున్నట్లు గాదు. వృక్షజాలాలు నిశ్శబ్దంగా ఉన్నంత మాత్రాన అవి మౌనవ్రతాన్ని పాటిస్తున్నట్లు కాదు. వస్త్రాలు ధరించనందువల్ల పసిపిల్లలు దిగంబర యోగులు కానేకాదు. </div><div><br></div><div>💫 ఈ విధంగా ప్రజలకు సులభంగా అర్థమయ్యే ఉపమానాలను ఉదహరించి తత్కాలీన సమాజంలో ఆలోచనా శక్తిని మేల్కొలిపాడు.</div><div><br></div><div>*మొక్కరో మీరు మోసపోక*</div><div>*యిక్కు దిక్కు దెసైన ఆదిదేవునికి* </div><div>*మారు జేతు లీయవద్దు మారు గాళ్ళీ యవద్దు* </div><div>*బీరాన గుండెలు కోసి పెట్టవద్దు* </div><div>*గోలవడి చిచ్చులోన గుండాలు చొరవద్దు* </div><div>*వూరకే మీ వారమని వున్న చాలు ||*</div><div><br></div><div>💫 ఆకాలంలో గ్రామదేవతల ప్రీత్యర్ధం జంతుబలులిచ్చే మూఢాచారం ప్రబలంగా ఉండేది. అగ్నిగుండాలలో దూకి ప్రజలు తమ మూఢభక్తిని ప్రదర్శించేవారు. అటువంటి అనాగరిక చర్యలను వ్యతిరేకించిన అన్నమయ్య, భక్తులు తమను తాము ఆర్తిగా దేవునికి సమర్పించుకోవాలే తప్ప; మూగ జంతువులను కడతేర్చరాదని, భగవదారాధన కోసం నిర్దేశించబడ్డ మానవశరీరాన్ని ఆకారణంగా చిత్రహింసలకు గురి చేయరాదని ఉపదేశించాడు.</div><div><br></div><div>*నరులకు నరులే పరలోక క్రియలు* </div><div>*సిరిమోహాచారాలు జేతులు గాక* </div><div>*తరుపాషాణ పశుతతుల కెవ్వరు సేసే*</div><div>*రరయగ భ్రమగాక అని పస్తులున్నవా ||*</div><div><br></div><div>💫 ఈ కీర్తనలో అన్నమయ్య తన హేతువాద దృక్పథాన్ని వెల్లడించాడు. మరణించిన వ్యక్తికి పిండ ప్రదానం చేసే హైందవ ఆచారప్రక్రియలపై పెదవి విరిచాడు. మనుషులకు మనుషులే పరలోక కర్మలు జరపటం హాస్యాస్పదమని; రాళ్లకు, వృక్షాలకు, జంతుజాలానికి కర్మకాండలు జరగనంత మాత్రాన అవన్నీ పస్తులున్నాయా? అని సూటిగా ప్రశ్నించాడు.</div><div><br></div><div>*ఏ కులజుడేమి యెవ్వడైననేమి |* </div><div>*ఆకడనాతడె హరినెరిగినవాడు ||* </div><div>*పరగిన సత్యసంపన్నుడైనవాడే* </div><div>*పరనింద సేయ తత్పరుడు కానివాడు* </div><div>*అరుదైన భూతదయానిధి యగు వాడే* </div><div>*పరులు తానేయని భావించువాడు ||*</div><div><br></div><div>💫 ఈ సంకీర్తన ద్వారా హరి చరణాలను చేరుకోవడానికి "కులం" ముఖ్యం కాదని, సత్ప్రవర్తన తోనే శ్రీమహావిష్ణువు సాయుజ్యం పొందగలరని నొక్కి వక్కాణించాడు. సత్యసంపన్నుడు, పరనింద చేయనివాడు, భూతదయ గలవాడు, సమస్తజీవ రాశులను తనకు అభిన్నంగా భావించి అన్నింటి హితం కోరేవాడు, నిర్మలమైన అంతరాత్మ గలవాడు, ధర్మతత్పరత గలిగి కర్మమార్గమును వీడనివాడు, సర్వకాల సర్వావస్థల యందు హరిభక్తిని వీడని వాడు, సతతము సద్బుద్ధితో సంచరించే వాడు, ఈర్ష్యా ద్వేషములను దరిజేరనివ్వక స్వామివారి పాదపద్మాలను నమ్ముకున్నవాడు మాత్రమే విష్ణుమూర్తి సాన్నిధ్యాన్ని సాకారం చేసుకోగలడని, పుణ్యపురుషులకు ఉండవలసిన లక్షణాలను రసరమ్య భరితంగా విశదీకరించాడు.</div><div><br></div><div>💫 ఆ విధంగా అంటరానితనం ప్రబలి అగ్రవర్ణాల ఆధిపత్యం అప్రతిహతంగా ఉన్న ఆ రోజుల్లో కులాల కట్టుగోడలను కూల్చివేసి సమసమాజ నిర్మాణం కోసం ఆనాటి సాంప్రదాయవాదుల్ని తన కవితా పాటవంతో, సామాజిక సృహతో "ఢీ" కొన్నాడు.</div><div><br></div><div>*తందనాన ఆహి తందనాన పురే తందనాన భళా తందనాన ||* </div><div>*బ్రహ్మ మొకటే పరబ్రహ్మ మొకటే పరబ్రహ్మ మొకటే పరబ్రహ్మ మొకటే ||*</div><div><br></div><div>💫 లోకప్రసిద్ధమైన, మన అందరికీ సుపరిచితమైన ఈ కీర్తనలో అన్నమయ్య పశుపక్ష్యాదుల లోనూ, మానవులలోనూ శ్రీహరే నిండి ఉన్నాడని; అధికుడు-అల్పుడు అనే తారతమ్యం లేకుండా అందరి అంతరాత్మల్లోనూ శ్రీహరి కొలువై ఉంటాడని చాటి చెప్పాడు. రాజాధిరాజు కైనా, సాధారణ భటునికైనా నిద్ర ఒకేరీతిగా ఉంటుందని; సద్భాహ్మణుడైనా, అంటరానిగా భావింపబడే వాడైనా చివరకు చేరుకునేది మరుభూమి కేనని; దేవాధిదేవతలకు, పశుపక్ష్యాదులకు, క్రిమికీటకాలకు కూడా కామసుఖం ఒక్కటిగానే అనిపిస్తుందని; భాగ్యవంతులకైనా, నిరుపేదలకైనా దివారాత్రములు ఒకటిగానే గోచరిస్తాయని; రుచికరమైన శిష్టాన్నమునైనా, అరుచికరమైన ఆహారాన్నైనా రుచి చూసేది ఒకటే నాలుక యని; పరిమళద్రవ్యాల పైనా, దుర్గంధ భూయిష్ట పదార్థాలపైనా వీచే వాయువు ఒకటేనని; దుర్గమారణ్యంలో నిరవసించేటటువంటి గజరాజుపైనా, రహదారిపై నుండే శునకము మీదా కాచే ఎండ ఒకటేనని; పుణ్యాత్ములకైనా, పాపాత్ములకైనా శ్రీవేంకటేశ్వరుని నామజప మొక్కటే దిక్కని ఘంటా పథంగా చాటిచెప్పాడు.</div><div><br></div><div>💫 ‌ఈ విధంగా తరతమ బేధాలు, తారతమ్యాలు లేని సమాజాన్ని తన సాహిత్యసౌరభంతో, ఆరు వందల యేళ్ళ క్రితమే ఆవిష్కరింప జేసిన అన్నమాచార్యుడే, తరువాతి కాలంలో ఈ భావజాలంతో మొలకెత్తిన అన్ని "వాదా" లకు (ఉదా.: సామ్యవాదం), అన్ని "ఇజా" లకు (ఉదా.: కమ్యూనిజం, సోషలిజం) ఆద్యుడంటే అందులో అణుమాత్రమైనా అతిశయోక్తి ఉన్నదా?</div><div><br></div><div>💫 అన్నమయ్య, వారి వారసులు తమ జీవిత కాలాలలో రచించిన అసంఖ్యాకమైన సంకీర్తనలను పొందుపరిచి నటువంటి రాగిరేకులను పదిలపరచి, భావితరాలకు భద్రంగా అందజేసి నటువంటి, తిరుమల ఆలయ విమానప్రదక్షిమార్గంలో గల అన్నమయ్య సంకీర్తనా భాండాగారం గురించి వివరంగా తెలుసుకుందాం.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1hIiCiEuTrAKv4hcdPaAh3Dd8jSqKF2pGSFuhPWM_OR3VY_9V1O21hE3DPHHI3eSUhkvyytfelkKNRkwiMTB4DsbLZfx8yP0QEmV1judAnqibWpyDzP4og_y735Gcg5e6JT2zCuOVdoQ/s1600/1655884283458541-8.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1hIiCiEuTrAKv4hcdPaAh3Dd8jSqKF2pGSFuhPWM_OR3VY_9V1O21hE3DPHHI3eSUhkvyytfelkKNRkwiMTB4DsbLZfx8yP0QEmV1judAnqibWpyDzP4og_y735Gcg5e6JT2zCuOVdoQ/s1600-rw/1655884283458541-8.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div><br></div><div>🙏 *ఓం నమో వేంకటేశాయ*🙏</div><div><br></div><div>*"వేంకటాద్రి సమస్థానం బ్రహ్మాండే నాస్తి కించన* </div><div>*వేంకటేశ నమో దేవో న భూతో న భవిష్యతి"*</div><div><br></div><div><br></div><div>🌹 *అన్నమయ్య సంకీర్తనా భాండాగారం* 🌹</div><div><br></div><div>💫తిరుమల ఆలయం నందలి విమానప్రదక్షిణ మార్గంలో, ఆనందనిలయానికి ఉత్తరాన, రాగిరేకులపై వ్రాయబడ్డ అన్నమాచార్యుని సంకీర్తనలను భద్రపరచినట్టి రాతిశిలపై మలచిన, బీరువా లాంటి *"తాళ్ళపాక అర"* ను *"అన్నమయ్య సంకీర్తనా భాండాగారం"* గా పిలుస్తారు. దీనిని గూర్చిన ప్రాథమిక సమాచారాన్ని మనం "విమానప్రదక్షిణ మార్గం" ప్రకరణంలో ఇంతకు ముందే తెలుసుకున్నాం.</div><div><br></div><div><br></div><div>🌈 *ఎవరు వ్రాశారు?* 🌈</div><div><br></div><div>💫 తొలి తెలుగు వాగ్గేయకారుడు, పదకవితా పితామహుడు తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యుల వారు అత్యంత పిన్న వయసులోనే శ్రీవేంకటేశ్వరుని సాక్షాత్కారం పొంది, స్వామివారి సన్నిధిలో వసించి తన పదహారవ యేట నుండే సంకీర్తనాయజ్ఞాన్ని ప్రారంభించాడు. వాస్తవానికి ఎనిమిదేళ్ళ వయసు నుండే రాగాలు ఆలపించడం ప్రారంభించిన అన్నమయ్య పదహారేళ్ళ ప్రాయం నుండి వాటిని గ్రంథస్థం చేయడం మొదలు పెట్టాడు. అన్నమాచార్యుని మనుమడైన చిన తిరుమలాచార్యులు రచించిన *"అన్నమయ్య చరిత్ర"* అనే గ్రంథంలో అన్నమాచార్యుల వారే స్వయంగా ముప్ఫై రెండు వేల కీర్తనలు రచించినట్లు చెప్పబడింది. వాటిలో ఇప్పటివరకు మనకు లభ్యమైనవి 16,582 కీర్తనలు మాత్రమే. వీటిలో కూడా అది కొద్దిభాగం మాత్రమే సంస్కరింపబడి, ప్రచురణకు నోచుకున్నాయి. అయితే, ప్రసిద్ధికెక్కిన తిరుమల ఆలయ పురావస్తు పరిశోధకుడు *"సాధు సుబ్రహ్మణ్యశాస్త్రి"* గారు మాత్రం అన్నమయ్య రచించిన కీర్తనలు 10,000 నుండి 12,000 వరకు ఉండవచ్చని, మిగిలినవి వారి వంశీయులచే వ్రాయబడి ఉండవచ్చునని అభిప్రాయపడ్డారు.</div><div><br></div><div><br></div><div>🌈 *భాండాగారం నిర్మాణం* 🌈</div><div><br></div><div>💫 అన్నమయ్య కాలం నాటికి వారి కీర్తనలన్నీ తాళపత్రాల పైనే (పూతపూయబడిన తాటి యాకులు) వ్రాయబడి ఉన్నాయి. తండ్రి గారి ఆదేశానుసారం, ఆయన తదనంతరం అన్నమయ్య తనయుడైన పెద తిరుమలయ్య ఈ కీర్తలన్నింటిని రాగిరేకులపై చెక్కించి వాటికి శాశ్వతరూపం కల్పించే కార్యక్రమానికి పూనుకున్నాడు. ప్రప్రథమంగా ఈ భాండాగారం యొక్క ఉనికిని తెలిపిన తి.తి.దే. శాసనం 589 ప్రకారం; 1525-1530 సంవత్సరాల మధ్యకాలంలో, విజయనగర సామ్రాజ్య చక్రవర్తి అచ్యుతరాయలు సహకారంతో, పెద తిరుమలాచార్యుడు ఈ భాండాగారాన్ని నిర్మించాడు. ఆయన కాలంలోనూ, వారి తర్వాత అన్నమాచార్యుని మనుమడైన "చిన తిరుమలాచార్యుల" వారి హయాంలోనూ వ్రాయబడిన కీర్తన లన్నింటిని తామ్రఫలకాలపై చెక్కించి ఈ భాండాగారంలో భద్రపరిచారు. కీర్తనలు మలచబడ్డ మరికొన్ని రాగిరేకులను ప్రసిద్ధ వైష్ణవ క్షేత్రాలైన అహోబిలం, మంగళగిరి, సింహాచలం, శ్రీరంగం మొదలైన వాటికి తరలించారు.</div><div><br></div><div><br></div><div>🌈 *దక్కిన వెన్ని? కోల్పోయిన వెన్ని??* 🌈</div><div><br></div><div>💫 తిరుమల ఆలయంలోని ఈ సంకీర్తనాభాండాగారం తో పాటుగా, మిగిలిన ప్రదేశాలన్నింటిలో కలిపి మనకు దక్కిన మొత్తం రాగిరేకులు 2590. ప్రతి రేకుపై సగటున ఆరు కీర్తనల చొప్పున, మొత్తం 16,582 కీర్తనలు లభ్యమయ్యాయి. కొన్నింటిలో ఆరు కంటే ఎక్కువ కీర్తనలు కూడా ఉన్నాయి.</div><div><br></div><div>💫 తర్వాతి కాలంలో, పురావస్తు పరిశోధకులు, రచనాశైలిని బట్టి, ఉపయోగించిన పదాలను బట్టి, కాలానుగుణంగా పరిణామం చెందిన భావగతులను బట్టి, ఈ కీర్తనలన్నింటినీ రచయితల వారీగా విభజించారు. ఆ వర్గీకరణ ప్రకారం</div><div><br></div><div>🌈 *దొరికిన మొత్తం కీర్తనలలో....*</div><div><br></div><div>💫 అన్నమాచార్యుడు స్వయంగా రాసినవి - 14,400</div><div><br></div><div>💫 వారి కుమారుడైన పెద తిరుమలాచార్యులచే రచింపబడినవి – 1,062</div><div><br></div><div>💫 మనుమడైన చిన తిరుమలాచార్యులు వ్రాసినవి - 1,120.</div><div><br></div><div>💫 అంటే, మొత్తం రచించినట్లుగా చెప్పబడుతున్న సుమారు 32 వేల కీర్తనలలో సగభాగాన్ని తెలుగు జాతి కోల్పోయింది. సంకీర్తనా సౌరభాన్ని ఆఘ్రాణించడం చేతగాక, *"రాగం కంటే రాగి ముఖ్యం"* అనుకున్న అత్యాశాపరుల కారణంగా; ఆయా కాలాల్లోని దేవాలయ యాజమాన్యాల నిర్లక్ష్యం వల్ల, తెలుగుజాతికి తీరని నష్టం వాటిల్లింది.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiRbtOPW7yC7rPflWAlm6u07n5n9Z70HIhS7JR4nw4MFaKQ3Ia7zDQy9od4nDAVdhs9J9npxDDPh4bGOXXSbvG6V-L7HFMsUAWRrEV25ZXYNxsZnW4Qo15ourSLiU3xuYMxvWRkWzObLi4/s1600/1655884280046500-9.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiRbtOPW7yC7rPflWAlm6u07n5n9Z70HIhS7JR4nw4MFaKQ3Ia7zDQy9od4nDAVdhs9J9npxDDPh4bGOXXSbvG6V-L7HFMsUAWRrEV25ZXYNxsZnW4Qo15ourSLiU3xuYMxvWRkWzObLi4/s1600-rw/1655884280046500-9.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🌈 *అన్నమాచార్యుని వంశీయులు* 🌈</div><div><br></div><div>💫‌16-17 శతాబ్దాల యందు ఉత్సవాల సమయాలలో అన్నమయ్య, పెద తిరుమలాచార్యులు, చిన తిరుమలాచార్యులు ఈ భాండాగారం ముందు మలయప్పస్వామి వారికి హారతినిచ్చి, నైవేద్యం సమర్పించే సాంప్రదాయం చాలా కాలం కొనసాగింది. తరువాతి కాలంలో నైవేద్య సమర్పణలు, నిత్యదీపారాధనలు, తాళ్ళపాక వారి ధర్మాదాయాలు వేర్వేరు కారణాల వల్ల రద్దయ్యాయి. తదనంతర పాలకుల నిర్లక్ష్యంతో విజయనగర రాజులు ప్రవేశపెట్టిన అనేక ప్రత్యేక ఉత్సవాలు కూడా కాలగర్భంలో కలిసిపోయాయి. అందుచేత సంకీర్తనా భాండాగారం ముందు హారతినిచ్చే సాంప్రదాయం కూడా అర్ధాంతరంగా ఆగిపోయింది. తర్వాతి కాలంలో అక్కడ ఒక అమూల్యమైన సాహిత్యనిధి నిక్షిప్తమై ఉందన్న విషయం కూడా మరుగున పడిపోయింది. భక్తులకు, అర్చకులకు, ఆలయ అధికారులకు, చివరకు తాళ్ళపాకవంశం వారికి కూడా ఈ భాండాగారం గురించిన సమాచారం పూర్తిగా లుప్తమై పోయింది. తదనంతర కాలంలో, ఈ భాండాగారాన్ని తిరిగి వెలికి తీసిన తరువాత కూడా, వీరి వారసులు తమ పూర్వీకులు ముగ్గురు వ్రాసిన సంకీర్తనలను గానం చేసే వారే కానీ, సరిక్రొత్త కీర్తనలను రచించే సామర్థ్యాన్ని కోల్పోయారు. ఆ తరువాతి తరాల వారిలో కొంతమందికి ఆ శ్రీనివాసుడు కనీస సంగీత పరిజ్ఞానం కూడా ప్రసాదించలేదు. ఈ మధ్యకాలంలో, అన్నమయ్య పరంపరను అనూచానంగా కొనసాగించే లక్ష్యంతో, తాళ్ళపాక వంశీయులకు సంగీత కళాశాలలలో ప్రత్యేక శిక్షణనిచ్చి; సుప్రభాత, ఏకాంత సేవలలోనూ, ప్రత్యేక ఉత్సవాలలోను అన్నమాచార్యుని సంకీర్తనలను వీనులవిందుగా గానం చేయించే ఏర్పాటు జరిగింది. </div><div><br></div><div>💫 తిరుమల క్షేత్రంలో ఉగాది రోజున ప్రారంభమై 40 రోజులపాటు కొనసాగే శ్రీవారి నిత్యోత్సవాలలో, శ్రీనివాసుడు కేవలం అన్నమయ్య కీర్తనలను మాత్రమే వింటూ పురవీధుల్లో ఊరేగుతారు. ఏ విధమైన బాజాభజంత్రీలు, సంగీత వాయిద్యాల సంరంభం లేకుండా, అన్నమయ్య వారసులు తుంబురను మీటుతూ గానం చేస్తుండగా, ఆనందనిలయుడు మైమరచి వింటూ ముందుకు సాగుతాడు.</div><div><br></div><div><br></div><div>🌈 *సాధు సుబ్రహ్మణ్యశాస్త్రి గారి కృషి* 🌈</div><div><br></div><div>💫 తిరుమల ఆలయంలో మహంతుల ఆజమాయిషీ కాలం నుండి, ఆలయం తి.తి.దే. ఆధ్వర్యం లోకి వచ్చిన తర్వాత కూడా, 1919వ సం. నుండి 1944వ సం. వరకు పురాతత్వశాస్త్ర పరిశోధకుడిగా సేవల నందించిన సుబ్రహ్మణ్యశాస్త్రి గారి నిరంతర శ్రమ ఫలితంగా దేవాలయం నందలి విమానప్రదక్షిణంలో ఈ సంకీర్తనాభాండాగారం ఉన్నదని, అందులో అమూల్యమైన వారసత్వ సంపద అయిన వేలాది కీర్తనలు రాగిరేకులపై భద్రపరచబడి ఉన్నాయనే విషయాలు వెలుగులోకి వచ్చాయి. 1922వ సంవత్సరంలో ఈ రాగిరేకులను కొండపై నుండి తిరుపతి లోని తి.తి.దే. వారి కార్యాలయానికి చేర్చిన తరువాత, శాస్త్రిగారు వాటిలోని సంకీర్తనలను కాగితాలపై కాపీ చేశారు. అనేక సంవత్సరాలు కృషిచేసి అలా తయారు చేసిన కాగితపు వ్రాతప్రతులను మూడు భోషాణాలలో భద్రపరిచారు. అంతేగాకుండా, కొన్ని ముఖ్యమైన కీర్తనలను - *"మైండ్ వర్త్", "ఆధ్యాత్మ సంకీర్తనలు", "శృంగారసంకీర్తనలు"* - అని మూడు సంపుటాలుగా ముద్రించి; శ్రీ కళాచారి వెంకటరమణ గారితో ఆ కవితలకు సామాన్యులకు సైతం అర్థమయ్యే రీతిలో, వివరణాత్మక వ్యాఖ్యానం కూడా వ్రాయించారు. అప్పటి పరిశోధనల ఫలితంగానే అన్నమయ్య జన్మదినం *'1408వ సంవత్సరం, వైశాఖ శుద్ధపూర్ణిమ'* అని సహేతుకంగా, శాస్త్రబద్ధంగా నిర్ధారింపబడింది. ఈ బృహత్తర కార్యక్రమం 1930 సంవత్సరం వరకు కొనసాగింది.</div><div><br></div><div><br></div><div>🌈 *కార్యాలయ అధికారి నిర్వాకం* 🌈</div><div><br></div><div>💫 విధివశాత్తూ, 1931వ సంవత్సరంలో మలయప్పస్వామి వారికి అప్పటి గద్వాల మహారాణి వారు వజ్రకిరీటం తయారు చేయించాలని సంకల్పించింది. ఆ కిరీటం తయారీ కార్యక్రమాన్ని పర్యవేక్షించడం కోసం సుబ్రహ్మణ్యశాస్త్రి గారు చెన్నపట్టణానికి తరలి వెళ్లారు. ఆ వ్యవధిలో ముద్రణా కార్యాలయాన్ని వేరే ప్రదేశానికి తరలించాల్సి రావడం వల్ల; దేవస్థానానికి చెందిన ముద్రణాలయ అధికారి ఒకరు, శాస్త్రిగారు మూడు టేకు పెట్టెలలో పదిలపరచిన వ్రాతప్రతులను చిత్తు కాగితాలుగా భ్రమించి, వాటిని తగులబెట్టించి, ఖాళీ పెట్టెలను కొత్త కార్యాలయానికి క్షేమంగా చేరవేశాడు. అలా శాస్త్రిగారి శ్రమ చాలా భాగం బూడిదలో పోసిన పన్నీరై పోగా, వారు అంతకుముందే పొందుపరచిన. మూడు సంపుటాలలో గల అతి కొద్ది సంకీర్తనలు మాత్రం మనకు మిగిలాయి.</div><div><br></div><div>💫 భాండాగారంలో బయటపడ్డ రాగిరేకుల లోని రకాలను, ఈ కీర్తనలను వెలుగులోకి తీసుకురావటం కోసం ఇంకెందరో మహానుభావులు చేసినట్టి అవిరళ కృషిని, తి.తి.దే. వారు చేపట్టిన *"అన్నమాచార్య ప్రాజెక్టు"* అనబడే బృహత్తర కార్యక్రమం గురించి సవివరంగా తెలుసుకుందాం.</div><div><br></div><div>💫 అన్నమాచార్యుని రచనలను వెలుగులోకి తెచ్చి, ఆధ్యాత్మిక-ధార్మిక-నైతిక విలువలతో కూడిన ఆ అమూల్యమైన సాహిత్యసంపదను తెలుగు జాతికి అందించిన వారందరినీ తలచు కోవడం, తెలుగువారిగా మనందరి కర్తవ్యం! ఒక్కొక్కరు చేసిన కృషి సంక్షింప్తంగా చెప్పుకున్నా ఒక్కో ఉదంతమవుతుంది. "చంద్రునికో నూలుపోగు" అన్న చందంలో, అతి క్లుప్తంగా, వారందరినీ కొన్ని వాక్యాల్లో పరిచయం చేయడానికే ఈ చిన్ని ప్రయత్నం.</div><div><br></div><div><br></div><div>🌈 *పండిత విజయ రాఘవాచార్యులు* 🌈</div><div><br></div><div>💫 సాధు సుబ్రహ్మణ్యశాస్త్రి గారు తయారుచేసిన కీర్తనల వ్రాతప్రతులు టేకు పెట్టెలలో భద్రపరచినంత వరకు పూర్తిగా భస్మీపటలమై పోగా, వారు ఇతరత్రా ప్రదేశాల్లో పదిలపరచి నటువంటి అతికొద్ది వ్రాతప్రతులను మాత్రం పండిత విజయ రాఘవాచార్యులు గారు ప్రచురించి వెలుగులోకి తెచ్చారు.</div><div><br></div><div><br></div><div>🌈 *శ్రీ వేటూరి ప్రభాకరశాస్త్రి గారు* 🌈</div><div><br></div><div>💫 ఆ తర్వాత 1945వ సంవత్సరంలో, తి.తి.దే. వారి ప్రాచ్యకళాశాలలో తెలుగుభాషా విభాగానికి అధ్యక్షునిగా ఉన్న శ్రీవేటూరి ప్రభాకరశాస్త్రి గారు, సుబ్రహ్మణ్యశాస్త్రి గారు చేపట్టిన మహాయజ్ఞాన్ని పునఃప్రారంభించి, రాగి రేకుల యందు నిక్షిప్తమై ఉన్న వేలాది కీర్తనలను జనబాహుళ్యం లోనికి తీసుకు వెళ్ళడంలో సఫలీకృతు లయ్యారు. అప్పటినుండి అన్నమాచార్య కీర్తనలు తిరుమల తిరుపతి దాటుకొని, ఆంధ్రదేశ మంతటా మాత్రమే కాకుండా, ఖండఖండాంతరాలకు విస్తరించి అన్నమయ్య ప్రతిభను, తెలుగునేల సౌభాగ్యాన్ని ప్రపంచమంతా చాటిచెప్పాయి. ప్రభాకరశాస్త్రి గారు రాగిరేకుల నన్నింటిని రచయితల వారిగా వర్గీకరించి, కీర్తనలను రెండు సంపుటాలుగా ప్రచురించారు. *"అన్నమాచార్య చరిత్ర - పీఠిక"* అనే గ్రంథాన్ని రచించి, అప్పటివరకు మరుగున పడి ఉన్న అన్నమాచార్యుని జీవితచరిత్రను ప్రాభవాన్ని వెలుగులోకి తెచ్చారు.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgscWUlbW5xRUoibef2fC_p6cM6JVcEilcUkBh0mX6pz8EAkr9yRdDX6g_0SjNLeYsdFUmFYCgBQmJVXPtqrddElPZrwx1gfD80AGpqymXr_sqEQsGZ3T2nRUGOed_1gZtNXay4mnqInjg/s1600/1655884276314254-10.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgscWUlbW5xRUoibef2fC_p6cM6JVcEilcUkBh0mX6pz8EAkr9yRdDX6g_0SjNLeYsdFUmFYCgBQmJVXPtqrddElPZrwx1gfD80AGpqymXr_sqEQsGZ3T2nRUGOed_1gZtNXay4mnqInjg/s1600-rw/1655884276314254-10.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🌈 *శ్రీ రాళ్ళపల్లి అనంతకృష్ణ శర్మ గారు* 🌈</div><div><br></div><div>💫 ఆ తర్వాత 1951వ సంవత్సరంలో, రాగిరేకుల లోని మరికొన్ని కీర్తనలను పఠన యోగ్యమైన ఈ నాటి తెలుగుభాష లోకి అనువదించే బృహత్తర కార్యాన్ని తి.తి.దే. వారు రాళ్ళపల్లి అనంతకృష్ణ శర్మ గారికి అప్పగించారు. వారు వేలాది కీర్తనలను దాదాపు 20 సంపుటాలుగా ప్రచురించి, వాటిలో 108 కీర్తనలకు స్వరాలు సమకూర్చి, వాటిని వినసొంపుగా తీర్చిదిద్దారు. ఇంతే కాకుండా , అన్నమయ్య సాహిత్యంలో అంతర్లీనంగా ఉన్న కొన్ని కన్నడ, తమిళ, సంస్కృత శబ్దాలను అందుబాటులో ఉన్న నిఘంటువుల సహాయంతో ఆంద్రీకరించారు. అన్నమాచార్యుడు తన</div><div><br></div><div>💫 ఆ కీర్తనలను రాగయుక్తం చేసిన ముప్ఫయ్యొక్క రాగాలను కూడా వెలుగులోనికి తెచ్చి తెలుగు సాహిత్యానికి ఎనలేని కృషి చేశారు. రాగయుక్తంగా పాడగలిగే సంగీతపరిజ్ఞానం లేని వారు, ఆ కీర్తనలను కేవలం పద్యాలుగా చదువుకొని; అందులోని చమత్కారాలను, సందేశాలను, సూక్తులను అర్థం చేసుకోగలిగినా చాలుననే లక్ష్యంతో రెండు దశాబ్దాలపాటు వారీ మహా యజ్ఞాన్ని చేపట్టారు.</div><div><br></div><div>💫 వారి తరువాత శ్రీనివాసాచార్యులు గారు, జగన్నాధరావు గారు, గౌరు పెద్దరామసుబ్బశర్మ గారు వంటి మహానుభావులెందరో తాళ్ళపాక వారి కీర్తనలను ప్రచురించి తెలుగుజాతికి అందించారు. వారందరికీ చేతులెత్తి నమస్కరిద్దాం! 🙏</div><div><br></div><div><br></div><div>🌈 *రాగిరేకుల్లో రకాలు* 🌈</div><div><br></div><div>💫 పైన ఉదహరించిన మహానుభావు లందరూ కేవలం సాహిత్య సాధకులుగా మాత్రమే గాకుండా, అనువాదకులు గానూ, పురావస్తు శాస్త్రవేత్తలు గాను, జిజ్ఞాస కలిగిన పరిశోధకులు గానూ, ఇలా పలురకాలుగా సేవలందించారు. వారి కృషి ఫలితంగా రాగిరేకులన్నీ పరిమాణాన్ని బట్టి, విభజించ బడి; ఆయా రేకులు ఏ ఏ సందర్భాల్లో ఎలా ఉపయోగించ బడ్డాయో భావితరాలు తెలుసుకో గలిగే అవకాశం లభించింది.</div><div><br></div><div>💫 సంకీర్తనాభాండాగారంలో లభ్యమైన తామ్ర ఫలకాలన్నీ వాటి పరిమాణాన్ని బట్టి నాలుగు రకాలుగా విభజించబడ్డాయి: </div><div><br></div><div>🌈 *సాధారణ రేకులు*</div><div><br></div><div>💫 ఒకచోట స్థిరంగా ఉంచి ఉపయోగించడం కోసం వ్రాయబడ్డ ఈ రాగిరేకులను ఈనాటి గ్రంథాలయాలలో ఉండే "రిఫరెన్స్ పుస్తకాల" తో పోల్చవచ్చు. ఇలాంటి రేకులు మొత్తం 2531 లభ్యమయ్యాయి. </div><div><br></div><div>🌈 *పెద్ద రేకులు*</div><div><br></div><div>💫 ఈ రేకులు ఉపరితలం పెద్దవిగా నుండి, ఒక్కొక్క గుత్తికి ఐదారు రేకుల చొప్పున ఇనుప కడియాలతో చుట్టబడి ఉన్నాయి. ఈ కడియాలలో పెద్ద పెద్ద కలప దుంగలను దూర్చి, వాటిని కావడి లాగా లేదా డోలీలాగా సుదూర ప్రాంతాలకు తరలించడానికి అనువుగా తీర్చిదిద్దారు. ఈ పెద్దరేకులలో కొన్నింటిని శ్రీ వేటూరి ప్రభాకరశాస్త్రి గారు అహోబిల క్షేత్రానికి వెళ్లి స్వయంగా అన్వేషించి సేకరించారు. ఇలాంటివి మొత్తం 36 రేకులు బయట పడ్డాయి. కీర్తనలు ప్రచారం చేసే సత్కార్యానికి ఆనాడే శ్రీకారం చుట్టబడిందన్న మాట!</div><div><br></div><div>🌈 *శాసనపు రేకులు*</div><div><br></div><div>💫 ఈ రేకులు సాహిత్య పరమైన విలువల కంటే, చారిత్రక ప్రాధాన్యాన్ని ఎక్కువగా సంతరించుకున్నాయి. ఆయా కాలాల్లో అప్పటి రాజులు చేసినటువంటి సాహిత్య సేవ గురించి, అన్నమాచార్యులు, వారి వంశీయులకు సమకాలీన చక్రవర్తులు అందించిన సహకారం గురించిన వివరాలు, ఈ రేకులలో పొందు పరచబడి ఉన్నాయి. ఇవి కూడా ఇనుప తీగెలతో నాలుగైదు రేకుల గుత్తిగా కట్టబడి ఉన్నాయి. ఇలాంటి రేకులు కేవలం పది మాత్రమే లభ్యమయ్యాయి!</div><div><br></div><div>🌈 *తాళపత్ర రేకులు*</div><div><br></div><div>💫 ఇవి మొత్తం 119 - తాళపత్ర ఆకృతిలో సన్నగా, పొడవుగా ఉంటాయి. బహుశా దేవాలయాలలో దేవునికి ఎదురుగా కూర్చుని లేదా సాహిత్య సమారోహాలలో పఠనం చేయడానికి వీలుగా ఇవి తయారు చేయబడ్డాయి. వీటిని ఈనాటి కరపత్రాలతో పోల్చవచ్చు.</div><div><br></div><div><br></div><div>🙏 *ఓం నమో వేంకటేశాయ*🙏</div><div><br></div><div>*"వేంకటాద్రి సమస్థానం బ్రహ్మాండే నాస్తి కించన* </div><div>*వేంకటేశ నమో దేవో న భూతో న భవిష్యతీ</div><div><br></div><div>🌈 *అన్నమాచార్య ప్రాజెక్టు* 🌈</div><div><br></div><div>💫 పైన పేర్కొన బడ్డ మహానుభావులందరి కృషి వల్ల అసంఖ్యాకంగా ఉన్న కీర్తనలను ప్రచురించడంలో ఎంతో పురోగతి సాధించబడింది. అయితే, అసలు సమస్య ఇప్పుడే మొదలైంది!</div><div><br></div><div>💫 ఈ కీర్తనలు సామాన్య ప్రజానీకానికి చేరువ కాకపోతే వీరందరికి శ్రమకు అర్థం ఏముంది? దేశవిదేశాల్లో నివసిస్తున్న తెలుగు వారందరికీ ఈ కీర్తనలు దరిజేరాలంటే ఏంచేయాలి?</div><div><br></div><div>💫 ఈ ప్రశ్నలకు సమాధానంగా ఆవిర్భవించిందే,  *"అన్నమాచార్య ప్రాజెక్టు"!*</div><div><br></div><div>💫 పురందరదాసు కీర్తనలను కన్నడిగులకు చేరువ చేయడం కోసం తి.తి.దే. ఏ విధంగా *"దాసప్రాజెక్టు"* ను చేపట్టిందో, అదే లక్ష్యంతో తెలుగువారి కోసం *"అన్నమాచార్య ప్రాజెక్టు"* తి.తి.దే. ద్వారా రూపు దిద్దుకుంది.</div><div><br></div><div>💫 ఈ బృహత్తర లక్ష్యంతో 1978 లో ప్రారంభింప బడిన "అన్నమాచార్య ప్రాజెక్టు" కు మొట్టమొదటి స్పెషలాఫీసరుగా, తి.తి.దే. కళాశాలకు ఆ కాలంలో అధ్యాపకునిగా ఉన్న కామిశెట్టి శ్రీనివాసులు గారు నియమింప బడ్డారు. సాహితీ సంపుటాలు తయారుచేసి ముద్రింప జేసే బాధ్యత అధ్యాపకులు సుబ్బరాయశర్మ గారిది కాగా; ఆ సంకీర్తనలకు సంగీతం జోడించి వాటిని జనబాహుళ్యంలోకి తీసుకొని వచ్చే మహత్తర కార్యక్రమాన్ని శ్రీనివాసులు గారు స్వయంగా చేపట్టారు. అప్పట్లో తి.తి.దే. సంగీత కళాశాలకు ప్రధానాధ్యాపకునిగా ఉన్న నేదునూరి కృష్ణమూర్తి గారి సారథ్యంలో కళాశాల విద్యార్థులు ఈ సంకీర్తనలకు బాణీలు కట్టేలా ప్రోత్సహింపబడి, వారికి ఆర్థిక సహాయం కూడా అందజేయబడింది. అలా వారి మార్గదర్శకత్వంలో తెలుగు జాతి గర్వించ దగ్గ గాయకులెందరో వెలికి వచ్చారు. మనకు సపరిచితులైన శ్రీమతి శోభారాజు గారు, శ్రీ గరిమెళ్ళ బాలకృష్ణ ప్రసాద్ గారు ఆ కోవకు చెందినవారే!</div><div><br></div><div>🌈 *ప్రాజెక్టు ముఖ్యోద్దేశాలు* 🌈</div><div><br></div><div>💫 తామ్ర పత్రాలను పర్యవేక్షించడం, కీర్తనలు ప్రచురింప చేయడం, వాటికి రాగ స్వర స్థానాలను నిర్దేశించడం, జనాకర్షణ కలిగిన గాయనీ గాయకులతో వాటిని గానం చేయించటం, ఔత్సాహిక గాయక బృందాలను ఏర్పరిచి వారిద్వారా కీర్తనలను ఊరూరా ప్రచారం చేయించడం, ప్రచారనిమిత్తం ఎలక్ట్రానిక్ మాధ్యమాలను విస్తృతంగా వినియోగించుకునే ప్రణాళికలు రచించి వాటిని అమలు పరచడం, భజన కీర్తనల ఆధారంగా చెక్క భజనలు, కోలాటాలు, బుర్రకథలు వంటి కళారూపాలను ప్రదర్శింపజేయటం, ఆ ప్రచార బృందాలలోని సభ్యులకు శిక్షణనిచ్చి వారిని తిరుమలలో ఏటా జరిగే మెట్లోత్సవానికి ఆహ్వానించడం, విద్యార్థులకు సంగీత పోటీలు నిర్వహించడం, కీర్తనలకు అనుగుణంగా నృత్యరూపాలను ఏర్పరచడం, అన్నమాచార్యుని జన్మస్థలమైన తాళ్ళపాక గ్రామాన్ని తి.తి.దే. వారు దత్తత తీసుకొని దానిని ప్రసిద్ధ పర్యాటక కేంద్రంగా అభివృద్ధి చేయడం, విశ్వవిద్యాలయాలలో అన్నమయ్యపై పరిశోధనలను ప్రోత్సహించడం - ఈ ప్రాజెక్టు లక్ష్యాల్లో కొన్ని మాత్రమే!</div><div><br></div><div>💫 ఈ తిరుపతి పట్టణానికి 93 కిలోమీటర్ల దూరంలో, తిరుపతి-కడప రహదారిలో, రాజంపేట పట్టణం దాటిన తర్వాత, తాళ్ళపాక గ్రామం సమీపం లోని బోయినపల్లి ప్రాంతం వద్ద, అన్నమాచార్యుని 600 జన్మదినోత్సవం సందర్భంగా ఏర్పాటు చేయబడ్డ 108 అడుగుల ఎత్తయిన అన్నమాచార్యుని విగ్రహ ఆవిష్కరణ ఈ ప్రాజెక్టులో అంతర్భాగమే.</div><div><br></div><div>💫‌ కడప జిల్లాలో చూసి తీరవలసిన ప్రదేశాలలో ముఖ్యమైనది ఈ విగ్రహం!</div><div><br></div><div>💫 ఈనాడు మనం కోరుకున్న, అర్థసహస్రాబ్ది కాలం నాటి అన్నమయ్య గీతాన్ని; టీకా తాత్పర్యాలు, రాగం కీర్తనలతో సహా; అంతర్జాలంలో క్షణాలలో పొందగలుగుతున్నామంటే ఆ ఖ్యాతి చాలా వరకూ "అన్నమాచార్య ప్రాజెక్టు" కే దక్కుతుంది.</div><div><br></div><div>💫‌ఎందరో ఔత్సాహిక కళాకారుల, అంకితభావంతో పనిచేసే సిబ్బంది, పేరెన్నికగన్న సంగీత విద్వాంసుల అవిరళ కృషితో నిర్ణీత లక్ష్యాలను శరవేగంగా సాధిస్తూ, తెలుగుజాతి కీర్తి కిరీటాలను సప్తగిరి శిఖరాల నుండి సప్తసముద్రాల కావలి వరకు తీసుకు వెళ్లడంలో ఈ ప్రాజెక్టు చాలా వరకు కృతకృత్యమయ్యింది! అయినా చేయవలసింది ఇంకా ఎంతో మిగిలే ఉంది.</div><div><br></div><div>🙏 *శ్రీవేంకటేశ్వరునిలో ఐక్యం* 🙏</div><div><br></div><div>💫‌ తొంభయ్యైదు సంవత్సరాల పాటు శ్రీనివాసుడి నుండి విడివడి, హరి యవతారంగా కీర్తించబడే, నందకఖడ్గ సంభూతుడైన అన్నమయ్య, స్వామివారితో సుదీర్ఘ విరహాన్ని భరించలేక 1503, దుందుభి నామ సంవత్సరం, ఫాల్గుణ బహుళ ద్వాదశి నాడు తన పాంచభౌతిక దివ్యశరీరాన్ని శాశ్వతంగా విడిచి తిరిగి స్వామివారిలో ఐక్యమై అమరుడయ్యారు!</div><div><br></div></div>

<div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj381_TyKzqiXHbvLa8aZ8Ad5bJiZMx38hU0yON7X1cIp0ebWkoJnwL2r1aQE_TeNGWUML6IglRXbCPAe23x4Ly-EECUdWTWfFQCk6ceqflxnqCFF3sGr1kuISFVoOyYLxPFzknb1dHvoU/s1600/1655726948668765-0.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj381_TyKzqiXHbvLa8aZ8Ad5bJiZMx38hU0yON7X1cIp0ebWkoJnwL2r1aQE_TeNGWUML6IglRXbCPAe23x4Ly-EECUdWTWfFQCk6ceqflxnqCFF3sGr1kuISFVoOyYLxPFzknb1dHvoU/s1600-rw/1655726948668765-0.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>Important Choultries Numbers at Tirumala</div><div><br></div><div>Mool Mutt Ph:0877-2277499.</div><div>Pushpa Mantapam Ph:0877-2277301.</div><div>Sri Vallabhacharya Jee Mutt Ph:0877-2277317.</div><div>Uttaradhi Mutt (Tirupati) Ph-0877-2225187.</div><div>Shree Tirumala Kashi Mutt Ph-0877-2277316.</div><div>Sree Raghavendra Swamy Mutt Ph-0877-2277302.</div><div>Sri Vaykhanasa Divya Siddanta</div><div>Vivardhini Sabha Ph:0877-2277282.</div><div>Sri Kanchi Kamakoti Mutt Ph:0877-2277370.</div><div>Sri Pushpagiri Mutt Ph-0877-2277419.</div><div>Sri Uuttaradi Mutt Ph-0877-2277397.</div><div>Udupi Mutt Ph-0877-2277305.</div><div>Sri Rangam Srimad Andavan Ashramam Ph:0877-2277826.</div><div>Sri Parakala Swamy Mutt Ph:0877-2270597,2277383.</div><div>Sri Tirupati Srimannarayana Ramanuja Jeeyar Mutt Ph:0877-2277301.</div><div>Sri Sringari Saradha Mutt Ph:0877-2277269,2279435.</div><div>Sri Ahobita Mutt Ph:0877-2279440.</div><div>Sri Tirumala Kashi Mutt phone : 222 77316</div><div>Udipi Mutt Ph:0877 222 77305</div><div>Sri Sri Sri Tridandi Ramanujajeeyar Mutt Ph:0877 222 77301)</div><div>Sri Kanchi Kamakoti Peetam Mutt/ Sarva Mangala Kalyana Mandapam Ph:0877 222 77370)</div><div>Sri Vallabhacharya Mutt phone : 222 77317</div><div>Mantralaya Raghavendra Swami Mutt/ Brindavanam Ph:0877 222 77302</div><div>Arya Vysya Samajam S.V.R.A.V.T.S Ph:0877 222 77436</div><div>Srirangam Srimad Andavan Ashram Ph:0877 222 77826</div><div>Sri Vaikhanasa Ashram Ph:0877 222 77282</div><div>Sri Ahobila Mutt Ph:0877-2279440</div><div>Sri Sringeri Shankara Mutt/ Sarada Kalyana Mandapam Ph:0877 222 77269</div><div>Sri Vyasaraja Mutt Motilal Bansilal Dharmasala Ph:0877 222 77445</div><div>Hotel Nilarama Choultry Ph:0877 222 77784</div><div>Sri Srinivasa Choultry Ph:0877 222 77883</div><div>Sri Hathiramji Mutt Ph:0877 222 77240</div><div>Karnataka Guest House Ph:0877 222 77238</div><div>Dakshina India Arya Vyaya Gubba Muniratnam Charities Ph:0877 222 77245</div><div>Sri Sringeri Sankara Nilayam Ph:0877 222 79435</div><div>Sri Swamy Hathiramji muttam Ph:0877-2220015</div>

<div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSg_PRupqlwrAFvSeNKbyigeF037goDqkBhMd_hVHdkeJYeF_AIDDDI5LDB1OTX_cUmmzXRcDiebatg-KgbDXVwRaJQFhsh9b2tIw20P4CmqTYTl4b-czoAYRQfQv87d9YSHW6mLQkWE4/s1600/1655724183006014-0.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSg_PRupqlwrAFvSeNKbyigeF037goDqkBhMd_hVHdkeJYeF_AIDDDI5LDB1OTX_cUmmzXRcDiebatg-KgbDXVwRaJQFhsh9b2tIw20P4CmqTYTl4b-czoAYRQfQv87d9YSHW6mLQkWE4/s1600-rw/1655724183006014-0.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><div><br></div><div> 🙏 *శ్రీ హాథీరామ్ బావాజీ* 🌈</div><div><br></div><div>💫 స్వామివారి భక్తాగ్రేసరులలో అత్యంత ప్రముఖుడైన శ్రీ హాథీరామ్ బావాజీని స్మరించుకోకుండా తిరుమల క్షేత్ర చరిత్ర కానీ, శ్రీవేంకటేశ్వరుని ఇతిహాసం కానీ అసంపూర్తిగానే మిగిలిపోతాయంటే అతిశయోక్తి కాదు. వందల ఏళ్ళక్రితం, ఎక్కడో వేలమైళ్ళ దూరంలోనున్న హిమాచల్ ప్రదేశ్ నుంచి కాలినడకన వచ్చి, తిరుమలకొండపై జనావాసాలు ఏమాత్రం లేని రోజుల్లో స్థిరనివాసమేర్పరచుకుని, స్వామివారిని సేవించుకుంటూ, వారితో నిత్యము పాచికలాడిన శ్రీహాథీరామ్ బావాజీ చరిత్ర శ్రీవారి భక్తులందరికీ చిరపరిచితమే!</div><div><br></div><div>💫 వారి జీవనగమనం, శ్రీవేంకటేశ్వరునితో వారికున్న ప్రగాఢమైన అనుబంధం, తిరుమలలో బావాజీ జీవితంతో ముడివడి ఈనాటికీ దర్శించుకోదగ్గ ప్రదేశాలు, బ్రిటీషువారి హయాం అనంతరం ఆలయ నిర్వహణను తొంభై సంవత్సరాల పాటు చేపట్టిన మహంతు వ్యవస్థ - మొదలైన వాటి గురించి ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం.</div><div><br></div><div><br></div><div>🌈 *పుట్టుపూర్వోత్తరాలు*</div><div><br></div><div>💫 హిమాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోని 'ఉనా' అనబడే గ్రామంలో, వంశపారంపర్యంగా శ్రీరామచంద్రుడి పరమభక్తుడైన 'దేశ్ రాజ్ బల్తోత్' అనే మధ్యతరగతి కుటుంబీనికి కలిగిన నలుగురు పుత్రులలో ఒకరిగా బాబాజీ జన్మించారు. వారి అసలు పేరు 'ఆశారామ్ బల్తోత్'. తరువాతి కాలంలో, 'లంబాడా' గిరిజన తెగకు చెందిన బలౌత్ కుటంబం పంజాబ్ రాష్ట్రానికి వలస వెళ్ళింది.</div><div><br></div><div>💫 మరి కొందరు చరిత్రకారులననుసరించి, బావాజీ పూర్వీకులు రాజస్థాన్ లోని 'నాగౌర్' పట్టణానికి చెందినవారు. తిరుమల లోని హాథీరాంజీ మఠంలో ప్రస్తుతం నివాసముంటున్న బావాజీ అనుయాయులు ఈ వాదాన్నే బలపరుస్తున్నారు.</div><div><br></div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEigkLFihCQl1kE08JJguAaQnfwXIpeefvyoawiMDcx4vt2oXhcW3bieTha3_SUNxBNJOFBFn4olNDfufzS6JoRNGb9A6kMJajxQnRq1dEoKgolgzvuX3wjEX9Qa-Z4VC2IJip6qjAn1c1s/s1600/1655724179941914-1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEigkLFihCQl1kE08JJguAaQnfwXIpeefvyoawiMDcx4vt2oXhcW3bieTha3_SUNxBNJOFBFn4olNDfufzS6JoRNGb9A6kMJajxQnRq1dEoKgolgzvuX3wjEX9Qa-Z4VC2IJip6qjAn1c1s/s1600-rw/1655724179941914-1.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🌈 *తిరుమల యాత్ర*</div><div><br></div><div>💫 బల్తోత్ వంశస్థులు, ఆనాడు ఉత్తర భారతదేశంలో ఉధృతంగా ప్రచారంలోనున్న రామానంద భక్తి ఉద్యమానికి చెందిన వైష్ణవులు. ఈనాటి 'ఢిల్లీ' పట్టణానికి కొద్ది దూరంలో 'రామానంద మఠం' ఉండేది. శ్రీరామ భక్తిని వంశపారంపర్యంగా పుణికి పుచ్చుకున్న హథీరాం బాబా ఆ రోజుల్లో రామానంద మఠానికి అధిపతి యైన అభయానంద్ స్వామీజీకి ప్రియశిష్యుడు.</div><div><br></div><div>💫 గురువాజ్ఞ మేరకు, కౌమారదశలోనున్న ఆశారామ్ బడ్జత్, ఒక భక్తబృందంలో సభ్యుడిగా దక్షిణ భారతదేశంలోని తీర్ధాలన్నింటిని కాలినడకన దర్శించుకుంటూ, తిరుమల క్షేత్రానికి విచ్చేశారు. కొద్ది రోజులు శ్రీవారిని సేవించుకున్న తరువాత భక్తబృందం లోని సభ్యులందరూ తిరిగి వెళ్ళిపోగా, బావాజీ మాత్రం తిరుమల క్షేత్రం లోని ప్రకృతి సోయగానికి, శ్రీవేంకటేశ్వరుని దివ్యసౌందర్యానికి ముగ్ధుడై సప్తగిరులే తన దీక్షకు అనువైన స్థానమని తలంచి కొండపైనే ఉండిపోయాడు. ఆలయానికి అతి సమీపంలో ఆగ్నేయ దిక్కున ఒక చిన్న ఆశ్రమం ఏర్పరుచుకొని, అనునిత్యం స్వామివారిని సేవించుకునేవాడు. ఆ కాలంలో తిరుమల ప్రాంతమంతా దట్టమైన అడవులతో, క్రూరమృగాలతో, భరింపశక్యం గాని చలితో దుర్గమంగా ఉండడం వల్ల కొండపై వేరెవరూ నివాసముండేవారు కాదు. అర్చకులతో సహా అందరూ కొండ దిగి, చీకటి పడకముందే దిగువ తిరుపతికి చేరుకునే వారు. బావాజీ ఒక్కరే స్వామివారిపై భారం వేసి, ఆశ్రమంలో నివాసముంటూ శ్రీవారిని సేవించుకునేవారు. </div><div><br></div><div>💫 బావాజీ స్వతహాగా, వంశపారంపర్యంగా శ్రీరాముడి భక్తుడవ్వడంతో; శ్రీవేంకటేశ్వరుని ముఖారవిందంలో కూడా స్వామివారి త్రేతాయుగ అవతారమైన శ్రీరామచంద్రుణ్ణి దర్శించుకునే వాడు. 'కౌసల్యా సుప్రజా రామా' అంటూ స్వామి వారిని శ్రీరాముని వలెనే కీర్తించే వారు.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJzUcQq6Cyzu-3FVsIuIhh_SnQXmbkMi_eDUTTNzPU9IEPx8y3nGwAL10sk26um9R4yMVKtXe-GA5BjfNaMDUVdo7jKjHnTwTSYiOTeVzQrXM_k6bi7SBugS5UuNOFrq6iTkmsIuxnjIo/s1600/1655724176733906-2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJzUcQq6Cyzu-3FVsIuIhh_SnQXmbkMi_eDUTTNzPU9IEPx8y3nGwAL10sk26um9R4yMVKtXe-GA5BjfNaMDUVdo7jKjHnTwTSYiOTeVzQrXM_k6bi7SBugS5UuNOFrq6iTkmsIuxnjIo/s1600-rw/1655724176733906-2.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🌈 *ఆలయ బహిష్కరణ* </div><div><br></div><div>💫 ఆశ్రమం ఆలయానికి అతి సమీపంలో ఉండటంతో, బావాజీ ప్రతి దినము పెక్కుమార్లు శ్రీవారిని దర్శించుకునే వారు. ఆలయానికి వచ్చినప్పుడల్లా శ్రీనివాసుణ్ణి తదేకంగా చూస్తూ, శ్రీరాముణ్ణి తలపుకు తెచ్చుకుంటూ, తన్మయత్వంతో చాలా సేపు నిలుచుండి పోయేవారు. స్థానికంగా మాట్లాడే తెలుగు, తమిళ భాషలు ఏమాత్రం తెలియని ఒక ఉత్తరదేశపు వ్యక్తి తిరుమల క్షేత్రంలో స్థిరనివాసం ఏర్పరచుకొని; తరచూ ఆలయం లోనికి ప్రవేశించడం, వచ్చినప్పుడల్లా చాలాసేపు స్వామివారిని తదేకంగా చూస్తుండడంతో ఆలయ ఉద్యోగులు ఆయనను అనుమానించసాగారు. ఆ విషయాన్ని వారు ఆలయ యాజమాన్యం దృష్టికి తీసుకొని రాగా, మరునాడు హథీరాం బాబాకు ఆలయంలోకి ప్రవేశం నిరాకరించబడింది. భక్తి పారవశ్యం తప్ప మరే విషయము తెలియని హాథీరాం బాబా, తనను తన రాముడి నుండి వేరు చేయవద్దని, దర్శనానికి అనుమతించమని పదేపదే వేడుకున్నాడు. అయితే, 'పరదేశి' అయిన బావాజీ విన్నపం అరణ్యరోదనగానే మిగిలిపోయింది. </div><div><br></div><div>💫 స్వామివారితో విరహం ఏమాత్రం భరించలేని హథీరాం బాబా చింతాక్రాంతుడై తన ఆశ్రమానికి తిరిగి చేరుకున్నాడు. నిద్రాహారాలు మాని తన ఇష్టదైవమైన శ్రీరామునికి తన గోడును విన్నవించుకున్నాడు. తాను చిన్నతనం నుంచి శ్రీరాముడికి పరమ భక్తుడనని, నిత్యము స్వామివారిని దర్శించుకోకుండా తాను ఉండలేనన్న విషయం తెలిసి కూడా తనను నీ నుండి ఎందుకలా దూరం చేస్తున్నావని, సత్వరమే నిన్ను దర్శించుకోలేని పక్షంలో తనకు ప్రాణత్యాగం తప్ప మార్గాంతరం లేదని స్వామివారితో చనువుగా నిష్టూరమాడు. రోజంతా ఉపవాసదీక్షలో నుండి, స్వామివారితో తన వేదనను పంచుకున్న బావాజీ మరునాటి ఉదయం యథావిధిగా స్నాన సంధ్యావందనాదికాలు ముగించుకుని, స్వామివారి దర్శనార్థం ఆలయద్వారం వద్దకు మరలా చేరుకున్నాడు. అప్పుడు కూడా నిరాశే ఎదురైంది. ఆలయ కాపలాదార్లు అధికారుల ఆదేశాల మేరకు బావాజీని నిర్దాక్షిణ్యంగా గెంటి వేశారు. తీవ్రమైన నిరాశతో వెనుదిరిగి మఠానికి వచ్చిన బావాజీకి ఏం చేయాలో తోచలేదు.</div><div><br></div><div>🌈 *స్వామివారితో పాచికలాట*</div><div><br></div><div>💫 పరిపరి విధాలుగా ఆలోచించి, స్వామివారిపై ధ్యాసను మరల్చుకోలేని బావాజీ, తన ఆశ్రమాన్నే ఆలయంగా ఊహించుకుని, మనసులోనే స్వామివారిని ఆవాహన చేసుకొని, స్వామివారితో పాచికలాడుతున్నట్లుగా ఊహించుకోసాగాడు. పాచికలాడే పటాన్ని నేలపై పరచి, తన తరఫున, స్వామివారి తరఫున తానే స్వయంగా పాచికలు వేయడం ప్రారంభించాడు. చాలా సేపు ఆ విధంగా పాచికలాడిన తరువాత, రాత్రిసమయమవ్వడంతో నిద్రకు ఉపక్రమించాడు. స్వామివారి ఎడబాటుతో విలపిస్తున్న బావాజీకి, అలా పాచికలాడటం ఎంతో ఉపశమనాన్నిచ్చింది. స్వామివారితో చాలాసేపు పాచికలాడి, తృప్తితో నిదురించిన బావాజీ గాఢనిద్రలో ఉన్నప్పుడు వారికి, మంద్రస్వరంలో శ్రీరామచంద్రుని తీయని పిలుపు వినిపించింది. హఠాత్తుగా నిద్ర లేచిన బావాజీకి తన ఇష్టదైవమైన శ్రీరామచంద్రుడి ముగ్ధ మనోహర రూపం సాక్షాత్కరించింది. బావాజీ ఒక్కక్షణం పాటు దానిని స్వప్నంగా భ్రమించాడు. మహిమ గల సిద్ధులకు, మునిపుంగవులకు సైతం సాధ్యంకాని శ్రీరాముని నిజరూపదర్శనం తనబోటి సాధారణ భక్తునికెలా సాధ్యం? ఇది తప్పనిసరిగా కలయే! స్వామి స్వప్నంలోనికి వచ్చి తనతో పరిహాసమాడుతున్నాడు! ఇలా పరి పరి విధాలుగా ఆలోచిస్తూ ఉద్విగ్న మనస్కుడై, చేష్టలుడిగిన బావాజీ ఆంతరంగాన్ని పసిగట్టిన శ్రీరామచంద్రుడు అతనిని సంబోధిస్తూ, అది కల కాదని, తన ఇష్టసఖుడైన బావాజీతో పాచికలాడ డానికి వైకుంఠం నుంచి దిగి వచ్చానని సర్దిచెప్పి పాచికలాట ప్రారంభించాడు.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi2DpX7sBPMDCS3UDJWFY7VI9gpJB0JQaH6EsqUUCEquDXhKwDmVlTadcrjxirlCXWs8iqUN9Yn5Jz2Qrx8LUwgU5Nf-0EJzXBDyxTG3_qoV5scrm1yrpronKt4jT0YWq9GIw339PvxkFM/s1600/1655724173567236-3.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi2DpX7sBPMDCS3UDJWFY7VI9gpJB0JQaH6EsqUUCEquDXhKwDmVlTadcrjxirlCXWs8iqUN9Yn5Jz2Qrx8LUwgU5Nf-0EJzXBDyxTG3_qoV5scrm1yrpronKt4jT0YWq9GIw339PvxkFM/s1600-rw/1655724173567236-3.png" width="400"> </a> </div><br></div></div><div><br></div><div><div> 💫 మహిమ గల సిద్ధులకు, మునిపుంగవులకు సైతం సాధ్యంకాని శ్రీరాముని నిజరూపదర్శనం తనబోటి సాధారణ భక్తునికెలా సాధ్యం? ఇది తప్పనిసరిగా కలయే! స్వామి స్వప్నంలోనికి వచ్చి తనతో పరిహాసమాడుతున్నాడు! ఇలా పరి పరి విధాలుగా ఆలోచిస్తూ ఉద్విగ్న మనస్కుడై, చేష్టలుడిగిన బావాజీ ఆంతరంగాన్ని పసిగట్టిన శ్రీరామచంద్రుడు అతనిని సంబోధిస్తూ, అది కల కాదని, తన ఇష్టసఖుడైన బావాజీతో పాచికలాడ డానికి వైకుంఠం నుంచి దిగి వచ్చానని సర్దిచెప్పి పాచికలాట ప్రారంభించాడు.</div><div><br></div><div>🙏 *భగవంతుని ఐచ్ఛిక ఓటమి* 🌈</div><div><br></div><div>💫 భక్తులచేతిలో పరాజయం పొందటాన్ని అమితంగా ఇష్టపడే శ్రీవారు, పాచికలాటలో స్వచ్ఛందంగా పరాజితులయ్యారు. తాను ఓటమిపాలై, బావాజీ విజేతగా నిలచినందున ఏదైనా వరాన్ని కోరుకొమ్మని పలికారు. సంతోషాంతరంగుడైన బావాజీ శ్రీరామచంద్రుని దర్శనభాగ్యంతో తన చిరకాల వాంఛ యీడేరి జన్మ ధన్యమైందని, అంతకుమించిన సంపద మరేమీ లేదని, శ్రీరాముని పాదాల చెంత కొంచెం చోటిమ్మని, ఇకమీదట తనను దూరం చేయవద్దని విన్నవించుకున్నాడు. </div><div><br></div><div>💫 బావాజీ నిస్వార్థ భక్తికి ముగ్ధుడైన శ్రీరామచంద్రుడు బావాజీకి తగిన ఆభయం ఇవ్వడమే కాకుండా, ప్రతిరోజు రాత్రి బావాజీతో పాచికలాడే నిమిత్తం ఆశ్రమానికి విచ్చేస్తానని శెలవిచ్చి అంతర్థానమయ్యాడు. బాబాజీ ఆనందానికి హద్దులు లేకుండా పోయాయి. మరునాటి ఉదయం శ్రీవారి దర్శనం నిమిత్తం ఆలయానికి విచ్చేసిన బావాజీకి పరమాశ్చర్యకరంగా, ఏ విధమైన అడ్డంకులు ఎదురు కాలేదు. చాలా సేపు శ్రీవారిని తనివితీరా దర్శించుకుని, తిరిగి ఆశ్రమానికి వచ్చి, సూర్యాస్తమయం కోసం ఆతృతగా ఎదురు చూడసాగాడు. 'ఎప్పుడెప్పుడు శ్రీవారితో పాచికలాడదామా' అని ఒక ప్రక్కన బావాజీ; ప్రియభక్తునితో భేటీ కోసం మరో ప్రక్కన శ్రీరామచంద్రుడు ఇరువురూ ఉవ్విళ్ళూరుతున్నారు. </div><div><br></div><div>💫 ఆనాటి రాత్రి పవళింపుసేవ అనంతరం ఆలయద్వారాలు మూయగానే, శ్రీవేంకటేశ్వరుడు శ్రీరామచంద్రుని రూపంలో బావాజీ ఆశ్రమానికేతెంచి, అతనితో పాచికలాడి, తన భక్తుని సాన్నిహిత్యంలో మురిసిపోయి, బావాజీని కూడా పరమానంద భరితుణ్ణి గావించాడు. అలా చాన్నాళ్ళు రాత్రివేళల్లో పాచికలాడిన తరువాత, బావాజీ సేవాభావానికి పూర్తిగా సంతృప్తి చెందిన శ్రీవారు, బావాజీ భక్తితత్పరతను లోకానికి చాటిచెప్పాలని భావించారు. తక్షణం వారి మదిలో ఒక ఆసక్తికరమైన పథకం రూపుదిద్దుకుంది. ఆ పథకాన్ని ఆచరణలో పెట్టే ఉద్దేశ్యంతో వెంటనే స్వామివారు కార్యోన్ముఖులయ్యారు.</div><div><br></div><div>[స్వామివారి పథకం ఏమిటో, దాన్ని వారు ఏ విధంగా ఆచరణలో పెట్టారో, దానితో బావాజీ పేరుప్రఖ్యాతులు ఏ విధంగా మార్ర్మోగి పోయాయో తెలుసుకుందాం.]</div><div><br></div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgY47etJRgZzjydO2IkJudbEnB2BLaI4S-4i9_AcS95_xxjO5i-3kHrs2STvH7jSiQSvJxckXMvQE5XznlLDsYTW_nHWavhvGUK96K6DWn46ysPl2M0WGXlRTP5tR04hM3Gg1RIejCP9mE/s1600/1655724170158382-4.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgY47etJRgZzjydO2IkJudbEnB2BLaI4S-4i9_AcS95_xxjO5i-3kHrs2STvH7jSiQSvJxckXMvQE5XznlLDsYTW_nHWavhvGUK96K6DWn46ysPl2M0WGXlRTP5tR04hM3Gg1RIejCP9mE/s1600-rw/1655724170158382-4.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>💫 బాబాజీ భక్తి తత్పరతను, నిస్వార్థ సేవాభావాన్ని లోకానికి వెల్లడించే ప్రయత్నంలో శ్రీవారు ఒక మహత్తరమైన పథకానికి నాంది పలికారు.</div><div><br></div><div>🌈 *మాయమైన వజ్రాలహారం* 🌈</div><div><br></div><div>💫 ఒకనాటి రాత్రి యథావిధిగా బావాజీ ఆశ్రమానికి వచ్చి, దాదాపు రాత్రి సమయమంతా బావాజీతో పాచికలాటలో వ్యస్తులై ఉన్న శ్రీవారు ప్రాతఃసంధ్య వేళలో సుప్రభాతపఠనం వినిపించడంతో, ఆటను మధ్యలోనే ఆపి హుటాహుటిగా ఆనందనిలయానికి బయలుదేరారు. బాబాజీ లాంటి భక్తులెందరికో దర్శనమిచ్చి వారందరినీ స్వామివారు కటాక్షించాలి కదా!</div><div><br></div><div>💫 ఆ హడావిడిలో శ్రీవారు తన వజ్రాలహారాన్ని అక్కడే వదలి వెళ్లారు. స్వామివారు నిష్క్రమించిన తర్వాత, వారి వజ్రాలహారాన్ని గమనించిన బాబాజీ దాన్ని తీసి పూజామందిరంలో భద్రపరిచాడు. మరునాటి రాత్రి ఆటకై వచ్చినపుడు దాన్ని భద్రంగా శ్రీవారికి అందజేద్దామని బావాజీ ఆంతర్యం. </div><div><br></div><div>💫‌‌ ఇంతలో, సుప్రభాతానంతరం గర్భాలయం లోకి విచ్చేసిన అర్చకస్వాములకు, దర్శనార్థమై వచ్చిన అధికారులకు, భక్తులకు స్వామివారు వజ్రాలహారం లేకుండా దర్శనమివ్వడంతో అందరూ విస్తుపోయారు. స్వామివారి అమూల్యమైన హారం చోరీకి గురైందని భావించారు. ఆలయంలో అణువణువునా గాలించారు. చివరికి అర్చకస్వాముల ఇళ్ళలో కూడా సోదాలు జరిగాయి. ఎక్కడా హారం కానరాలేదు.</div><div><br></div><div>🌈 *బావాజీపై నేరారోపణ* 🌈</div><div><br></div><div>💫 చివరికి ఆలయ అధికారుల దృష్టి బావాజీపై పడింది. ప్రతినిత్యం స్వామివారిని గంటల తరబడి తదేకదీక్షతో గమనిస్తూ ఉండడంతో బావాజీపై అనుమాన బీజం నాటుకుంది. కొద్దిసేపట్లోనే అనుమానం పెనుభూతంగా మారడంతో, రాజభటులు బావాజీ ఆశ్రమం లోకి బలవంతంగా ప్రవేశించి వెతుకులాట ప్రారంభించారు. ఈ విషయాలను ఏమాత్రం పట్టించుకోకుండా దైవచింతనలో మునిగివున్న బావాజీ అమాయకంగా ప్రశ్నించడంతో రాజభటులు శ్రీవారి అమూల్యమైన ఆభరణం తస్కరించబడిందని, అధికారుల ఆనతి మేరకు తాము బావాజీ ఆశ్రమంలో గాలింపు చర్యలు చేపడుతున్నామని తెలిపారు. అదేదో మామూలు విషయంగా భావించిన బాబాజీ రాత్రి సమయంలో శ్రీరామచంద్రుడు తన ఆశ్రమానికి విచ్చేసి, తనతో పాచికలాడి, సుప్రభాత సమయంలో హడావిడిగా లేచి వెళ్లారని; ఆ తొందరపాటులో వజ్రాలహారాన్ని అక్కడే మరచిపోయారని జరిగింది జరిగినట్లుగా విడమరచి చెప్పాడు.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgfzqIU1oS2rNblryYC7jX4h5sohrmmyD2ONxk8mvqbeagWWIxTR5nSSJLtCGTltCI3EixeVbCdMzPuLfueVZD445yld7TLs2S18yfAVhkLdQGY-wuZB-oHdDjjdSHI3TWondq3_GIWyGY/s1600/1655724166610450-5.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgfzqIU1oS2rNblryYC7jX4h5sohrmmyD2ONxk8mvqbeagWWIxTR5nSSJLtCGTltCI3EixeVbCdMzPuLfueVZD445yld7TLs2S18yfAVhkLdQGY-wuZB-oHdDjjdSHI3TWondq3_GIWyGY/s1600-rw/1655724166610450-5.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🌈‌ *బావాజీకి వింత శిక్ష* 🌈</div><div><br></div><div>💫 ఈ వృత్తాంతాన్నంతా విన్న రాజభటులకు, ఆలయ అధికారులకు బావాజీ చెప్పినదంతా నమ్మశక్యంగా గోచరించలేదు. ఆ హారాన్ని స్వాధీనపరచుకొని, బాబాజీని అప్పటి చంద్రగిరి పాలకుడైన 'గిరిధర రాయలు' వద్ద హాజరు పరిచారు. రాజుగారికి కూడా బావాజీ అదే విషయాన్ని తిరిగి చెప్పాడు. ఇదంతా కట్టుకథగా భావించిన రాజుగారు బాబాజీని గృహనిర్బంధంలో ఉంచి, తదుపరి విచారణ జరుప వలసిందిగా ఆజ్ఞాపించాడు. </div><div><br></div><div>💫 అయితే, బావాజీ అదే విషయాన్ని పదే పదే నొక్కి చెప్పడంతో తన నిర్దోషిత్వాన్ని నిరూపించు కోవడానికి రాజుగారు ఒక అవకాశం ఇచ్చారు. బావాజీకి స్వామివారితో అంతటి చనువు ఉన్నట్లైతే, తన మహిమను ప్రత్యక్షంగా చూపించాలి. బాబాజీ నిర్దోషిత్వాన్ని నిరూపించుకోవడం కోసం రాజుగారు ఒక పరీక్ష పెట్టారు. దాని ప్రకారం, రాజుగారి ఆజ్ఞ మేరకు బాబాజీని స్వగృహం లో నిర్బంధించి, అందులోనే బండెడు చెరకుగడలను ఉంచారు. మరునాటి ఉదయం లోపు ఆ చెరుకుగడ లన్నింటినీ బాబాజీ తినగలిగితే, వారు చెప్పేది యధార్థమైనట్లు లెక్క! లేకుంటే బాబాజీ తన నేరాన్ని అంగీకరించి, రాజుగారు విధించే శిక్షను అనుభవించాలి. ఆ శిక్ష అత్యంత కఠినంగా ఉండొచ్చు. ఆరోపణ 'దైవద్రోహానికి' సంబంధించినదవ్వడం వల్ల, మరణశిక్ష కూడా పడే అవకాశం ఉంది. ఆ విధమైన షరతు విధించి, ఆశ్రమం తలుపులను మూసివేసి, కొద్దిమంది భటులతో కట్టుదిట్టమైన కాపలా ఉంచి, మిగిలిన వారందరూ నిష్క్రమించారు.</div><div><br></div><div>🌈 *గండం గట్టెక్కించిన గజరాజు* 🌈</div><div><br></div><div>💫 బావాజీకి ఏం చేయాలో పాలుపోలేదు. చెయ్యని నేరానికి తనకెందుకీ శిక్ష? ఎందుకీ అగ్నిపరీక్ష ? ఒక్క రాత్రిలో ఆ చెరకుగడల రాశిని భుజించటం మానవమాత్రుడికి సాధ్యమయ్యే పని కాదు. ఆ పని చేయాలంటే కేవలం ఏనుగు వల్లనే సాధ్యం!</div><div><br></div><div>💫 ఆ విధంగా ఆలోచించిన బావాజీ, భగవంతునిపై భారం వేసి, స్వామివారిని స్మరించుకుంటూ నిశ్చింతగా ఆ రాత్రి గడపసాగాడు. ఆ స్వామివారే తనను ఎలాగైనా రక్షించుకుంటారని అతని ప్రగాఢ విశ్వాసం. కొద్దిసేపట్లో, బావాజీ భగవన్నామస్మరణలో ఉండగా ఓ మహాద్భుతం జరిగింది. నిశిరాత్రివేళలో శ్వేతవర్ణంలో ఉన్న, ఐరావతం వంటి మత్తగజం, శరీరమంతా చందన లేపనంతో, నుదుటన తిరునామాలు ధరించి, తలుపులు మూసి ఉన్న గృహంలో ప్రత్యక్షమైంది. బావాజీ ఉద్విగ్నుడై చూస్తూ ఉండగా ఆ మత్తగజం గృహం లోని చెరుకుగడలన్నింటిని తన తొండంతో తీసుకొని, తృప్తిగా ఆరగించి, సారం లేని చెరకు పిప్పిని గుట్టగా పోసింది.</div><div><br></div><div>🌈 *రాజుగారి పశ్చాత్తాపం* 🌈</div><div><br></div><div>💫 మదపుటేనుగు ఘీంకారానికి మెలకువ వచ్చిన రాజభటులు ఏనుగు చెరకుగడలను భుజించటం చూసి విస్తుపోయారు. మూసిన గృహద్వారాలు మూసినట్లే ఉండటంతో, నమ్మశక్యం కాని ఈ వింతను రాజు గారికి వివరించారు. ప్రత్యక్ష సాక్షుల ద్వారా ఈ కథనాన్ని వినడంతో జ్ఞానోదయమైన రాజుగారు బాబాజీ చెప్పిన శ్రీవారి పాచికలాట ఉదంతాన్ని విశ్వసించి, అతణ్ణి శ్రీవారి పరమభక్తుడిగా గుర్తించి, బావాజీకి అనుచరుడిగా మారిపోయాడు. అంతటితో, 'గిరిధర రాయలు', 'గిరిధర దాసు' గా మారి, బావాజీకి ప్రథమ శిష్యుడయ్యాడు. బావాజీ ఆశ్రమానికి లెక్కలేనన్ని కానుకలనిచ్చి తన భక్తిని చాటుకున్నాడు. అప్పటి నుండి ఆశారామ్ బలౌత్ 'హాథీరా బాబా' గా వినుతికెక్కారు.</div><div><br></div><div>🌈 'హాథీ' అనగా ఏనుగు. ఆయన రామభక్తికి గుర్తుగా 'రాం' అనే పదం, ఉత్తరభారతదేశం లో సాధుపురుషులను సంబోధించే 'బాబా' లేదా 'బావా' అనే పదం వెరసి 'హాథీరామ్ బాబాజీ' గా అవతరించారు.</div><div><br></div><div>💫 ఈ ఉదంతంతో బావాజీ భక్తిప్రపత్తులు లోకప్రసిద్ధమై, వారిని దర్శించుకోవడానికి భక్తులు ఎగబడేవారు. ఉత్తరాది నుండి కూడా భక్తులు వెల్లువెత్తడం మొదలైంది. శ్రీవారి దర్శనానంతరం తప్పనిసరిగా బావాజీ ఆశ్రమానికి వచ్చి, వారిని కూడా భక్తిశ్రద్ధలతో నమస్కరించుకుని, కానుకలు సమర్పించుకునే వారు. అలా భక్తుల విరాళాలతో, రాజుగారి ప్రాపకంతో బాబాజీ ఎన్నో ధార్మిక కార్యక్రమాలు చేపట్టేవారు. దేవాలయానికి విచ్చేసిన భక్తుల సౌకర్యార్థం అనేక దానధర్మాలు నిర్వహించేవారు. బ్రహ్మోత్సవాల వంటి సందర్భాల్లో భక్తుల సౌకర్యార్థం ప్రత్యేక ఏర్పాట్లు గావించేవారు. ఆ విధంగా భక్తుల విరాళాలతో, రాజుగారి అండదండలతో; అనతికాలంలోనే బాబాజీ నివాసముంటున్న చిన్న ఆశ్రమం ఈనాడు మనం చూస్తున్న పెద్దమఠం గా రూపు దిద్దుకుంది. ఎందరెందరో భక్తులు గృహస్తాశ్రమాన్ని త్యజించి, బావాజీ అనుచరులుగా, శిష్యులుగా మారారు. వారికి ప్రతిరాత్రి, బావాజి ఎవరితోనో సంభాషిస్తున్నట్లు, పాచికలు వేసిన సవ్వడి వినిపించేవి.</div><div><br></div><div>💫 తరువాతి కాలంలో బాబాజీ, తదనంతరం వారి అనుచరులు 'మహంతుమఠం' పేరిట ఒక ధార్మికసంస్థను ఏర్పరచి, దాని ద్వారా ఆలయాన్ని అనేక రకాలుగా అభివృద్ధి చేశారు. ఈ ఆశ్రమంలో నిరాశ్రయులకు, సాధువులు సన్యాసులకు, బైరాగులకు నిత్యాన్నదానం జరిగేది. 'మహంతు' అనే ఉత్తరభారత పదానికి 'సాధువు' లేదా 'సన్యాసి' అని అర్థం. కొందరి కథనం ప్రకారం, బావాజీ వల్లనే శ్రీవేంకటేశ్వరునికి 'బాలాజీ' అనే నామాంతరం వచ్చింది. అయితే, ఈ విషయం ధృవీకరించటానికి బలమైన ఆధారాలు లేవు. దేవాలయంలో పలు ఉత్తరభారత దేశ సాంప్రదాయాలకు మహంతుల కాలం లోనే శ్రీకారం చుట్టబడింది.</div><div><br></div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3RNtBr3h1CN-xzp73y9YPmMBqwv36S67sWWxKv0Lwh8koc2MENWw7yllm4EE845RBGehCpoDktPma7lJEDN2H1nciceAyG2-HJ5nEHCFRvCRo-eqk4hJbWPAacYGMXIbHNyIalj9Xu20/s1600/1655724285200583-0.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi3RNtBr3h1CN-xzp73y9YPmMBqwv36S67sWWxKv0Lwh8koc2MENWw7yllm4EE845RBGehCpoDktPma7lJEDN2H1nciceAyG2-HJ5nEHCFRvCRo-eqk4hJbWPAacYGMXIbHNyIalj9Xu20/s1600-rw/1655724285200583-0.png" width="400"> </a> </div><br></div></div></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br></div><div><div><br></div><div> 🙏 *బాబాజీ జ్ఞాపకాలు* 🌈</div><div><br></div><div>💫 బాబాజీ జీవితచరిత్రతో ముడివడియున్న అనేక జ్ఞాపకాలను నేడు కూడా తిరుమల క్షేత్రంలో దర్శించుకోవచ్చు. వాటిలో ముఖ్యమైన వాటిని గురించి ఇప్పుడు చెప్పుకుందాం.</div><div><br></div><div>🌈 *హాథీరామ్ బాబా మఠం* 🌈</div><div><br></div><div>💫 అలయ మహాద్వారానికి ఎదురుగా నిలబడితే, మనకు ఎడం ప్రక్కగా పాత సహస్రదీపార్చన మంటపం పైభాగంలో, స్వామివారితో పాచికలాడుతున్న హాథీరామ్ బాబా కుడ్యశిల్పం నయన మనోహరంగా దర్శనమిస్తుంది. సరిగ్గా, దానికి వెనుకభాగంలోనే, ఎత్తైన గుట్టపై హాథీరామ్ బాబా మఠం ఉంది. దక్షిణ మాడవీధి లో, తిరుమలనంబి ఆలయం దాటిన తరువాత, 'సుపథం' ప్రక్కన ఉన్న సన్నటి మార్గం ద్వారా వెళ్ళి, కొన్ని మెట్లెక్కి ఈ మఠాన్ని చేరుకోవచ్చు. ఆ ప్రదేశం లోనే బాబాజీ ఒకప్పుడు నివసించేవారు. బావాజీ ఒక రాత్రి నిర్బంధించబడింది కూడా ఆ ప్రదేశంలోనే!</div><div><br></div><div>💫 కొన్ని వందల ఏళ్ళ క్రితం, శేషాచల అరణ్యాలలో విరివిగా లభ్యమయ్యే ఎర్రచందనం స్తంభాలతో, వివిధ కళాకృతులు అత్యంత మనోహరంగా చెక్కబడిన తలుపులు ద్వారబంధాలతో, పటిష్ఠమైన పైకప్పుతో రాచఠీవి ఉట్టిపడేలా నిర్మించబడ్డ ఈ మఠం నేటికీ చెక్కుచెదరకుండా, తిరుమల యాత్రికులను ఆకట్టుకుంటోంది. దీనికి అనుబంధంగా తరువాతి కాలంలో నిర్మించబడ్డ కట్టడాలు యాత్రికులకు వసతిగృహంలా ఉపయోగ పడుతున్నాయి. ముందస్తుగా ఆరక్షణ (రిజర్వేషన్) చేసుకొని, ఇందులో గదులు పొందవచ్చు. అయితే, దేవాలయానికి అతి దగ్గరగా ఉండటం, సాక్షాత్తు శ్రీవేంకటేశ్వరుడు నడయాడిన ప్రాంతం కావటం వంటి కారణాలవల్ల, ఇందులో వసతి లభించటం కొంచెం కష్టంతో కూడుకున్నది.</div><div><br></div><div>💫 ఈ అవరణలోనే, కొత్వాల్ ఆంజనేయస్వామి దేవాలయాన్ని మరియు గణపతి ఆలయాన్ని సందర్శించు కోవచ్చు.</div><div><br></div><div>💫 మఠం లోపల ఉన్న కోదండరామాలయంలో చలువరాతితో హృద్యంగా చెక్కబడిన సీతారామలక్ష్మణుల ముగ్ధమనోహరమైన విగ్రహాలను కన్నులారా వీక్షించుకోవచ్చు. ఆ విగ్రహాల చెంతనే, దశావతార సాలగ్రామాలు కూడా తరతరాలుగా పూజలందు కొంటున్నాయి. ఒక్కొక్క సాలగ్రామం పై ఒక్కొక్క దశావతారపు చిహ్నం మత్స్యాకారము, తాబేటి డిప్ప, వరాహమూపురము, మొదలైనవి ప్రకృతిసిద్ధంగా ముద్రాంకితమై, చూపరులకు అచ్చెరువు గొల్పుతుంటుంది.</div><div><br></div><div>💫 ఆ ఆలయానికి మూడు ప్రక్కలా ఊయలలో ఊగుతున్న చిన్నికృష్ణునికి, దశావతారాలకు ఉపాలయాలు ఉన్నాయి. ముద్దుల కృష్ణుని వెండి ఊయలను మనం కూడా ఊపి, స్వయంగా వారికి పవళింపు సేవ చేసి తరించవచ్చు.</div><div><br></div><div>💫 ఈ మఠంలో అన్నింటి కంటే ముఖ్యంగా చెప్పుకోదగ్గది హాథీరామ్ బాబాతో, శ్రీవేంకటేశ్వరుడు పాచికలాడిన ప్రదేశం. ఈ ప్రదేశంలో నిర్మించబడిన చిన్న మంటపంలో ఆనాడు పాచికలాడిన, పట్టువస్త్రపు పాచికలపటం మరియు అఖండజ్యోతి నేటికీ నిత్యపూజలందు కొంటున్నాయి. ఈ ప్రదేశం వద్ద, కొన్ని వందల సంవత్సరాలుగా ఎల్లవేళలా, విరామం లేకుండా, రామనామ జపం జరుప బడుతోంది. ఆశ్రమవాసుల కథనం ప్రకారం బావాజీ వారే ఈ రామనామ పారాయణానికి శ్రీకారం చుట్టారు. అప్పటినుండి అది నిర్విఘ్నంగా కొనసాగుతోంది. ఆ రామనామ సంకీర్తన మహాయజ్ఞంలో మనం కూడా కొంతసేపు శృతి కలపి, బాబాజీ కృపకు పాత్రులు కావచ్చు.</div><div><br></div><div>💫 బాబాజీ, వారి శిష్యులైన మహంతులు అసీనులై ఉండే గద్దె కూడా ఈ మఠంలో సంరక్షించబడింది. మఠం ప్రాంగణంలో మఠాధిపత్యం వహించిన మహంతుల సమాధులను కూడా పరిరక్షించారు. మఠం యొక్క ప్రహరీగోడకు గల గవాక్షం గుండా దేవాలయ ఉపరితల భాగాన్ని, గోపురాలను కన్నులపండువగా కాంచవచ్చు. ఇప్పటి ప్రధాన మహంతు, మహంతుమఠానికి చెందిన మరికొందరు సభ్యులు ఈ మఠంలోనే నివాసముంటారు. దాదాపు రెండున్నర ఎకరాల సువిశాల ప్రదేశంలో నిర్మితమైన హాథీరామ్ బాబా మఠం, తిరుమల యందు తప్పనిసరిగా దర్శించి తీరవలసిన విశేషాల్లో ఒకటి.</div><div><br></div><div>💫 దాదాపుగా ఇలాంటిదే మరొక మహంతు మఠం తిరుపతి పట్టణాన, గోవిందరాజస్వామి ఆలయానికి సమీపంలో ఉంది. ప్రస్తుతం అది మహంతుకు మరొక ఆవాసంగానూ; తిరుపతిని దర్శించుకొనే సాధవులకు, సన్యాసులకు, బైరాగులకు విడిదిగానూ ఉపయోగ పడుతోంది.</div><div><br></div><div>💫 తిరుమల క్షేత్రంలో బాబాజీ జీవితంతో ముడివడిన మరికొన్ని విశేషాలను, మహంతుల పరిపాలనాకాలంలో తిరుమల క్షేత్రం తీరుతెన్నులను ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం. </div><div><br></div><div>🌈 *కుడ్యశిల్పం* 🌈</div><div><br></div><div>💫 హాథీరామ్ జీవన గమనానికి సంబంధించి తిరుమలలో దర్శించుకో దగ్గ మరో ముఖ్య విశేషం ఈ కుడ్యశిల్పం. సంపంగి ప్రదక్షిణ మార్గంలో, ధ్వజస్తంభానికి ఎదురుగా, 'నడిమిపడి కావలి' లేదా 'వెండివాకిలి' ప్రవేశ మార్గంలో, దక్షిణం వైపున ఉన్న కుడ్యంపై; భక్తి పారవశ్యంలో మైమరచి ఉన్న హాథీరామ్ బాబాజీ, శ్రీవేంకటేశ్వరునితో పాచికలాడుతుండగా, అప్పటి చంద్రగిరి రాజైన గిరిధరదాసు వారి సమీపంలో నిలబడి ఆ వినోద క్రీడను ఆసక్తిగా తిలకిస్తున్నట్టున్న ఘట్టం జీవకళ ఉట్టిపడేట్లు చెక్కబడి ఉంది. ఈ శిల్పాన్ని రాజుగారే ప్రతిష్ఠించి ఉండవచ్చని చరిత్రకారుల అభిప్రాయం. దీనికి వెండి తాపడం గావించి, అద్దాల అరలో భద్రపరిచారు. వెండి వాకిలి లోనికి ప్రవేశిస్తున్నప్పుడు ఈ శిల్పాన్ని మనకు ఎడమప్రక్కగా, అతి సమీపంలో నుండి దర్శించుకోవచ్చు. ఈసారి స్వామివారి దర్శనానికి వచ్చినప్పుడు తప్పనిసరిగా ఈ విగ్రహానికి నమస్కరించు కుందాం! </div><div><br></div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAuh-A5AeGhwx2_mtu5_ydUwatZmnbeYQVUaNDPTJTA_pkFSNKg14I9X02feqOw4hH3pkOuXZ8D2HSquEeuMSkkKhkuhKIIa2r3LE_MB8vaLn18bzandKmrhdM0jilWghelvjYqPbAm2c/s1600/1655724159279239-7.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgAuh-A5AeGhwx2_mtu5_ydUwatZmnbeYQVUaNDPTJTA_pkFSNKg14I9X02feqOw4hH3pkOuXZ8D2HSquEeuMSkkKhkuhKIIa2r3LE_MB8vaLn18bzandKmrhdM0jilWghelvjYqPbAm2c/s1600-rw/1655724159279239-7.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🙏 *హథీరాం బావాజీ సజీవ సమాధి* 💐</div><div><br></div><div>💫 బాబాజీకి సంబంధించిన మరో ముఖ్యవిశేషం వారి 'జీవసమాధి'. సుదీర్ఘకాలంపాటు శ్రీవారిని సేవించి తరించిన బాబాజీ తన అవసాన దశలో, ఆలయానికి ఉత్తరదిశగా మూడు మైళ్ల దూరంలో ఒక ఆశ్రమాన్ని నిర్మించుకున్నారు. గోగర్భం ఆనకట్ట దాటిన తరువాత, ఆకాశగంగ తీర్థానికి ముందుగా, రహదారికి దాదాపు పావు మైలు దూరంలో ఈ ఆశ్రమం ఉంది. బాబాజీ ఈ ఆశ్రమంలో ఏకాంతంగా ఉంటూ, తపోదీక్షలో శేషజీవితాన్ని గడుపుతూ ఉండేవారు. రోజుల తరబడి నిరాహార దీక్షలో ఉండే బాబాజీ అప్పుడప్పుడు ఆశ్రమానికి సమీపంలో ఉన్న 'రామపత్ర వృక్షం' యొక్క ఆకులను మాత్రం భుజించి ప్రాణాలు నిలుపుకునేవారు. తీయని రుచి గల ఆకులతో ఉండే ఈ వృక్షాన్ని, ఆ ఆశ్రమ ప్రాంతంలో నేడు కూడా చూడవచ్చు. సమాధిని దర్శించుకోవడం కోసం వచ్చే భక్తులకు ఈ పత్రాలను ప్రసాదంగా ఇచ్చే సాంప్రదాయం నేటికీ కొనసాగుతోంది.</div><div><br></div><div>💫 బాబాజీ ఆశ్రమానికి అతి సమీపంలోనే శ్రీవేణుగోపాలస్వామి ఆలయాన్ని నిర్మించి, అందులో నిత్యపూజలు నిర్వహించేవారు. అలా త్రేతాయుగపు శ్రీరామచంద్రుణ్ణి సేవించడంతో మొదలైన బాబాజీ ప్రస్థానం, శ్రీమహావిష్ణువు కలియుగ అవతారమైన శ్రీవేంకటేశ్వరుణ్ణి కొలుచుకుంటూ, అంత్యదశలో, ద్వాపరయుగపు అవతారమైన శ్రీకృష్ణుని చరణాల చెంత ముగిసింది. బాబాజీ అక్కడే ఒక అఖండజ్యోతిని వెలిగించి, ప్రతి నిత్యము తన తపస్సును ప్రారంభించేవారు. వయోభారం మీదపడటంతో జనసంచారానికి దూరంగా ఉన్న ఆ ఆశ్రమంలో మౌనంగా శ్రీనివాసుణ్ణి స్మరించుకుంటూ కొన్ని సంవత్సరాలు గడిపిన బాబాజీ అదే ప్రదేశంలో సజీవసమాధి అయ్యారు. ప్రస్తుతం ఆ సమాధి మహంతుల సంరక్షణలో ఉంది. వేణుగోపాల స్వామి ఆలయాన్ని ఈ మధ్యనే ఆధునీకరించారు. ఉత్తర భారతదేశస్తులు, ముఖ్యంగా లంబాడి గిరిజన తెగకు చెందిన భక్తులు, ఈ సమాధిని అధికంగా దర్శించుకుంటారు.</div><div><br></div><div>💫 ప్రతి ఏడాది బాబాజీ సజీవసమాధి లోకి ప్రవేశించిన రోజును పురస్కరించుకుని నరకచతుర్దశి నాడు 'హాథీరామ్ బావాజీ సమాధి వార్షికోత్సవం' అత్యంత వైభవంగా జరుగుతుంది.</div><div><br></div><div>🙏 *శ్రీనివాసుని శ్రీచరణాలను సేవిద్దాం, సకల శుభాలనూ పొందుదాం* 🙏</div></div>

<div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLoTJK0aVBt6iiszZXPmt94VHCoKKovZHL50Dh8i4Km9IYF0TGY6xapQDtTHU6zoS52wll5F_Ut3hI6N8qvUIMGiYKDINAoXqRl5tIIymqROaRdwRv1kcs_tm3-sMUpDLXu8GVhEiepNU/s1600/1655723265568925-0.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLoTJK0aVBt6iiszZXPmt94VHCoKKovZHL50Dh8i4Km9IYF0TGY6xapQDtTHU6zoS52wll5F_Ut3hI6N8qvUIMGiYKDINAoXqRl5tIIymqROaRdwRv1kcs_tm3-sMUpDLXu8GVhEiepNU/s1600-rw/1655723265568925-0.png" width="400"> </a> </div></div><div><br></div><div>మొదటి పెండ్లి పత్రిక తిరుమల శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి వారికి పంపండి, శ్రీ వారి నుండీ వచ్చే ఆశీస్సులు, కానుకలు పొందండి 🙏🙏🙏</div><div><br></div><div>మీ ఇంట్లో వివాహం నిశ్చయం అయితే ఓ నెల ముందుగా మొదటి శుభలేఖ స్వామి వారికి పంపండి.. వెంటనే తిరుమల నుండి మీకు ఓ విశిష్టమైన కానుక అందుతుంది. దానిలో వధూవరులు చేతికి కట్టడానికి కంకణాలు, అక్షతలు (ఇవి పెళ్ళి నాడు తలంబ్రాలలో కలపండి)వివాహ వైశిష్ట్యం తెలిపే పుస్తకం,కుంకుమ,మహా ప్రసాదం,పద్మావతి శ్రీనివాసుల ఆశీర్వచనాలతో బహుమతి పంపడం జరుగుతుంది..</div><div><br></div><div>తిరుమల నుండి పెళ్ళి ఇంట ఆ స్వామి వారి బహుమతి అందినప్పుడు కలిగే ఆనందం మాటల్లో చెప్పలేము..మీ ఇంట్లో జరిగే వివాహ ఆహ్వాన మొదటి పత్రిక ఈ అడ్రసు కి post చేయండి.శుభలేఖ మీద ఉన్న మన చిరునామాకి స్వామి వారి కానుక అందుతుంది.</div><div><br></div><div>కానుక సంగతి పక్కన పెడితే... వివాహ ఆహ్వాన మొదటి పత్రిక స్వామి వారికి పంపడం శుభప్రథమైన కార్యం.</div><div><br></div><div>శ్రీవారికి పంపడానికి చిరునామా (send the invitation cards to the following address )</div><div><br></div><div>To,</div><div>Sri Lord Venkateswara swamy,</div><div>The Executive Officer</div><div>TTD Administrative Building</div><div>K.T.Road</div><div>Tirupati</div><div>517501</div><div><br></div><div>#అందరికీ_తెలిసేందుకు_దయచేసి_షేర్_చేయండి</div>

<div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhX7ugOEhiudXm21AsZRgkuKtb1Y3gtsV-hKH7_gvRDrH16cU7XPP9jf4vTNUkklFt19PYeMg_Y7gsjg5Q0buZowiH3H8X1ogBTT1KUvVCjYybElqreThcwDWgWo_hI-vXj21I0p4GrmlM/s1600/1655722865308705-0.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhX7ugOEhiudXm21AsZRgkuKtb1Y3gtsV-hKH7_gvRDrH16cU7XPP9jf4vTNUkklFt19PYeMg_Y7gsjg5Q0buZowiH3H8X1ogBTT1KUvVCjYybElqreThcwDWgWo_hI-vXj21I0p4GrmlM/s1600-rw/1655722865308705-0.png" width="400"> </a> </div></div><div><br></div><div>కళ్యాణ వేదిక... తిరుమల శ్రీవారి సన్నిధిలో కళ్యాణం ఉచితం.</div><div><br></div><div>హిందువులెవరైనా తిరుమల కళ్యాణ వేదిక లొ ఉచితంగా పెళ్లి చేసుకోవచ్చు.ఇందుకు ఆన్లైన్ ద్వారా దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు.</div><div>అర్హులైన వారందరికీ తిరుమల కళ్యాణ వేదిక లొ పెళ్లి తంతు నిర్వహించడంతోపాటుగా నూతన వధువరులతొపాటు మరొ నలుగురికి శ్రీవారి దర్శనం,₹50 వసతి గది, పసుపు కుంకుమ, శ్రీవారి ప్రసాదం కూడా ఉచితంగా లభిస్తుంది.</div><div><br></div><div>మీకు నచ్చిన తారీఖున (వెబ్సైట్ లొ అందుబాటులో ఉన్న) తేదీన అవసరమైన వివరాలు వెబ్సైట్ లొ నమోదు చేసి రిసిప్ట్ పొందవచ్చు.</div><div>కళ్యాణ వేదిక గైడ్ లైన్స్ స్క్రీన్ షాట్ లొ ఉన్నాయి చూడండి.</div><div>వెబ్సైట్ లొ కూడా వివరాలు తెలుసుకోవచ్చు.</div><div><br></div><div>కల్యాణ వేదిక...</div><div>మార్గదర్శకాలు</div><div><br></div><div>1. వధువు మరియు వరుడు తప్పనిసరిగా</div><div>హిందూ మతానికి చెందినవారై ఉండాలి.</div><div>2.పెళ్లి తేదీ నాటికి వధువు వయస్సు 18</div><div>సంవత్సరాలు మరియు వరుడికి 21</div><div>సంవత్సరాలు నిండి ఉండాలి.</div><div>3.పెళ్లికి ముందు వధూవరుల వయస్సు సర్టిఫికెట్లు</div><div>తప్పనిసరిగా TTD అధికారులకు సమర్పించాలి:</div><div>(పాఠశాల సర్టిఫికేట్/బర్త్ సర్టిఫికేట్/పాన్ కార్డ్/</div><div>పాస్పోర్ట్/డ్రైవింగ్ లైసెన్స్లో ఏదైనా ఒకటి).</div><div>4. వధువు మరియు వధువు వరుడి నివాస</div><div>చిరునామా రుజువుకు సంబంధించిన సర్టిఫికేట్</div><div>(ఆధార్ కార్డ్ లేదా సంబంధిత తాసిల్దార్ నుండి</div><div>పొందిన నివాస ధృవీకరణ పత్రం) తప్పనిసరిగా</div><div>సమర్పించాలి.</div><div>5.పెళ్లి సమయంలో వధువు మరియు వధువు</div><div>వరుడి తల్లిదండ్రులు తప్పనిసరిగా ఉండాలి.</div><div>ఒకవేళ తండ్రి లేదా తల్లి మరణించి ఉంటే, మరొకరు</div><div>తల్లిదండ్రుల మరణ ధృవీకరణ పత్రంతో పాటు</div><div>ఆధార్ కార్డుతో హాజరు కావాలి. ఒకవేళ</div><div>తల్లిదండ్రులిద్దరూ మరణించి ఉంటే,</div><div>తల్లిదండ్రుల మరణ ధృవీకరణ పత్రంతో పాటు</div><div>గుర్తింపు (ఆధార్ కార్డ్) యొక్క సాక్ష్యాధారాలను</div><div>సమర్పించడానికి సంరక్షకులు</div><div>అనుమతించబడతారు.</div><div>6.ప్రేమ వివాహాలు మరియు రెండవ వివాహాలు</div><div>అనుమతించబడవు.</div><div>7.సంబంధిత అధికారుల నుండి పొందిన</div><div>అవివాహిత సర్టిఫికేట్ [MRO/Thasildhar]</div><div>సమర్పించాలి.</div><div>8. నిర్దిష్ట ముహూర్తం రోజున డిమాండ్ను బట్టి,</div><div>వివాహాలు సాముహికంగా నిర్వహించబడతాయి.</div><div>9.కళ్యాణ వేదిక వద్ద వివాహం జరిగిన తర్వాత,</div><div>TTD దర్శన రశీదును జారీ చేస్తుంది . ప్రత్యేక</div><div>ప్రవేశ దర్శనం (ఉచిత 300) 'Q' లైన్ ఎంట్రీ, తిరుమల</div><div>ద్వారా ఆరుగురు వ్యక్తులు ఉచితంగా దర్శనానికి</div><div>అనుమతించబడతారు. వధువు, వరుడు</div><div>మరియు మరో నలుగురు వ్యక్తులు (జంట</div><div>తల్లిదండ్రులు/సంరక్షకులు).</div><div>10. ఒక రూ.50/- గది 24 గంటల పాటు</div><div>ఉచితంగా అందించబడుతుంది మరియు రెండవ</div><div>రోజు చెల్లింపుపై పొడిగింపు ఉంటుంది. లభ్యతకు</div><div>లోబడి చెల్లింపుపై మరొక గది</div><div>అందించబడుతుంది.</div><div>11. తిరుమలలో ఉన్న ప్రభుత్వ రిజిస్ట్రేషన్</div><div>కార్యాలయం నుండి వివాహ ధృవీకరణ పత్రాన్ని</div><div>పొందడానికి యాత్రికులు అదే దర్శన రశీదును</div><div>ఉపయోగించవచ్చు.</div><div>12. టీటీడీ దంపతులకు పసుపు, కుంకుమ,</div><div>కంకణాలు, ప్రసాదాలు అందజేస్తుంది..</div><div>13.దయచేసి ఏదైనా విచారణల కోసం కాల్</div><div>సెంటర్: +91-877-2233333/77777 లేదా</div><div>హెల్ప్ డెస్క్ నంబర్: +91-8772263433 లేదా</div><div>ఇమెయిల్:<a href="mailto:helpdesk@tirumala.org">helpdesk@tirumala.org</a></div><div><br></div><div><a href="https://tirupatibalaji.ap.gov.in/#/vedika">https://tirupatibalaji.ap.gov.in/#/vedika</a></div>

<div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEif-wDSevpPjP9hLJilru6HtAkVnHdOPQoszMab5E6CLTfzoTwDAxo-jeOq_KMKhd3_3b6hEcU46hDgyg23pFTVEALTWPGBgW0M3YvnTqys5DZ4U3wx21SS0aEOSpjhBrXuiwh0Z-GZAUA/s1600/1655722389668099-0.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEif-wDSevpPjP9hLJilru6HtAkVnHdOPQoszMab5E6CLTfzoTwDAxo-jeOq_KMKhd3_3b6hEcU46hDgyg23pFTVEALTWPGBgW0M3YvnTqys5DZ4U3wx21SS0aEOSpjhBrXuiwh0Z-GZAUA/s1600-rw/1655722389668099-0.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🌈 *మహంతుల నిర్వహణలో తిరుమల ఆలయం* 🌈</div><div><br></div><div>💫 ఈ విషయాన్ని చెప్పుకునే ముందు, ఆలయ అజమాయిషీ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ వారి నుండి మహంతుల చేతిలోకి మారడం వెనుకనున్న చారిత్రక నేపథ్యాన్ని కొద్దిగా తెలుసుకోవాలి. విజయనగర రాజుల తరువాత, మారుతున్న రాజకీయ పరిణామాలకనుగుణంగా ఆలయ నిర్వహణ క్రమంగా ఆర్కాట్ నవాబుల చేతికి, తరువాత మరాఠా పాలకుల చేతికి మారింది. కాలక్రమేణా 19వ శతాబ్దపు ప్రథమార్థంలో, తిరుపతి-తిరుమలలో ఉండే ఆలయాలన్నీ, తిరుమలలోని ప్రధాన ఆలయంతో సహా ఈస్టిండియా కంపెనీ పరిపాలన పరిధిలోకి వచ్చాయి.</div><div><br></div><div>🌈 *తెల్లదొరల పరిపాలనలో తిరుమల* 🌈</div><div><br></div><div>💫 దాదాపు అర్థశతాబ్దం పాటు ఆలయనిర్వహణ బాధ్యతను నిర్వహించిన తెల్లదొరలు, వైదిక కార్యక్రమాల కంటే ఆర్థిక వ్యవహారాలకే ప్రాముఖ్యత నిచ్చారు. తిరుమల ఆలయం హైందవమతానికి ఆటపట్టు అన్న విషయాన్ని ఉద్దేశ్యపూర్వకంగా విస్మరించి, ఈ ఆలయాన్ని ఆదాయవనరుగా భావించేవారు. ఒక పద్ధతి ప్రకారం హిందూమతాన్ని నిర్వీర్యం చేసే కార్యక్రమాలు చేపట్టబడ్డాయి. అంతకుముందు భక్తులకు ఉచితంగా అందించే సేవలకు రుసుము వసూలు చేయడం ప్రారంభించారు. సరుకుల విషయంలో రాజీ పడడం వల్ల, ప్రసాదాల తయారీలో నాణ్యత లోపించింది.</div><div><br></div><div>💫 అయితే, ఈస్టిండియా కంపెనీ వారి హయాంలో అనేక లోటుపాట్లు ప్రస్ఫుటంగా కాన వచ్చినప్పటికీ, వారివల్ల ఆలయానికి, అయాచితంగా నైనా కొంత మేలు కూడా జరిగింది.</div><div><br></div><div>💫 ఉదాహరణకు,  హిందువుల మనోభావాలను గౌరవించిన ఒకరిద్దరు బ్రిటిష్ ఉన్నతాధికారుల చొరవతో, సప్తగిరుల పైకి అన్యమతస్తుల రాకను నిషేధిస్తూ కఠినమైన చట్టాలు చేయబడ్డాయి. హిందూ మతస్తులు అందరికీ ఆ రోజుల్లో నిమ్న కులస్తులుగా భావించబడే వారితో సహా ఆలయం లోనికి ప్రవేశం కల్పించబడింది. ఇంతే కాకుండా ఆలయానికి సంబంధించిన అనేక వ్యవహారాలు, బ్రిటిష్ వారి హయాంలోనే గ్రంథస్తం చేయబడ్డాయి. అంతకు ముందు వరకూ శిలాఫలకాపై, రాగిరేకుల మీద, తాళపత్రాలలో, చేతివ్రాత ప్రతుల యందు ఉన్నట్టి ఆలయ నియమ నిబంధనలను మొట్టమొదటిసారిగా, అచ్చులో ముద్రించి, వాటికి శాశ్వతరూపం కల్పించి భావితరాల వారికి అందజేశారు. ఇందులో వారి స్వార్థం ఎంతో ఉన్నప్పటికీ, నిర్వహణ వ్యవహారాలు వ్రాతపూర్వకమైన ప్రామాణికతను సంతరించు కోవడం వల్ల దేవాలయానికి మాత్రం కొంతలో కొంత మేలే జరిగింది. ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ వారి హయాంలో 19వ శతాబ్దపు తొలి దశకాల్లో ఆలయానికి సంబంధించి వెలువడిన ముద్రిత గ్రంథాలలో ఈ ఐదింటినీ ముఖ్యమైనవిగా పరిగణిస్తారు.</div><div><br></div><div>💫 *సవాల్-జవాబ్ పట్టీ* అనే పట్టికలో, తిరుమలలోనూ తిరుపతిలోనూ ఉన్నట్టి అనేక ముఖ్యమైన దేవాలయాల సమాచారాన్ని ప్రశ్నోత్తరాల రూపంలో పొందుపరిచారు. శిలాశాసనాల రూపంలో అప్పటికి అందుబాటులో ఉన్న వివరాల ఆధారంగా ఈ పట్టిక రూపొందించ బడటం వల్ల, విలువైన చారిత్రక సమాచారం వెలుగు చూసింది. వివిధ ఆలయాలకు ఉన్న మాన్యాల విస్తీర్ణాన్ని, హద్దులను కూడా ఇందులోనే పొందుపరచారు.</div><div><br></div><div>💫 *కైంకర్య పట్టి* అనే గ్రంథంలో ఆనాడు దేవాలయంలో సేవలందించే వివిధవర్గాల వారి జీతభత్యాలను, వారి హక్కులను, విధులను, వారికి చెందవలసిన ఆలయ మర్యాదలను క్రోడీకరించారు. ఆనాటికి అమలులో ఉన్న సాంప్రదాయాలు, వివిధవర్గాల వారినుండి రాబట్టిన మౌఖిక సమాచార సంకలనమే ఈ గ్రంథం.</div><div><br></div><div>💫 *బ్రూస్ నిబంధనావళి* అనే పుస్తకంలో ఆలయ నిర్వహణకు సంబంధించిన విధివిధానాలను, స్పష్టంగా నిర్వచించారు. ఆలయవేళలు, ఉన్నతాధికారులకు గల అధికారాలు, ఆలయనిర్వహణలో కంపెనీకి గల పరిమితులు, ఆదాయం పై అజమాయిషీ మొదలగు వాటిని గ్రంథస్థం చేశారు. తిరుమలలో ఈ మధ్యకాలం వరకు అమలులో ఉన్న *మిరాశి వ్యవస్థ* కు ఆలంబనం ఈ నియమావళిలో ఉన్న అంశాలే.</div><div><br></div><div>💫 *దిట్టం బుక్కు* గా వ్యవహరించబడే మరో పట్టికలో వివిధ రకాలైన ప్రసాదాలలో ఉపయోగించే దినుసులు, వాటి నాణ్యత, పరిమాణాలను లిఖించారు. ఏఏ సందర్భాలలో ఏఏ ప్రసాదాలను ఎంత మొత్తంలో తయారు చేయాలో కూడా ఇందులో ఉదహరించబడింది.</div><div><br></div><div>💫 *పైమాయిషీ* గా పిలువబడే మరో పట్టికలో ఆలయానికి సంబంధించిన వివిధ మంటపాలు, ఇతర కట్టడాలు, విగ్రహమూర్తులు మొదలగు వాటికి సంబంధించిన వివరాలను, వాటిని నిర్మించిన దాతలను గురించిన సమగ్రమైన సమాచారాన్ని అందజేశారు.</div><div><br></div><div>💫 ఇప్పుడు ఆలయనిర్వహణ బాధ్యత ఈస్టిండియా కంపెనీ అధికారుల నుండి మహంతుల చేతిలోకి ఎందుకు, ఎలా వచ్చిందో పరిశీలిద్దాం.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjyJOtVnLiDcYldhgaCh9Yb7JeocLjPZb3Oji21J8DXLyH-VXFTK7CMqZdGZkVSVko1QxQAKuEUU9-C7bab7hl3BDRrGu5_1pNMfnu1H3B2v9b3rqg5y7JdCwyXc7h6AXhUztOtLx6Uo-Q/s1600/1655722386274674-1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjyJOtVnLiDcYldhgaCh9Yb7JeocLjPZb3Oji21J8DXLyH-VXFTK7CMqZdGZkVSVko1QxQAKuEUU9-C7bab7hl3BDRrGu5_1pNMfnu1H3B2v9b3rqg5y7JdCwyXc7h6AXhUztOtLx6Uo-Q/s1600-rw/1655722386274674-1.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🌈 *పరాయి చెరనుండి ఆలయానికి విముక్తి* 🌈</div><div><br></div><div>💫 హిందూ దేవాలయాల, ధార్మిక సంస్థల, మరీ ముఖ్యంగా, కుల వర్గ ప్రాంతీయ బేధాల కతీతంగా హిందువులందరూ ఆరాధించే తిరుమల ఆలయ వ్యవహారాల్లో ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ వారి జోక్యం మితిమీరడంతో; హిందూ సాంప్రదాయ వాదుల్లో తీవ్రమైన అసంతృప్తి ప్రబలింది. క్రమంగా వారి సహనం హద్దులు దాటి, బ్రిటీష్ ప్రభుత్వంపై వ్యతిరేకత నివురుగప్పిన నిప్పులా వేగంగా విస్తరించడంతో; ముందుచూపు కలిగిన, వివేకవంతులైన కొందరు బ్రిటిష్ అధికారులు కళ్ళు తెరిచారు. లండన్ లోనూ, కలకత్తా లోనూ ఉన్న ఈస్టిండియా కంపెనీ ఉన్నతాధికారులకు అనేక రహస్య నివేదికలు పంపారు. ఈ వ్యవహారాన్ని తెగే వరకు లాగవద్దని, తిరుమల ఆలయ వ్యవహారాలలో మితిమీరిన జోక్యం పనికిరాదని సందేశాలు ఇచ్చారు. ఇండియా లోని గవర్నర్ జనరల్ కు దాదాపుగా అన్ని హిందూ మరియు మహమ్మదీయ ధార్మిక సంస్థలకు సంబంధించి ఇలాంటి నివేదికలే అందాయి. వాటన్నింటిని సమీక్షించిన ఆంగ్లేయ పాలకవర్గం, భారతదేశంలోని అన్ని మతపరమైన సంస్థలలో క్రమంగా జోక్యం తగ్గించుకోవాలని తీర్మానించింది.</div><div><br></div><div>💫 తదనుగుణంగా, అప్పుడు తిరుమల దేవాలయం యొక్క వ్యవహారాలను పర్యవేక్షిస్తున్న నార్త్ ఆర్కాట్ జిల్లా కలెక్టరుకు ఆలయ నిర్వహణ విధుల నుండి తప్పుకొని; ఆ బాధ్యతను తగిన వ్యక్తులకు గానీ, వ్యవస్థకు గానీ అప్పగించ వలసిందిగా తాఖీదు అందింది.</div><div><br></div><div>🌈 *ఎవరు సమర్థులు?* 🌈</div><div><br></div><div>💫 అయితే, అసలు సమస్య ఇప్పుడే మొదలైంది. ఆలయ వ్యవహారాలపై ఆధిపత్యం బ్రిటీష్ వారినుండి ఎవరికి సంక్రమించాలి? ఇంతటి గురుతరమైన బాధ్యతను అత్యంత సమర్ధవంతంగా ఎవరు నిర్వహించగలరు? తిరుమల క్షేత్రం లోనే కాకుండా తిరుపతి పట్టణంలోనూ, దాదాపు చిత్తూరు జిల్లా మరియు పరిసర ప్రాంతమంతటా అప్పట్లోనే శ్రీవారికి లెక్కలేనన్ని మడులు, మాన్యాలు ఉన్నాయి. వాటన్నింటిని సంరక్షించడం ఎవరి వల్ల సాధ్యమవుతుంది? ఇటువంటి క్లిష్టమైన ప్రశ్నలకు సమాధానం అంత సులభంగా దొరకలేదు. దానికోసం పెద్ద కసరత్తే జరిగింది.</div><div><br></div><div>💫 అప్పట్లో స్వామివారినే తమ సర్వస్వంగా భావించి, తమ జీవితాలను శ్రీవారిసేవకు అంకితం చేసిన వైష్ణవులలో అంకితభావానికి, సేవానిరతికి ఏమాత్రం కొరత లేదు. వారి నీతి-నిజాయితీలను, చిత్తశుద్ధిని ఏమాత్రం శంకించ నవసరం లేదు. అయితే, తంగళ్, వడగళ్ అంటూ ఇరువర్గాలుగా చీలిపోయిన వైష్ణవులలో ఐకమత్యం లోపించి, పరస్పరం కలహించుకునే వారు. ఒకరిపై ఒకరు ఆధిపత్యం కోసం శాయశక్తులా ప్రయత్నించే వారు. కాబట్టి వారికి అధికారం అప్పగిస్తే, పరస్పర స్పర్ధల కారణంగా వారు ఆలయ పరిపాలనా భారాన్ని సజావుగా నిర్వహించ గలగటం సందేహాస్పదమే!</div><div><br></div><div>💫 అలాగే, ఆలయంలో మరో బలమైన వర్గం అనూచానంగా స్వామివారిని సేవించుకుంటున్నట్టి వంశపారంపర్య అర్చకులు. ఎల్లవేళలా పూజా పునస్కారాలలో మునిగి ఉండే అర్చకులలో పాలనా పాటవం అంతగా లేదు. పైగా, వారికి పాలనపగ్గాలు అప్పజెబితే వైదిక కార్యకలాపాలకు అంతరాయమేర్పడి, భక్తులలో ఆలయం పట్ల నిర్లిప్తత కలిగితే కానుకల ద్వారా వచ్చే ఆదాయానికి గండి పడే అవకాశం ఉంది.</div><div><br></div><div>💫 జియ్యంగార్లు కూడా వైదికవిధుల నిర్వహణ, కైంకర్యాలకే పరిమితమయ్యేవారు కానీ, ఆర్థిక వ్యవహారాలలో ఏమాత్రం ఆసక్తి కనపరిచేవారు కాదు. పైగా ఇంతకు ముందే చెప్పుకున్నట్లుగా; వారి పాత్ర, పాలకవర్గానికి అర్చకగణాలకు మధ్య అనుసంధాన కర్తలుగా వ్యవహరించేంత వరకే పరిమితం. వారికి ఇతరత్రా విధులు అప్పగిస్తే, జియ్యంగార్ల వ్యవస్థ యొక్క ముఖ్యోద్దేశం నెరవేరదు.</div><div><br></div><div>💫 ఇలా ఆలయానికి సంబంధమున్న వారందరి సామర్థ్యాన్ని, వారివల్ల దేవాలయానికి కంపెనీ వారికి కలిగే లాభనష్టాలను బేరీజు వేసిన తర్వాత బ్రిటిష్ వారి దృష్టి *మహంతులపై* పడింది. కొన్ని సానుకూలమైన అంశాలు వారికి సహకరించాయి.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSrC_4OIj7ddn6nOZd7x9dSMGO-bB6NIgcDSVHhW__ThzbKs5mFGUxhHUhO2k2zQOJvcpDeEHpIYgJbIvmJ_YtfW_-cYp_5_FZ87kDZbHkNSvag8h70XXp88ygCf2fQr1x4fNtIR9BgrA/s1600/1655722382985173-2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSrC_4OIj7ddn6nOZd7x9dSMGO-bB6NIgcDSVHhW__ThzbKs5mFGUxhHUhO2k2zQOJvcpDeEHpIYgJbIvmJ_YtfW_-cYp_5_FZ87kDZbHkNSvag8h70XXp88ygCf2fQr1x4fNtIR9BgrA/s1600-rw/1655722382985173-2.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>✅ వీరు సుదూర ప్రాంతానికి చెందిన ఉత్తరభారతీయులు. స్థానికంగా బలము, బలగము లేనివారు. అలాంటివారికి అధికారం అప్పగిస్తే కంపెనీవారు పరోక్షంగా తమ పెత్తనాన్ని కొనసాగించవచ్చు.</div><div><br></div><div>✅ పైగా మఠానికి ప్రథమ మహంతు అయిన హాథీరామ్ బాబాజీ పట్ల ఆలయ అధికారులకు, అర్చకులకు, జియ్యంగార్లకు, భక్తులకు ఇలా ఆలయంతో ప్రత్యక్షంగానూ, పరోక్షంగానూ సంబంధం ఉన్న వారందరికీ బావాజీ పట్ల విశేషమైన గౌరవాభిమానాలు ఉన్నాయి. తదనంతర కాలంలో వారి శిష్యులు, అనుచరులు కూడా అదే రకమైన ఆదరాన్ని చూరగొన్నారు. కాబట్టి వారికి అధికారాన్ని అప్పగిస్తే, ఆలయం లోని ఇతరవర్గాల వారికి కూడా సమ్మతంగానే ఉంటుంది.</div><div><br></div><div>✅ అంతే గాకుండా,  మహంతు లందరూ సన్యాసాశ్రమం స్వీకరించిన వారే కాబట్టి, అధికారం వారసులకు సంక్రమించే అవకాశం లేదు.</div><div><br></div><div>✅ మహంతులకు అప్పటికే విస్తృతంగా ధార్మిక కార్యకలాపాలు చేపట్టగలిగినటువంటి పటిష్ఠమైన వ్యవస్థ, అన్ని హంగులతో కూడుకున్న సువిశాలమైన మఠం, ఆ మఠాన్ని ఎన్నో ఏళ్ళుగా సమర్థవంతంగా నిర్వహిస్తున్న అనుభవం సమర్థత ఉన్నాయి.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLw-FJrqNzcGRn0TbB_5PIDluh9gxMOeZ0ulMHQLZlzN7k4w5UODfP9oOczaVOO5_3jP54cXsoPWzrltXFV7oSWKKEBSvzqNUcVSsnW7Nd2iW3E3FdrB0yi6KFw2TVNr1qTXjTw2M_weM/s1600/1655722379461982-3.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLw-FJrqNzcGRn0TbB_5PIDluh9gxMOeZ0ulMHQLZlzN7k4w5UODfP9oOczaVOO5_3jP54cXsoPWzrltXFV7oSWKKEBSvzqNUcVSsnW7Nd2iW3E3FdrB0yi6KFw2TVNr1qTXjTw2M_weM/s1600-rw/1655722379461982-3.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>💫 ఈ విషయాలన్నింటినీ అంతర్గతంగా చర్చించుకొన్న ఆంగ్లేయులు కొంత వారి స్వార్థాన్ని, మరికొంత ఆలయ బాగోగులను దృష్టిలో ఉంచుకొని; ఆలయ నిర్వహణ బాధ్యతను మహంతులకే అప్పజెప్పాలని ఏకగ్రీవంగా తీర్మానించారు.</div><div><br></div><div>💫 బ్రిటిష్ వారు ఆలయ నిర్వహణ బాధ్యతను మహంతులకు అప్పజెప్పాలని తీర్మానించుకున్న అనంతరం చకచకా ఉత్తర్వులు జారీ అయ్యాయి.</div><div><div><br></div><div>💫 మహంతులకు అప్పటికే విస్తృతంగా ధార్మిక కార్యకలాపాలు చేపట్టగలిగినటువంటి పటిష్ఠమైన వ్యవస్థ, అన్ని హంగులతో కూడుకున్న సువిశాలమైన మఠం, ఆ మఠాన్ని ఎన్నో ఏళ్ళుగా సమర్థవంతంగా నిర్వహిస్తున్న అనుభవం సమర్థత ఉన్నాయి.</div><div><br></div><div>💫 ఈ విషయాలన్నింటినీ అంతర్గతంగా చర్చించుకొన్న ఆంగ్లేయులు కొంత వారి స్వార్థాన్ని, మరికొంత ఆలయ బాగోగులను దృష్టిలో ఉంచుకొని; ఆలయ నిర్వహణ బాధ్యతను మహంతులకే అప్పజెప్పాలని ఏకగ్రీవంగా తీర్మానించారు.</div><div><br></div><div>💫 బ్రిటిష్ వారు ఆలయ నిర్వహణ బాధ్యతను మహంతులకు అప్పజెప్పాలని తీర్మానించుకున్న అనంతరం చకచకా ఉత్తర్వులు జారీ అయ్యాయి.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTWQhCeYsZDaoPiU6s9YCSj_CHp_Os6XIBi5qm6rXZAQqmhWXRWZ56UpRFlWpUak1lus6rT83F5vCYcjYsv8j8Lr6XcVbR90hZwrGTEgol-XTCAJxSoySuEObmaebPt8B5FJ91cWxnImM/s1600/1655722376390503-4.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTWQhCeYsZDaoPiU6s9YCSj_CHp_Os6XIBi5qm6rXZAQqmhWXRWZ56UpRFlWpUak1lus6rT83F5vCYcjYsv8j8Lr6XcVbR90hZwrGTEgol-XTCAJxSoySuEObmaebPt8B5FJ91cWxnImM/s1600-rw/1655722376390503-4.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🌈 *అధికారాల బదిలీ* 🌈</div><div><br></div><div>💫 ఆ ఉత్తర్వులను  అనుసరించి,  1843వ సంవత్సరం జూలై నెలలో మహంతు మఠానికి ఆ సమయంలో నేతృత్వం వహిస్తున్న 'మహంతు సేవాదాస్' గారు 'విచారణకర్త' గా నియమింపబడ్డారు. విచారణకర్త అంటే దాదాపుగా ఈనాటి ఎగ్జిక్యూటివ్ ఆఫీసర్ తో సమాన మన్నమాట. ఆలయ సక్రమ నిర్వహణకుకు, ఆర్థిక వ్యవహారాలకు ఆయనే జవాబుదారీ. ఈ విధంగా మహంతుమఠానికి విశేష అధికారాలు దఖలు పడ్డాయి. అదే నెల 16వ తేదీనాడు, దక్షిణాయన సంక్రాంతి పర్వదినాన అప్పటివరకు ఆలయ వ్యవహారాలను పర్యవేక్షిస్తున్న ఈస్టిండియా కంపెనీ వారి నుండి, ఆలయానికి సంబంధించిన సమస్త స్థిర చరాస్తుల ధర్మకర్తృత్వం మహంతు సేవాదాసుకు బదిలీ చేయబడింది. శ్రీవారి ఆభరణాలు, వాహనాలు, వెండి బంగారు పాత్రలు, ఇతర కైంకర్య సామాగ్రి, రొక్ఖం మొదలైనవన్నీ; పలువురి సమక్షంలో వ్రాతపూర్వకంగా మహంతుకు అప్పజెప్పడం జరిగింది. ఆ సందర్భాన్ని పురస్కరించుకొని, ప్రతి సంవత్సరం జూలై 16వ తేదీన జరిగే *ఆణివార ఆస్థానం* అనే సంవత్సరోత్సవం గురించి ఇంతకు ముందే తెలుసుకున్నాం. ఈ మధ్య కాలం వరకు ఆలయ ఆర్థిక సంవత్సరం ఆ దినం నుండే ప్రారంభమయ్యేది. అలా దేవాలయ పాలనా బాధ్యతలు చేపట్టిన, బాబాజీ శిష్యులైన, మహంతులు విష్వక్సేనముద్రను తమ అధికారిక ముద్రగా ఎన్నుకొన్నారు. శ్రీవేంకటేశ్వరునికి సర్వసైన్యాధిపత్యం వహించే విష్వక్సేనుడు వారికి అన్ని రకాలుగా దన్నుగా ఉంటాడని వారి విశ్వాసం.</div><div><br></div><div>🌈 *షరతులతో కూడిన బదిలీ*  🌈</div><div><br></div><div>💫 అయితే, యాజమాన్య మార్పిడి కొన్ని షరతులకు లోబడి జరిగింది. అప్పటి వరకు ఆలయం నందు అమలులో ఉన్న కైంకర్యాలలోనూ, వైఖానస ఆగమ పద్ధతుల్లోనూ ఏ విధమైన మార్పులు చేయరాదు. మనం ఇంతకు ముందు చెప్పకున్నట్టి, బ్రిటీష్ వారి హయాంలో రూపుదిద్దుకున్న అయిదు గ్రంథాలలో పేర్కొన్న విధివిధానాలననుసరించే దేవాలయ నిర్వహణ అంతా జరగాలి. వంశపారంపర్య అర్చకులకు, మిరాశీదారులకు, ఆచార్యపురుషులకు, జియ్యంగార్లకు, అన్నమాచార్యులు మరియు తరిగొండ వెంగమాంబ వంశస్తులకు పరంపరాగతంగా లభించే ఆలయ మర్యాదల విషయంలో గాని, కానుకల విషయంలో గాని, ప్రసాదాల విషయంలో గాని, ఏ విధమైన లోటుపాట్లు జరగరాదు. అవన్నీ యథాతథంగా కొనసాగుతూ ఉండవలసిందే!</div><div><br></div><div>💫 మహంతుల ఆధ్వర్యంలోని తొలి దశకాల్లో నిధులకు విపరీతమైన కొరత ఉండేది. అయినప్పటికీ, మహంతుల అంకితభావం వల్ల ఉన్న అరకొర వనరులతోనే ఆలయ నిర్వహణ ఏ విధమైన ఒడిదుడుకులు లేకుండా, సజావుగా సాగిపోయేది.</div><div><br></div><div>💫 ఆలయంలో అప్పటికే వివిధ బాధ్యతలు నిర్వహిస్తున్న హక్కుదారులు (అర్చకులు, ఆచార్యపురుషులు, జియ్యంగార్లు, మొదలగు వారు) అందరికీ, మహంతులకు ఏకపక్షంగా అధికారం దక్కటం అంతగా రుచించనప్పటికీ, వారిలో వారికి ఐకమత్యం లేకపోవడం వల్ల, కంపెనీ వారి నిర్ణయానికి ఎదురు చెప్పే ధైర్యం లేకపోవడం వల్ల తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో మహంతుల ఆధిపత్యాన్ని అంగీకరించటమే కాకుండా, వారికి దేవాలయ నిర్వహణలో అన్ని రకాలుగా సహకరించారు కూడా!</div><div><br></div><div>🌈 *మహంతుల కృషి* 🌈</div><div><br></div><div>💫 దేవాలయానికి మొట్టమొదటి విచారణకర్తగా 1843వ సంవత్సరంలో బాధ్యతలు చేపట్టిన సేవాదాస్ జీ స్వామిపుష్కరిణిని పునరుద్ధరించి, అందులో వైభవోపేతంగా స్వామివారి తెప్పోత్సవం నిర్వహించే సాంప్రదాయానికి నాంది పలికారు. వీరి హయాంలో మహంతువ్యవస్థ ఏ విధమైన ఆటుపోట్లకు గురికాకుండా, సజావుగా 21 సంవత్సరాల పాటు సాగిపోయింది.</div><div><br></div><div>💫 వారి తదనంతరం, 1864వ సంవత్సరంలో మహంతు ధర్మదాస్ జీ రెండవ విచారణకర్తగా నియమింపబడ్డారు. వీరు శేషాచల పర్వత పాదభాగంలో, తిరుపతి శివారులో ఉన్న కపిలతీర్థం పుష్కరిణికి, దాని చుట్టూ ఉన్న సంధ్యావందన మంటపాలకు; మహాద్వార గోపురానికి మరమ్మత్తులు గావించి, కొత్త సొగసులు తీర్చిదిద్దారు. వీరి హయాంలో కొన్ని మంటపాల నిర్మాణం కూడా జరిగింది.</div><div><br></div><div>💫 వారి తరువాత భగవాన్ దాస్ జీ మూడవ విచారణకర్తగా బాధ్యతలు చేపట్టారు. వారి హయాం వివాదాలకు నెలవుగా మారింది. అప్పటివరకు అరకొర నిధులతో ఆలయ నిర్వహణను చేపట్టిన మహంతులు ఒక్కసారిగా ఆర్థిక వనరులను పెంపొందించు కోవడంపై దృష్టిపెట్టారు. సహజంగానే వైదిక కార్యక్రమాలు, ఇతర ధార్మిక కలాపాలపై శ్రద్ధ కొద్దిగా తగ్గింది. తత్ఫలితంగా అవసరానికంటే ఎక్కువ నిధులు సమకూరాయి. కొన్ని దశాబ్దాల పాటు ఆలయ నిర్వహణను సమర్ధవంతంగా నిర్వహించడంతో మహంతు వ్యవస్థపట్ల భక్తులలో గౌరవాభిమానాలు ఇనుమడించాయి. దాంతో పాటుగా భక్తుల రద్దీ కూడా పెరగడంతో మహంతులు తమ విశేషాధికారాన్ని, ఆలయవర్గాలలో తమకున్న పలుకుబడిని ఉపయోగించి; ప్రముఖులకు శీఘ్రంగా దర్శనం కలిగించటం మొదలుపెట్టారు. రాను రానూ ఆలయం యొక్క సాధన సంపత్తులన్నింటికీ తాము తిరుగులేని పెత్తందార్లమన్న మితిమీరిన విశ్వాసం మహంతులలో నెలకొంది. నిధుల దుర్వినియోగం ఆరోపణలు కూడా వచ్చాయి. ఆలయనిధులను తన సొంతానికి మళ్లించుకున్న ఆరోపణపై అప్పటి న్యాయస్థానం మహంతుకు జరిమానా కూడా విధించింది. అంతే గాకుండా, వారు ధ్వజస్తంభం పునఃప్రతిష్ఠ జరిపే సమయంలో; పాత ధ్వజస్తంభం యొక్క పాదపీఠం క్రింద ఉన్న నిధులను అపహరించారన్న అపవాదును మూటగట్టుకున్నారు. వీరి హయాంలోనే, మహంతుల నివాసం ఇప్పుడు ప్రధానాలయానికి ఆగ్నేయమూలలో ఉన్న, హంగు ఆర్భాటాలతో యాదవ రాజులు కట్టించిన మహంతుమఠానికి మారింది. అప్పటివరకు వైరాగ్యజీవితాన్ని గడిపిన మహంతులకు భిన్నంగా తరువాతి వారు మహంతుమఠంలో సర్వసౌఖ్యాలు అనుభవించారు. సర్వసంగపరిత్యాగులకు సౌధాలెందుకన్న ప్రశ్న భక్తుల మదిలో మెదిలింది. అప్పటి మహంతుల అతిశయం ఎంతగా వెర్రితలలు వేసిందంటే తిరుమల యాత్రికులు ముందుగా మహంతును దర్శించుకుని, కట్నకానుకలు సమర్పించుకున్న తర్వాతనే స్వామివారిని దర్శించుకునే సాంప్రదాయానికి నాంది పలికారు. అప్పటివరకు ఏ విధమైన తరతమ భేదాలకు తావులేని ఆలయంలో జమీందారులకు, ధనికులకు, రాచకుటుంబీకులకు ప్రత్యేక సౌకర్యాలు కల్పించారు. పరపతి గలవారికి త్వరితగతిన దర్శనాలు జరిగేవి. ఇవన్నీ ఒక ఎత్తయితే, అన్యమతస్తుల విషయంలో మహంతు అవలంబించిన వైఖరి మరో ఎత్తు. అప్పటికి దాదాపు వంద సంవత్సరాల క్రితమే, ఆంగ్లేయులు, తిరుమల క్షేత్రం మరియు మీదకి హైందవేతరుల రాకపోకలపై కఠినమైన ఆంక్షలు విధించారు. దానికి భిన్నంగా ప్రస్తుత మహంతులు, యూరోపియన్ అధికారుల ప్రాపకం సంపాదించుకోవడం కోసం వారికి కొండపై ప్రత్యేకంగా వసతి సౌకర్యాలు కల్పించారు. సాంప్రదాయానికి విరుద్ధంగా దేవాలయ నిధులను, భూముల పూచీకత్తుపై కొంతమంది జమీందార్లకు రుణంగా ఇచ్చారు. అనేక రకాలైన అభివృద్ధి కార్యక్రమాలను చేపట్టారు గానీ వాటన్నింటిలో నిధుల దుర్వినియోగానికి పాల్పడ్డారన్న అపవాదును మూటగట్టుకున్నారు. కొన్ని మహమ్మదీయ సంస్థలకు విరాళాలిచ్చారు.</div><div><br></div><div>💫 తరువాతి కాలంలో అధికారంలోకి వచ్చినా రామ్ కిషోర్ దాస్ జీ పై కూడా నిధుల దుర్వినియోగం ఆరోపణలు రావడంతో, న్యాయస్థానంలో విచారణ జరుగుతున్నప్పుడు ఆకస్మికంగా మరణించారు. ఈ విధంగా మహంతుల నిర్వాకంపై వివిధ న్యాయస్థానాల్లో లెక్కలేనన్ని కేసులు నమోదు కావడంతో; 1898వ సంవత్సరంలో ఉత్తర ఆర్కాట్ జిల్లా ప్రధాన న్యాయస్థానం అప్పటి మహంతును కక్షి దారులైన జియ్యంగార్లు, శ్రీవైష్ణవులు, తిరుమలలో వున్న ఇతర మఠాల వారిని పిలిచి; సయోధ్య కుదిర్చారు. దాని ప్రకారం, న్యాయస్థానం ఆలయనిధుల వినియోగాన్ని పర్యవేక్షించడానికి ఐదుగురు సభ్యులతో ఒక ధర్మాసనాన్ని నియమించింది. దానిపై మహంతులు ఉన్నత న్యాయస్థానాన్ని ఆశ్రయించారు. తరువాతి కాలంలో ఆలయనిర్వహణపై మహంతులకున్న తిరుగులేని అధికారాలకు పరిమితులు విధిస్తూ న్యాయస్థానాలు అనేక తీర్పులిచ్చాయి. వాటన్నింటిపై మహంతులు ఎప్పటికప్పుడు పైకోర్టుల్లో పిటిషన్లు వేస్తూనే ఉన్నారు. చివరకు లండన్లోని అత్యున్నత న్యాయస్థానాన్ని కూడా ఆశ్రయించారు. అయినప్పటికీ. మహంతులు తప్ప ఆలయంతో సంబంధం ఉన్న మిగిలిన వారందరూ ఒక వర్గంగా ఏర్పడటంవల్ల, మహంతులపై అధికార దుర్వినియోగం ఆరోపణలు రోజురోజుకూ పెరుగుతుండడం వల్ల తరచూ వారికి న్యాయస్థానాల్లో ఎదురుదెబ్బలు తగులుతూ ఉండడమే గాకుండా, మహంతు వ్యవస్థ పట్ల తొలినాళ్ళలో భక్తులకున్న గౌరవాభిమానాలు క్రమంగా అంతరించి పోయాయి. ఆ విధంగా, 1900వ సంవత్సరం నాటికి మహంతుల ప్రభావం గణనీయంగా తగ్గింది.</div><div><br></div><div>🌈 *ఆఖరి మహంతు కృషి శ్లాఘనీయం* 🌈</div><div><br></div><div>💫 అయితే, 1900వ సంవత్సరం నుండి 1933 వరకు 33 ఏళ్ల పాటు విచారణకర్తగా పనిచేసిన చిట్టచివరి విచారణకర్త 'ప్రయాగ్ దాస్ జీ' హయాంలో మహంతువ్యవస్థ రూపురేఖలు మారిపోయాయి. ఏ విధమైన ఆరోపణలకు తావులేకుండా అభివృద్ధి కార్యక్రమాలు చేపట్టడంతో వారి ప్రతిష్ఠ ఇనుమడించింది. వారి హయాంలోనే ఎంతోకాలం నుండి పరిశీలన దశలోనే ఉన్న అలిపిరి మెట్ల పునర్నిర్మాణం జరిగి, భక్తులకు ఎంతో వెసులుబాటు కలిగింది. జీర్ణదశలోనున్న గాలిగోపురం మరమ్మత్తు గావించబడింది. ఆనందనిలయ గోపురంపై బంగారుమలాం పూత పూయబడింది. రహదారుల విస్తరణ, యాత్రికులకు త్రాగునీరు ఏర్పాటు, ధర్మసత్రాల నిర్మాణం జరిగింది. పరిశుభ్రత విషయంలో కట్టుదిట్టమైన చర్యలు, విద్యుత్ దీపాల ఏర్పాటు వంటి అనేక నిర్మాణాత్మక కార్యకలాపాలు చేపట్టబడ్డాయి. ఆలయంలో లభించిన అసంఖ్యాక శిలాశాసనాలపై సమగ్ర పరిశీలన జరిగి, విలువైన సమాచారం గ్రంథస్థం చేయబడింది. అన్నమాచార్య సంకీర్తనాభండారం వెలుగులోకి వచ్చి, దానిలో నుండి వెలువడ్డ రాగిరేకులలో లిఖించబడ్డ కీర్తనలను ప్రచురించే కార్యక్రమం అప్పుడే మొదలైంది. అనేక విద్యా, వైద్య సంస్థలకు వారి హయాంలోనే అంకురార్పణ జరిగింది. వేదపాఠశాల, ప్రాచ్యకళాశాల, ఆయుర్వేద కళాశాల ఆనాడు రూపుదిద్దుకున్న సంస్థలే! స్వామివారికి అనేక ఆభరణాలు కూడా తయారు చేయబడ్డాయి. ప్రయాగ్ దాస్ జీ 33 సంవత్సరాలు పాటు మహంతుగా బాధ్యతలు నిర్వహించిన తరువాత, అంతకు ముందెప్పటి నుండో కోర్టులలో ఉన్న కేసులన్నీ ఒక కొలిక్కి రావడంతో, 1933వ సంవత్సరంలో అప్పటి మద్రాస్ గవర్నర్, దేవస్థానానికి ఒక ధర్మకర్తల మండలిని నియమించి, ఆలయాన్ని వారి ఆధీనంలోకి తెచ్చారు.</div><div><br></div><div>💫 ఈ విధంగా, 1843వ సంవత్సరంలో మొదలైన మహంతుల పాలన, అనేక ఒడిదుడుకులను ఎదుర్కొన్నప్పటికీ, 1933వ సంవత్సరం వరకు - అంటే 90 సంవత్సరాల పాటు అవిచ్ఛిన్నంగా కొనసాగి, ఆలయచరిత్రలో ఒక మైలురాయిగా నిలిచిపోయింది. వారి పాలనపై ఎన్ని వివాదాలు నెలకొన్నప్పటికీ, స్థూలంగా ఆలయం అభివృద్ధిపథంలోనే పయనించింది. 1843వ సంవత్సరంలో కేవలం లక్ష రూపాయలు గా ఉన్న దేవాలయ వార్షిక ఆదాయం 1908వ సంవత్సరంలో సుమారు నాలుగు లక్షలకు పెరిగింది. ఆ రోజుల్లో అది చాలా పెద్ద మొత్తమే! అంతకుముందు అంతంత మాత్రంగానే ఉన్న దేవాలయ ఆర్థిక పరిస్థితి, 1933వ సంవత్సరం నాటికి, బాగా వృద్ధి చెంది, మిగులుబాట పట్టింది. కొందరు మహంతులు స్వార్థబుద్ధితో వ్యవహరించారన్న అపవాదు ఉనప్పటికీ, మిగిలిన వారందరూ ఆలయ అభివృద్ధికి ఎంతో అంకితభావంతో కృషి చేశారు.</div><div><br></div><div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKV57GvgTW5QDgBDrqj01n1BijLe7XjqF50OZ8X68kLedFfJ0uWy6DltLNRJFwgMRtCjlkyBQIolBuXoBxF_bsdRDWAMBdCLPoyUYiZZDaI79qtZ7LT31uNGeOpWcaRbsZZhnFDnZhTZQ/s1600/1655722372722291-5.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" loading="lazy" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKV57GvgTW5QDgBDrqj01n1BijLe7XjqF50OZ8X68kLedFfJ0uWy6DltLNRJFwgMRtCjlkyBQIolBuXoBxF_bsdRDWAMBdCLPoyUYiZZDaI79qtZ7LT31uNGeOpWcaRbsZZhnFDnZhTZQ/s1600-rw/1655722372722291-5.png" width="400"> </a> </div><br></div><div><br></div><div>🌈‌ *ప్రస్తుతం మహంతుల పాత్ర* 🌈</div><div><br></div><div>💫 ఒకప్పుడు తిరుగులేని ఆధిపత్యాన్ని చెలాయించిన మహంతు వ్యవస్థ, కాలగమనంలో అనేక ఒడిదుడుకులకు లోనై; ప్రస్తుతం నామావశేషంగా, లాంఛనప్రాయంగా మిగిలింది. ప్రతిరోజు సుప్రభాత సమయంలో మహంతు మఠం నుండి అప్పుడే పితికిన ఆవుపాలు, వెన్న, పచ్చకర్పూర తాంబూలం ఆనందనిలయానికి చేరుతాయి. ఆ తాంబూల సమర్పణతోనే నవనీతహారతి పూర్తవుతుంది. సుప్రభాతపఠనం తరువాత మహంతులకు తీర్థం, చందనం, శెరారి వంటి ఆలయమర్యాదలు కూడా జరుగుతాయి. స్వామివారికి జరిగే ఉగాది, శ్రీరామనవమి, ఆణివార, దీపావళి ఆస్థానాలలో; బ్రహ్మోత్సవాలలో మహంతులకు ఆలయ లాంఛనాలతో అనేక మర్యాదలు జరుగుతాయి.</div><div><br></div><div>💫 ప్రస్తుతం మహంతుమఠం యొక్క శాఖలు తిరుమల, తిరుపతి లోనే కాకుండా; తిరుచానూరు, వేలూరు, చిత్తూరు, తంజావూరు, మధుర, అయోధ్య, ముంబాయి, నాసిక్, పంచవటి, భాగాల్ కోట్ వంటి; సమీప, సుదూర ప్రాంతాలకు కూడా విస్తరించాయి. ఇవన్నీ ఇప్పటికీ తి.తి.దే. ఆధ్వర్యంలో నడుస్తూ, అనేక ధార్మిక కార్యకలాపాలు చేపడుతున్నాయి.</div></div>